Dlaczego odręczne pisanie sprawia, że dzieci są mądrzejsze

Dzieci uczą się więcej i lepiej zapamiętują wiadomości, które zapisują odręcznie. Dzieje się tak, ponieważ mózg jest wówczas bardziej aktywny niż w czasie pisania na klawiaturze komputera. Dowodzą tego badania.

Naukowcy odkryli, że pisanie ręczne powoduje znacznie większą aktywność w częściach czuciowo-ruchowych mózgu. Wyniki kilku badań wykazały, że zarówno dzieci, jak i dorośli, uczą się więcej i lepiej pamiętają, pisząc właśnie w ten sposób.

Nauka ręcznego pisania sprawia, że dzieci są mądrzejsze i rozwijają się szybciej - przekonują naukowcy z Norwegian University of Science and Technology. Nie są gołosłowni, a ich tezę potwierdzają badania. W 2017 roku zbadano aktywność mózgu 20 uczniów. W 2020 opublikowano badanie, w którym sprawdzono aktywność mózgu 12 młodych dorosłych i 12 dzieci.

Obydwa badania przeprowadzono przy użyciu EEG do śledzenia i rejestrowania aktywności fal mózgowych. Uczestnikom założono kaptury z przymocowanymi ponad 250 elektrodami.

Mózg wytwarza impulsy elektryczne, gdy jest aktywny. Czujniki w elektrodach są bardzo czułe, stąd wychwytują aktywność elektryczną zachodzącą w mózgu. Wyniki pokazały, że mózg zarówno dorosłych, jak i dzieci jest znacznie bardziej aktywny podczas pisania ręcznego niż podczas pisania na klawiaturze.

- Pisanie ręczne oznacza większą aktywność w częściach sensomotorycznych mózgu. Wiele zmysłów jest aktywowanych przez naciśnięcie pióra na papierze, litery, które piszesz czy dźwięk, który wydaje długopis podczas pisania. Te doświadczenia zmysłowe tworzą kontakt między różnymi częściami mózgu i otwierają mózg na naukę. Lepiej się uczymy i lepiej pamiętamy. Pismo ręczne daje mózgowi więcej haczyków, na których można zawiesić wspomnienia. – wyjaśnia profesor Audrey van der Meer z Norwegian University of Science and Technology (NTNU).

Van der Meer uważa, że cyfrowe uczenie się ma wiele pozytywnych aspektów, ale zachęca do nauki pisania odręcznego. Uważa, że należałoby zadbać o to, by dzieci miały możliwość pisania ręcznego i rysowania, zwłaszcza w szkole. Tymczasem odchodzi się od tego. Czas wolny dzieci spędzają przed ekranem, a i jest coraz większy nacisk szkół na naukę cyfrową.

Odręcznie pisane notatki, w porównaniu z tymi wykonywanymi za pomocą komputerowej klawiatury, zostawiają w pamięci większy ślad, przyspieszają proces uczenia i ułatwiają przywołanie informacji.

- Niektóre szkoły w Norwegii stały się całkowicie cyfrowe i całkowicie pomijają naukę pisania odręcznego. Szkoły fińskie są jeszcze bardziej zdigitalizowane. Niewiele z nich oferuje naukę w zakresie pisania ręcznego. Biorąc pod uwagę ostatnie lata istnieje ryzyko, że w niedalekiej przyszłości utracimy umiejętność pisania ręcznego. Badania pokazują, że byłoby to bardzo niefortunne. - mówi Meer.

W debacie na temat pisma ręcznego lub używania klawiatury w szkole niektórzy nauczyciele uważają, że klawiatura powoduje mniej frustracji u dzieci. Zwracają też uwagę, że uczniowie mogą pisać dłuższe teksty wcześniej i są bardziej zmotywowane do pisania, ponieważ dobrze sobie z nią radzą.

- Nauka pisania ręcznego jest procesem nieco wolniejszym, ale ważne jest, aby dzieci przeszły przez kolejne jej fazy. Skomplikowane ruchy dłoni i kształt liter są korzystne na kilka sposobów. Jeśli używasz klawiatury, używasz tego samego ruchu dla każdej litery. Pisanie ręczne wymaga kontroli zdolności motorycznych i zmysłów. Ważne jest, aby mózg był jak najczęściej stymulowany. Pisałbym esej na klawiaturze, ale podczas wykładu robiłbym notatki odręcznie.- mówi Van der Meer.

Mózg ewoluował przez tysiące lat. Ewoluował, aby móc podejmować działania i kierować odpowiednim zachowaniem. Aby się rozwijał się w najlepszy możliwy sposób, musimy go używać i wieść autentyczne życie.

- Musimy także używać wszystkich zmysłów, doświadczać różnych sytuacji i spotykać się z ludźmi. Jeśli nie rzucimy wyzwania  mózgowi, nie będzie on mógł osiągnąć pełnego potencjału. A to może mieć wpływ nie tylko na wyniki w szkole. – przestrzega Van der Meer.