Jak się uczą wzrokowcy, słuchowcy i dotykowcy

Czy wiesz, w jaki sposób uczy się twoje dziecko? Wiele lat temu badacze odkryli, iż istnieją trzy podstawowe style uczenia się:

• słuchowe,
• kinestetyczne,
• wzrokowe (wizualne).

Niektórzy naukowcy wyróżniają jeszcze dotykowców (inaczej czuciowców), ale najczęściej są oni, wraz z kinestetykami, traktowani się jako jeden styl.

Większość pedagogów zdaje sobie sprawę z tego faktu, ale nie zawsze traktują owe informacje z należytą uwagą. A przecież nie trudno zauważyć, że jeżeli w jednej klasie obok słuchowca siedzi wzrokowiec, a za nimi kinestetyk, to z dużym prawdopodobieństwem pojawią się problemy z nauczaniem owej mieszanej grupy. Jak nauczyciele radzą sobie z tym wyzwaniem? Czy rodzice mogą im jakoś pomóc? Poniżej krótka charakterystyka każdego stylu.

Słuchowcy

zdecydowanie wolą usłyszeć nowe informacje niż przeczytać o nich. Uczą się recytując na głos. Część z nich lubi spokojne dźwięki muzyki, które pomagają wiedzy „wchodzić do głowy”. Innych z kolei rozpraszają odgłosy, dlatego potrzebują raczej spokojnego miejsca i ciszy.

Kinestetycy

uczą się przez działanie i dotyk. Mogą mieć problemy, kiedy są zmuszeni do siedzenia podczas rozwiązywania zadań. Dużo szybciej i skuteczniej przyswajają wiadomości, lepiej rozumieją informacje, gdy mają możliwość zapisania ich. Dla nich praktyczne działanie jest podstawą.

Wzrokowcy

przetwarzają  nowe informacje czytając, patrząc na grafikę lub oglądając pokaz. Dzieci preferujące ten styl nauki łatwo zapamiętują informacje przedstawione w tabeli lub na wykresie, ale zaczynają się niecierpliwić słuchając słownych wyjaśnień nauczyciela.

Większość ludzi korzysta z kombinacji stylów, jednak wykazują wyraźną preferencję jednego z nich. Zrozumienie stylu uczenia się dziecka jest bardzo ważne, bowiem może zmniejszyć frustrację związaną z odrabianiem prac domowych i ułatwić rodzicowi odpowiedź na pytanie: jak pomóc mojemu synkowi, mojej córeczce w nauce?

Oto przykład: twoja pierwszoklasistka ma kłopoty ze słuchaniem i rozumieniem nauczyciela. Wiesz już, że jest typem wzrokowca. Aby wzmocnić i stymulować rozwój słuchowych umiejętności dziewczynki, zaproponuj jej ćwiczenie polegające na jednoczesnym czytaniu tekstu i słuchaniu książki audio.

Dlaczego zalecam taki sposób postępowania, skoro początkująca uczennica woli przeczytać książkę, a słuchanie stanowi dla niej utrudnienie? Chociaż trzymanie się tego, co działa może wydawać się kuszące, należy pamiętać, że wieloletnia edukacja stawia przed małym i większym człowiekiem różne wyzwania.

Nie zawsze nauczyciel dostosuje się do preferencji i sposobu pracy ucznia, ponadto u starszego dziecka styl uczenia się może ulec zmianie. Badania naukowców i specjalistów od edukacji jednoznacznie wykazują, iż z nauką najlepiej radzą sobie ci z nas, którzy wykorzystują różne strategie rozwiązywania zadań i przyswajania wiedzy, odwołujące się do zarówno do słuchu, jak i do wzroku oraz dotyku. Takie osoby dużo łatwiej i szybciej chłoną zarówno proste, jak i skomplikowane informacje. Co więcej, poziom stresu nie przekracza u nich bezpiecznego dla zdrowia poziomu. Dlatego warto ćwiczyć z dziećmi różnego rodzaju umiejętności. W jaki sposób?

