Emocje niemowlaka - jakie uczucia przeżywa niemowlę?

Wydaje ci się, że świat niemowlaka jest bajecznie kolorowy i nieskomplikowany, a jego zainteresowania nim, ograniczają się do kontemplowania pluszaków i grzechotek? Nic bardziej mylnego. 

Strach

Przeżycie wyraźnie zabarwione przykrością.
Nie wiąże się z odczuwaniem sytuacji jako niebezpiecznej, ale źródło tej reakcji stanowi aktualny, określony stan organizmu, doświadczenia organizmu ograniczają się tylko do posiadanych przez dziecko odruchów warunkowych.
szybko wygasa jeżeli po wystąpieniu bodźca, który go wywołał nie ma przykrych skutków jego działania. Wtedy reakcja zanika, a organizm przystosowuje się do zaistniałej sytuacji. W sytuacji, kiedy szkodliwe działanie bodźca trwa, przeżycie strachu rozwija się i nasila;
w trakcie rozwoju tej emocji pojawia się odruch orientacyjny - badawcza penetracja nowej sytuacji, znaczenia zmiany, jaka się dokonuje lub dokonała. Jako składnik emocjonalny w zachowaniu niemowlęcia występuje najpierw reakcja onieśmielenia, która dopiero przechodzi w reakcję przestrachu. Reakcja ta, ma zdecydowanie negatywny charakter: krzyk, płacz, odwracanie się, zasłanianie oczu. W miarę postępowania procesów rozwojowych jej natężenie maleje, a nawet niektóre jej elementy zanikają całkowicie np. zasłanianie oczu.
najczęstsze źródła przeżyć strachu to: hałas, szmery, nowe, nieznane odgłosy. Przy czym strachu nie wywołuje natężenie tych dźwięków, ale raczej nagłość pojawienia się nieoczekiwanych. Brak wyraźnego zlokalizowania np. źródła hałasu wzmaga siłę reakcji i przeżycia strachu. Źródłem strachu mogą być również sygnały ostrzegawcze, głównie okrzyki. Wśród tych okrzyków najsilniej oddziałują okrzyki dorosłych.

Gniew

występuje już u noworodka np. kiedy skrępuje się mu nóżki lub je przytrzyma tak, że nie może nimi wykonać żadnego ruchu;
około 6 m.ż. pojawia się kiedy dziecko nie może zdobyć przedmiotów, które pragnie chwycić, dotknąć, jako odpowiedź na utratę przedmiotu, kiedy mu się nagle coś odbierze, jak również w wyniku niemożności zakomunikowania otoczeniu jakiegoś pragnienia, przekazania informacji o zamiarach, gdyż nie umie tego powiedzieć. Gniew występuje również w wyniku niezrozumienia przez otoczenie protestu dziecka, jego sprzeciwu.
Najczęściej wyraża się poprzez chaotyczne, niezorganizowane reakcje motoryczne, którym towarzyszy głośny, przeraźliwy krzyk.

Uczucie przywiązania

Jest doznaniem o złożonej strukturze i dużym znaczeniu rozwojowym. Doświadczenia związane z tym uczuciem mają duży wpływ na przebieg procesu kształtowania się społecznych kontaktów dziecka w przyszłości.
Dziecko uczy się przywiązania - podstawowe znaczenie ma tu zadowolenie wynikające z zaspokojenia potrzeb dziecka, głównie biologicznych, ale również takie jak potrzeba bezpieczeństwa.

Uczucia radości

To jedna z tych kategorii procesów emocjonalnych, które powinny należeć do najczęstszych przeżyć człowieka, ze względu na zapewnienie dziecku prawidłowego i korzystnego ogólnego rozwoju.
Początkowo mają łagodny przebieg - raczej jako doznawanie przyjemności, której źródłem często jest dobre samopoczucie fizyczne.
Sygnałem tych uczuć jest uśmiech.
Wywoływana jest również poprzez obecność i aktywność bliskich dziecku osób: pieszczota, miły głos itp. Oraz przez własną udaną i nieskrępowaną aktywność niemowlęcia.

Ciekawość

związana z aktywnością zaspokajającą potrzebę orientacji, wiedzy o otoczeniu, która początkowo ma charakter sensomotoryczny;

Bibliografia
Gerstmann S. Rozwój uczuć, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1986 Hurlock E.B. Rozwój dziecka, PWN, Warszawa 1961

Przetacznikowa M. Spionek H. Wiek niemowlęcy, w: Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, pod red. Żebrowska M., PWN, Warszawa 1986

Przetacznikowa M. Spionek H. Wiek poniemowlęcy, w: Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, pod red. Żebrowska M., PWN, Warszawa 1986