Co powinnaś wiedzieć o rozwoju stópek dziecka i o wyborze dobrych butów
Rozwój stóp dziecka to dynamiczny proces, który wymaga odpowiedniego wsparcia i uwagi. Dzięki temu można zapewnić prawidłowe kształtowanie się układu kostno-mięśniowego. Kluczowy jest wybór odpowiedniego obuwia. Gdy jest dobrze dopasowane, wspiera naturalny rozwój stóp i minimalizuje ryzyko problemów ortopedycznych w przyszłości. Buty dla dzieci powinny być elastyczne, wykonane z oddychających materiałów i zapewniać odpowiednią stabilizację oraz przestrzeń dla palców.
Etapy rozwoju małych stópek
Najważniejszy etap w rozwoju stóp dziecka przypada na okres od urodzenia do 3 roku życia. W tym czasie stopy podwajają swoją długość, obserwuje się znaczne zaawansowanie w procesie kostnienia. Stópki są jednak bardzo plastyczne i wiotkie, ponieważ proces kostnienia trwa a więzadła i mięśnie nie osiągnęły jeszcze odpowiedniej wytrzymałości.
Około 10-15 miesiąca życia dziecko zaczyna chodzić. Obserwujemy zmiany w budowie i ustawieniu kończyny dolnej.
Do około 3-4 roku życia występują w stopie poduszeczki tłuszczowe, które maskują szkielet stopy. Największa taka poduszka znajduje się po stronie przyśrodkowej, pod łukiem podłużnym stopy, wywołując wrażenie płaskostopia. Na szczęście jest to płaskostopie „pozorne”, fizjologiczne.
Około 3-4 roku życia podściółka tłuszczowa ulokowana pod łukiem podłużnym zanika i w przypadku zdrowo rozwijającej się stopy „ujawnia” się prawidłowy kształt wysklepienia.
Charakterystyczną cechą stóp dziecięcych są szeroko, wachlarzowato ułożone paluszki. Dzięki temu stopa styka się z podłożem na dużej powierzchni, dając poczucie pewności maluszkowi stawiającemu pierwsze kroki.
Stopa dziecka kształtuje się aż do 8 roku życia i w tym czasie jest wciąż niezwykle wrażliwa na zniekształcenia, dlatego rodzice powinni obserwować rozwój stópek dziecka i jeśli zauważą coś niepokojącego, zgłosić się na badania do odpowiedniego specjalisty bez względu na to, ile dziecko ma lat.
Każda wada stóp może powodować poważne problemy u dzieci, takie jak: bóle nóg, zmianę sposobu chodzenia, a nawet skrzywienie kręgosłupa.
Jak kupować buciki dla dziecka?
Dopóki dziecko spędza większość czasu leżąc, nie zakładaj mu żadnych butów, nóżki chroń przed marznięciem wkładając luźne skarpetki, które nie będą ściskać paluszków i zaburzać swobodnego przepływu krwi.
Nie szukaj butów z tzw. wkładką ortopedyczną. O tym, czy jest ona potrzebna Twojemu dziecku może zdecydować tylko ortopeda.
Twoje dziecko jest coraz starsze, szybko rośnie, rośnie także stopa - przeciętnie około 1 cm rocznie (w niektórych okresach nawet 1,5 cm). Sprawdzaj co 3 miesiące stopę dziecka, aby mieć pewność, że nie nosi ono za krótkich butów.
Po nowe buty wybierz się koniecznie z dzieckiem (nie z "patyczkiem"). Włóż dziecku buty, a gdy w nich stanie sprawdź, czy mają odpowiednią długość, przyciskając czubek buta. Prawidłowo dobrany bucik powinien być dłuższy od stopy o 5 - 10 mm w zależności od kształtu czubka, układu palców oraz ze względu na przesuwanie się stopy w bucie w czasie chodzenia i szybki wzrost stopy w długości.
Dziecku, które już sprawnie chodzi możesz kupować nie tylko trzewiki, półbuty ale też sandały z tzw. łożem dla pięty (zagłębieniem pod piętę) zapobiegającym przesuwaniu się pięty na boki.
W wyborze butów właściwych dla Twojego Dziecka pomoże Ci znak "Zdrowej Stopy".
Koniecznie stosuj te same zasady do butów używanych w przedszkolu, szkole i domu - przecież to w nich dziecko spędza najwięcej czasu.
Nie zakładaj dziecku butów "po" innym dziecku, gdyż wraz z butami możesz "przekazać" mu deformację stóp, złe nawyki chodzenia i grzybicę stóp.
Ćwiczenia dla dzieci wzmacniające mięśnie stóp
(Aby uzyskać dobre rezultaty należy ćwiczyć po 10-15 minut dziennie)
Na siedząco:
Rysownik – połóż przed dzieckiem garść guzików, kasztanów lub innych drobnych przedmiotów. Poproś by palcami stóp układał z nich wzory (np. dziewczynka - motyla lub kwiatek, a chłopiec – samochód lub samolot)
Artysta cyrkowy - usiądź naprzeciwko malucha, połóż przed nim piłkę. Rzucajcie ją do siebie stopami
Malarz - połóż przed dzieckiem kartkę papieru. Poproś by włożyło pomiędzy pierwszy i drugi palec kredkę i narysowało np. domek
Na leżąco:
Jazda na rowerze - poproś by dziecko ułożyło się na plecach. Podaj mu woreczki wypełnione grochem. Dziecko trzymając palcami stóp woreczek robi rowerek.
Na stojąco:
Smerfy, żyrafy, króliczki - namów dziecko do chodzenia na palcach, piętach i do skakania. Możecie przyrównywać się do smerfów, żyraf do skaczących króliczków.
Bocian - poproś dziecko by stanęło na jednej nodze jak bocian. Palcami drugiej niech podniesie woreczek (żabkę) w górę i położy w inne miejsce (na talerz).
Niszczyciel - zachęć dziecko żeby stanęło na gazecie. Niech spróbuje ją porwać palcami stóp na drobne kawałeczki.
W czasie bilansów cztero- i sześciolatka pediatra bada również dziecko pod względem ortopedycznym, sprawdza jak chodzi i czy ma prosty kręgosłup. Warto zapytać w przedszkolu o możliwości przeprowadzenia tego typu badań – w niektórych placówkach takie badania przeprowadzane są regularnie.