Jak uniknąć zadławienia jedzeniem u dziecka?

Zadławienie to jeden z najgorszych koszmarów rodzica, ale i najważniejsza przyczyna śmiertelności wśród dzieci, szczególnie w grupie trzylatków i dzieci młodszych. Czy wiesz, że landrynki są wymieniane, jako top-przestępcy? Okazuje się, że odpowiadają za ponad 60% zadławień u dzieci. Poza tym według badań na niechlubnej liście znajdują się: parówki, orzechy, guma do żucia, a także kawałki owoców i warzyw. Jak uniknąć zadławienia u niemowląt i dzieci? Co warto o nim wiedzieć i co zrobić, jeśli do niego dojdzie?

Co to jest zadławienie?

Zadławienie to jeden ze stanów nagłego zagrożenia życia, który polega na dostaniu się ciała obcego do dróg oddechowych, co wywołuje całkowite lub częściowe ich zatkania. Wystąpieniu blokady lub przeszkody w procesie oddychania spowodowanej obecnością ciała obcego w wewnętrznych drogach oddechowych dotyczy gardła, krtani lub tchawicy.

Przy zadławieniu rozróżnia się:

• niedrożność dróg oddechowych częściową (łagodną),
• całkowitą (ciężką).

Zadławienie skutkuje zaburzeniem prawidłowego przepływu powietrza w drogach oddechowych, z czasem prowadzi do hipoksji (niedotlenienia). Oznacza to, że jest niebezpieczne. Jeśli ciało obce nie zostanie usunięte, dochodzi do zatrzymanie krążenia i śmierci.

Zadławienie jest wiodącą przyczyną chorobowości i śmiertelności, szczególnie wśród dzieci do 3. roku życia. Produkty spożywcze, monety i zabawki są najważniejszymi czynnikami powodującymi zadławienie i zgon.

Przyczyny zadławień u dzieci

Zadławienie spowodowane jest przede wszystkim podatnością na uszkodzenie dróg oddechowych małych dzieci oraz niedojrzałymi mechanizmami żucia i połykania jedzenia. Małe dzieci nie mają w pełni rozwiniętych zdolności poznawczych, nie kontrolują zachowania, nie potrafią dobrze przeżuwać i powoli jeść.

Ponadto maluchy bardzo często wkładają do ust przedmioty, gdyż w ten sposób poznają otaczający je świat. Pewne cechy charakterystyczne, takie jak np. kształt, wielkość i konsystencja niektórych zabawek i produktów spożywczych potencjalnie zwiększają ryzyko zadławienia u dzieci. Niebezpieczeństwo zadławienia wiąże się przede wszystkim z produktami spożywczymi, monetami i zabawkami. 

Zadławienie jedzeniem

U dzieci najczęstszą przyczyną zgonu na skutek zadławienia są hot dogi, twarde cukierki, orzechy ziemne i inne, nasiona, winogrona, surowa marchew, jabłka, prażona kukurydza, grudka masła orzechowego, pianki, żelki, guma do żucia i kiełbaski.

Co roku w Stanach Zjednoczonych umiera 66-77 dzieci  w wieku poniżej 10. roku życia w wyniku zadławienia pożywieniem. Ponad 10 000 wizyt dzieci do 14 roku życia na oddziałach ratunkowych szpitali spowodowanych jest zadławieniem jedzeniem. źródło

Jak uniknąć zadławienia u niemowląt i dzieci?

Nie podawaj twardych cukierków i cukierków do żucia. Dzieci jeszcze nie potrafią sobie poradzić z dokładnym żuciem czy rozgryzaniem landrynek. Wystarczy chwila nieuwagi i niestety cukierek może utknąć w tchawicy.

Nie podawaj zbyt dużych kawałków owoców lub warzyw. Dziecku poniżej 9 miesięcy podawaj je w postaci puree. Dzieciom powyżej tego wieku warzywa i owoce rozgniataj lub ścieraj na tarce, mięso drobniutko siekaj. Powoli możesz podawać malutkie kawałeczki gotowanego brokułu, kalafiora, marchewki czy ziemniaków. Około 11-12 miesiąca niemowlę powinno już samodzielnie samo sięgać i wkładać do buzi kawałeczki jedzenia.

Krój mięso na małe kawałki. Niemowlętom poniżej 9 miesiąca miksuj wszystko na puree. Starszemu dziecku możesz podawać niewielkie kawałeczki mięciutkiego mięsa, np.: pulpety. Starszemu dziecku krój na małe kawałeczki łatwe do pogryzienia. Jeżeli stosujesz metodę BLW, nie zostawiaj dziecka samego (nawet na chwilę), tylko towarzysz mu podczas posiłku.

Zadbaj o prawidłową pozycję do jedzenia. Zapewnia ją odpowiednie krzesełko do karmienia dziecka. Niedopuszczalne jest bieganie z jedzeniem czy jedzenie w biegu.

Nie dawaj dziecku gumy do żucia, jeśli nie ukończyło 5 lat. Nawet tw starszym wieku dzieci nie powinny żuć gumy podczas ćwiczeń, biegania czy zajęć sportowych.