Rodzice nie potrzebują specjalistycznej wiedzy, aby pomóc dziecku w uporaniu się na przykład z działaniami matematycznymi. Mogą korzystać z różnych nieskomplikowanych metod. Na przykład, kiedy twoja pociecha znudzi się kartami obrazkowymi, zaproponuj grę planszową dla rodziny, z wykorzystaniem dwóch kostek. Poproś dziecko, aby za każdym razem liczyło kropki oraz pomogło określać każdemu z graczy, ile pól powinien przejść. Dziecko buntuje się przeciwko literowaniu bądź wydaje się znużone tym zadaniem? Możesz zaproponować, układanie słów na stole przy użyciu płytek do gry w scrabble.

To wszystko, o czym napisałam powyżej, dotyczące wykorzystywania różnych zmysłów podczas nauki, jest bardzo ważne. Jednak muszę podkreślić, iż mając świadomość stylu uczenia się dziecka, nie powinniście o nim zapominać. Dzięki temu możecie stosować takie strategie i metody, które uczynią naukę łatwiejszą i przyjemniejszą.

Wiesz już, że słuchowcy dobrze przyswajają informacje, kiedy słyszą wypowiadane słowa.

• Spróbuj zaproponować dziecku, by podczas nauki w domu mówiło „do siebie” lub do innych; głośno powtarzało słówka, przeczytane wiadomości itp.
• Niech „słownie” podkreśla ważne informacje, to znaczy wypowiada je.
• Może je też nagrywać i odtwarzać.
• Zachęcaj, by czytało książkę i w tym samym czasie słuchało jej wersji audio.
• Tworzyło słowne, głośne skojarzenia.
• Aby lepiej zapamiętać, niechaj wyśpiewa to, czego ma się nauczyć.
• Na koniec bardzo ważna rzecz - ogranicz rozpraszające hałasy.

Wzrokowcy najlepiej przyswajają wiedzę, gdy widzą istotne informacje na tablicy lub na ilustracji, w formie wykresu czy mapy pamięci. Kiedy zmuszeni są przez dłuższy okres czasu jedynie słuchać, niecierpliwią się. Jak można im pomóc?

• Korzystajcie z kart obrazkowych.
• Studiujcie wykresy, tabele i mapy.
• Rysujcie obrazki ilustrujące dane zagadnienie, zadanie, rozwiązanie.
• Zachęcaj dziecko do zapisywania tego, co wydaje się ważne. Potem możecie wspólnie przeglądać notatki, wertować kartki powtarzając.
• Niech dziecko podkreśla, zaznacza kolorem, pogrubia markerem wszystko to, co samo napisało.

Kinestetycy wolą być aktywni w czasie nauki i mogą mieć problemy ze skupieniem, kiedy  są zmuszeni do siedzenia bez ruchu. U dzieci preferujących taki styl przyswajania wiadomości, uczenia, najlepiej sprawdza się:

• Czytanie książek na głos i przesuwanie palcem, w celu śledzenia słów na stronie.
• Notowanie informacji czy słów na kartce, kilka razy, aby łatwiej je zapamiętać.
• Podkreślanie i zaznaczanie ważnych informacji przy użyciu kolorowych flamastrów, markerów itp.
• Ściskanie w dłoni małej piłeczki podczas nauki. Można ją zamienić na małą gumową zabawkę albo coś podobnego, przyjemnego w dotyku.
• Poruszanie się podczas czytania, częste przerwy i krótka gimnastyka.
• Liczne praktyczne działania, np. budowanie modeli  budynków, lepienie z gliny, modeliny, malowanie farbami, palcami, utrwalanie wiadomości poprzez różne gry i tym podobne działa.

Stosując powyższe strategie, wprowadzasz sporo nowości, które wykorzystywane są przez  twoją pociechę, zgodnie z jej stylem nauki. Dodają one nieco zabawy do zadań domowych, szkolnych obowiązków i nauki. Warto o tym pamiętać, bowiem jeśli coś nie sprawia nam przyjemności, jest nużące bądź wydaje zbyt trudne, szanse na przyswajanie wiedzy są dużo, dużo mniejsze.