Czy twoje dziecko będzie geniuszem?
Co to znaczy być geniuszem i co się z tym wiąże?
Kiedy rodzice oczekują dziecka, myślą tylko o tym, by było ono zdrowe. Później pojawiają się kolejne oczekiwania i życzenia. Chcemy, by młody człowiek był szczęśliwy i radził sobie w życiu – to oczywiste. Wielu z nas marzy także, by dziecko było nieprzeciętnie inteligentne. Nie zastanawiamy się jednak nad tym, co to znaczy być wybitnym ani skąd się geniusz bierze. Zobacz, czy twoje dziecko będzie geniuszem i z czym się to wiąże.
Jak rozpoznać, czy dziecko jest geniuszem?
Jeśli twoje małe dziecko, nie ucząc się literek, zaczęło odczytywać całe zdania, nie uderza spontanicznie w klawisze piana, a gra utwory Chopina lub przeczytawszy encyklopedię, zna ją niemal na pamięć, prawdopodobnie jesteś rodzicem geniusza.
Jak rozpoznać, czy dziecko jest geniuszem? Organizacje, takie jak National Association for Gifted Children (NAGC) czy American Association of Gifted Children twierdzą, że można wyróżnić wspólne cechy geniuszu. Najczęściej:
- dziecko mówi w bardzo młodym wieku, a zakres jego słownictwa jest imponujący. Typowe jest mówienie całymi zdaniami,
- dziecko jest wytrawnym, poważnym czytelnikiem, który preferuje ambitną bądź fachową literaturę na interesujące go tematy. Nie przegląda książeczek, nudzi go czytanie książek adekwatnych do wieku. Studiuje różne tematy w stopniu zaawansowanym, sięga po ambitną literaturę,
- dziecko ma unikalne hobby i zainteresowania, a co za tym idzie, również bardzo szczegółową wiedzę na niektóre tematy. Woli rozmawiać o obserwowaniu ptaków niż oglądać „Angry Birds”. Zdecydowanie preferuje rozmowy z dorosłymi. Z dziećmi przebywa raczej niechętnie,
- szybko się uczy, co w połączeniu z intelektualną ciekawością świata sprawia, że dziecko jest mały Einsteinem, oryginalnym myślicielem, a także interesującym i piekielnie bystrym rozmówcą,
- dziecko umie się skoncentrować na długo, ma wysoki poziom energii, jest perfekcjonistą. Ma niezwykłe wspomnienia, lubi łamigłówki, labirynty i liczby.
Jeśli zauważysz jedną, dwie lub więcej cech, rozważ spotkanie z psychologiem bądź pedagogiem. Być może twoje dziecko jest ponadprzeciętnie zdolne. Aby się o tym przekonać, wystarczy rozwiązać testy, także oceniające różne umiejętności oraz testy sprawdzające inteligencję.
Warto jednak pamiętać, że za wyjątkowo zdolne uważa się zwykle dzieci, których iloraz inteligencji przekracza 130 punktów. Tak wysoki wynik charakteryzuje zaledwie 2 do 3 procent ludzi. Według specjalistów cudowne dziecko to ktoś, kto jest mistrzem w co najmniej jednej dziedzinie nauki czy sztuki we wczesnym wieku. To ktoś, kto w wieku około 11 lat wykazuje biegłość ekspercką lub głębokie zrozumienie podstaw w dziedzinie zwykle podejmowanej tylko przez dorosłych.
reklama
Czy twoje dziecko będzie geniuszem?
Nad tym, skąd się biorą genialne dzieci, głowi się wielu specjalistów. Wielu z nich jest zdania, że za wybitną inteligencję odpowiadają geny. Inni – że środowisko, w jakim wychowuje się dziecko. Wydaje się, że rację mają obydwie szkoły. Najprawdopodobniej inteligencja to zarówno odziedziczony potencjał, jak i owoce edukacji oraz socjalizacji.
Richard Feynman, uznany za geniusza, jeden z twórców elektrodynamiki kwantowej, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1965, miał inteligencję „jedynie” powyżej przeciętnej, a nie inteligencję wysoką czy bardzo wysoką. Do jego rozwoju i sukcesów znacząco przyczynił się ojciec, z zawodu sprzedawca, który mimo braku wykształcenia umiał rozbudzić w synu zainteresowanie przyrodą. I jak sam fizyk wspominał, w szkole średniej znał już „chyba wszystkie zagadki, jakie wymyślił człowiek” i „wszystkie, choćby najbardziej zawiłe łamigłówki”. źródło
Czy twoje dziecko będzie geniuszem? Nie wiadomo. Zdecydowanie jednak warto dostrzegać w nim talenty i mocne strony, a i w nie inwestować (nie tyle pieniądze, co uwagę i czas), by dziecko mogło wykorzystywać swój potencjał.
Wspaniałym pomysłem są rozmowy na rózne tematy, zadawanie pytań otwartych, zachęcanie dziecka do podejmowania wyzwań i decyzji, rozbudzanie ciekawości świata, pielęgnowanie wrażliwości, zachęcanie do twórczego myślenia, praca nad samooceną, ale również systematycznością czy pamięcią.