Uważaj na orzechy. Jeśli chcesz wprowadzić do diety dziecka orzechy, może na początku zacznij od świeżego masła orzechowego (na nie też uważaj, podawaj małe ilości) czy migdałowego. Jeśli podajesz je w całości, nie zostawiaj malucha samego. Orzechy można podawać dzieciom od 13. miesiąca życia. najpierw sięgnij po orzechy włoskie i laskowe.

Ucz dziecko, żeby do buzi wkładało małe porcje jedzenia. Zwłaszcza około 2 roku życia maluchy odkrywają, jak niesamowicie pojemna jest ich jama ustna. Większość z nich będzie starała się włożyć maksymalnie dużo jedzenia do buzi. W dodatku czasami będą zapominały, że jedzą i pełną buzię otworzą po kolejną porcję. Dlatego ucz maluszka, że je się kęs za kęsem. Nadmierna ilość jedzenia w ustach może powodować reakcje wymiotne lub zadławienie.

Jeśli do dróg oddechowych dostanie się ślina, kawałek pokarmu lub cokolwiek innego poza powietrzem, grozi to niedotlenieniem organizmu, a nawet zatrzymaniem akcji serca.

Co zrobić, gdy dziecko zadławi się jedzeniem?

Niemowlęta

W stosunku do niemowląt (dziecko do 1. roku życia), obowiązują inne zasady udzielania pierwszej pomocy przy zadławieniu. Jeśli maluch kaszle i widzisz, że wykrztusza ciało obce nic nie musisz robić poza obserwacją. Jeśli jednak widzisz, że pojawiają się problemy z oddychaniem to :

Jeśli dziecko jest przytomne wykonaj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową:

• Ułóż dziecko na swoim przedramieniu głową w dół
• Chwyć kciukiem i palcem  żuchwę, absolutnie nie chwytaj za szyję!
• Wykonaj do 5 intensywnych uderzeń nadgarstkiem drugiej ręki w okolicę międzyłopatkową
• Po każdym uderzeniu sprawdź, czy ciało obce zostało usunięte

Jeśli uderzenia są nieskuteczne, wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej:

• Na przedramieniu obróć niemowlę na wznak,  głową skierowaną w dół
• Obejmij ręką jego potylicę
• Połóż twoje dwa palce na jego mostku, około 1 cm poniżej sutków (tak, aby leżały powyżej dolnego końca mostka)
• 4 razy uciśnij mostek na głębokość 1–2 cm


Kontynuuj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową na przemian z 5 uciśnięciami klatki piersiowej do czasu usunięcia ciała obcego.

Pamiętaj!
Jeżeli niemowlę straciło przytomność, rozpocznij reanimację i wezwij karetkę.

Dzieci powyżej 1. roku życia

Jeżeli dziecko zakrztusiło się, zachęć je do silnego kasłania, bo w wielu przypadkach to pomaga. Jeżeli jednak utrudniony, działaj!

Jeśli dziecko jest przytomne, zastosuj do 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową:

• Stojąc z tyłu dziecka  podłóż jedną dłoń pod mostek dziecka, pochyl je do przodu
• Wykonaj do 5 energicznych uderzeń nadgarstkiem w okolicę międzyłopatkową
• Sprawdź, czy ciało obce zostało usunięte

Jeżeli to nie zadziała, zastosuj 5 uciśnięć nadbrzusza zgodnie z zasadami:

• Stań za dzieckiem i obejmij je ramionami na wysokości nadbrzusza
• Dziecko powinno być pochylone do przodu
• Zaciśnij dłoń w pięść. Połóż ją pomiędzy pępkiem i wyrostkiem mieczykowatym
• Drugą ręką obejmij tą zaciśniętą pięść i silnie uciśnie do wewnątrz ruchem ku górze
• Powtórz czynność do 5 razy

Kontynuuj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową na przemian z 5 uciśnięciami klatki piersiowej do czasu usunięcia ciała obcego.

Jeżeli pokarm, którym zakrztusiło się dziecko, jest widoczny w jamie ustnej, a masz pewność, że możesz go chwycić, wyciągnij go. W innym przypadku działaj z powyższą procedurą, bo możesz spowodować, że kawałek wepchniesz jeszcze głębiej.

Profilaktyka zadławień

Specjaliści podkreślają, że zadławienie jest ważnym społecznym problemem zdrowotnym w grupie małych dzieci. Dlatego należy podjąć wysiłek mający na celu zapobieżenie zadławieniu. Powinien on obejmować edukację rodziców, nauczycieli, opiekunów dzieci i innych osób, które sprawują nadzór nad dziećmi i mają im zapewniać bezpieczne środowisko, ale i ustanowienie oraz wprowadzenie w życie prawodawstwa regulującego zasady bezpieczeństwa, które doprowadzą do monitorowania i zmniejszenia dostępu do niebezpiecznych produktów na rynku. Nie mniej ważne jest wprowadzenie zmian we wzornictwie produktów obecnych na rynku, które zmniejszyłyby ryzyko zadławienia, ze szczególnym uwzględnieniem produktów spożywczych i zabawek.