Mało kto rodzi się z imponującym ilorazem inteligencji, ale każdy otrzymuje jakiś potencjał. To, jak go wykorzysta, w dużej mierze zależy od niego samego, ale najpierw – to oczywiste - od jego rodziców.
- Dzieci rodzą się ze znacznie większym potencjałem inteligencji niż mają dorośli. W ich mózgach są miliardy połączeń nerwowych (w wieku dwóch lat dziecko ma ich już sto bilionów, czyli dwa raz więcej niż dorosły). Psychologowie są zgodni, że stymulowanie młodego mózgu różnorodnymi bodźcami pozwala uratować jak najwięcej połączeń nerwowych, co może zapobiec dysfunkcjom rozwojowym, takim jak dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia, ADHD. źródło
Czym jest geniusz?
Co czyni dziecko geniuszem? Inteligencja, pamięć robocza, a może… zespół Aspergera (badania wykazały, że osoby z rozpoznaniem zespołu Aspergera są często bardzo utalentowane)?
By zbadać cechy cudownych dzieci, naukowcy Joanne Ruthsatz i Jourdan Urbach przeprowadzili wywiad z 8 cudownymi dziećmi, które wyróżniały się w różnych dziedzinach sztuki i nauki. Aby przetestować inteligencję, dzieci poddano testom IQ Stanforda-Bineta.
Zgodnie z przypuszczeniami okazało się, że genialne dzieci mają wyniki IQ wyższe niż ogólna populacja - 128 w porównaniu ze średnią populacji 100. Jedno dziecko było tylko nieznacznie powyżej średniej populacji z wynikiem 108. Wnioski? Można powiedzieć, że cudowne dzieci są rzeczywiście inteligentne, ale nie tak inteligentne, jak byśmy się spodziewali.
Samo IQ to za mało, by odnieść w życiu sukces i zostać okrzykniętym geniuszem. Iloraz inteligencji to coś, co oczywiście w życiu bardzo pomaga, ale na szanse odniesienia sukcesu wpływa tylko do pewnego poziomu. Okazało się, że w kwestii ponadprzeciętnej inteligencji ogromne znaczenie ma pamięć robocza. Jej głównym zadaniem jest zapamiętywanie i przechowywanie informacji oraz przetwarzanie kilku informacji jednocześnie.
Każde z ośmiu cudownych dzieci miało wyjątkową pamięć roboczą. Dzięki niej plasowały się w 1% populacji - każdy badany znalazł się w 99. percentylu pod względem pojemności pamięci roboczej. Dobra wiadomość jest taka, że pamięć roboczą można trenować i udoskonalać. Treningi mózgu mogą zdecydowanie poprawić jej wydajność.
reklama
Czy geniusz zawsze oznacza sukces?
W 1921 roku amerykański psycholog Lewis Terman spośród uczniów szkół podstawowych stanu Kalifornia wyłowił jednostki wybitne. Była to grupa ponad 1400 dzieci o IQ wynoszącym od 140 do 200 punktów (nazywa się ich „termiciakami”). Ich życie zawodowe było i jest monitorowane (Uniwersytet Stanforda planuje prowadzić badanie do chwili śmierci ostatniego uczestnika).
Osoby te, pomimo wsparcia, nie osiągnęły spektakularnych sukcesów. Kilkoro zmarło w wyniku uzależnień bądź skończyło w roli pensjonariusza zakładu penitencjarnego. Tylko czworo zajęło eksponowane stanowiska i są uznawani za autorytety w swoich dziedzinach. Badanie, które miało dowieźć, że geniusze odnoszą spektakularne sukcesy, wykazało, że wybitna inteligencja niczego nie gwarantuje, a może nawet w życiu przeszkadzać.
Czy genialne dziecko to szczęśliwe dziecko?
Czy genialne dziecko może być szczęśliwe? Okazuje się, że bycie ponadprzeciętnie zdolnym może być balastem i przyczyną życiowych problemów. Chodzi nie tylko o ambicje rodziców i nadmiar zajęć dodatkowych.
Genialni ludzie często są niestabilni emocjonalnie, mają skłonności do uzależnień i depresji. Wielu z nich choruje na nerwice, ciężkie alergie, choroby układu krążenia i serce. Ponieważ gen późnego wstawania jest skorelowany z wysokim IQ, wykańczają się funkcjonowaniem do późnych godzin nocnych.
Satoshi Kanazawa, psycholog z London School of Economics, prowadzący badania nad wybitną inteligencją wskazał wiele problemów natury społecznej, z którymi mierzą się osoby wybitnie inteligentne. Badania dowodzą, że geniusze mają trudności z nawiązywaniem i utrzymaniem relacji.
Ponieważ niewiele osób jest w stanie dotrzymać im kroku, z trudem dobierają się w pary. Osoby o wysokim IQ są szczęśliwe tylko w swoim towarzystwie. To dlatego alienują się, nie potrafią prowadzić lekkich i niezobowiązujących rozmów - zwykle kwestie poruszane przez przeciętnie inteligentnych rozmówców zwyczajnie ich nudzą.
- U dzieci, które wykazują naturalną inteligencję w konkretnym kierunku, trzeba szczególnie dbać o rozwój społeczny. Powinny one też mieć czas na to, aby być zwyczajnymi dziećmi, a nie tylko geniuszami. - mówi psycholog Anna Czyżewska.