Jak radzić sobie ze stresem w ciąży podczas epidemii COVID-19

Pandemia Covid-19 zmieniła życie ludzi na całym świecie. Sytuacja jest szczególnie trudna dla kobiet w ciąży. Radzenie sobie ze stresem to priorytet. Chodzi przecież nie tylko o mamę, ale i dziecko. Co warto wiedzieć o koronawirusie w kontekście ciąży? Jak uspokoić nerwy w tym trudnym czasie? Jak radzić sobie ze stresem w ciąży podczas epidemii COVID-19?

Niezależnie od tego, czy jesteś na początku ciąży, w połowie drogi czy tuż przed porodem, z pewnością martwisz się o zdrowie swoje i dziecka. Lęk potęgują doniesienia na temat koronawirusa i niepewność jutra. Sytuację komplikują hormony, które fundują huśtawkę emocjonalną i sprawiają, że strach ma jeszcze większe oczy. W takiej sytuacji naprawdę nietrudno o spadek formy psychicznej, a nawet stany depresyjne.

Jak radzić sobie ze stresem w ciąży podczas epidemii COVID-19?

Koronawirus daje nam się wszystkim we znaki. Niektórzy stracili pracę, pieniądze i poczucie bezpieczeństwa. Nie mając wyboru dostosowujemy się do wielu ról, mierzymy się z edukacją domową, izolacją społeczną, opieką nad potrzebującymi, bezrobociem. Bywa ciężko.

A kobiety w ciąży? No cóż - nie mają lekko. Noszą w sobie nie tylko dziecko, ale i obawy, czy w obliczu pandemii jest ono bezpieczne. Jak będzie wyglądał poród i opieka okołoporodowa? Pytania i wątpliwości się mnożą, przez co głowę wypełnia nie tylko radość, ale również strach i niepewność. Jak sobie z tym radzić? Co robić, by będąc w ciąży w czasie epidemii COVID-19 nie zwariować?

Czasami najlepszą rzeczą, jaką można zrobić dla swojego zdrowia psychicznego jest działanie. Aktywność pomaga przywrócić poczucie kontroli, a i znaleźć odpowiedzi, których potrzeba, by odzyskać pion i pójść naprzód.

Skup się na przygotowaniach do porodu

Jeśli jesteś niespokojna, porozmawiaj ze swoim lekarzem – zarówno na temat ciąży, dziecka, jak i zmian, jakie wprowadzono w związku z opieką medyczną czy porodem w okresie epidemii.

Zastanów się, w jaki sposób przyjaciele i rodzina mogą cię wspierać, kiedy będziesz przed porodem w szpitalu, a i jak świętować. Dobrym pomysłem jest korzystanie z różnych technologii. Świetnie sprawdzą się wideokonferencje. Zapakuj do torby dodatkową ładowarkę do telefonu.

Porozmawiaj ze swoim partnerem o możliwości, że nie będzie przy tobie podczas porodu. Skup się jednak na przygotowaniu planu porodu, który w miarę potrzeb będzie można modyfikować. Głównie chodzi o rolę osoby towarzyszącej.

Rozmawiaj z bliskimi i zaprzyjaźnionymi mamami i kobietami w ciąży, mów o swoich lekach i obawach. Jednym z najlepszych sposobów zapobiegania lub zmniejszania lęku lub depresji w ciąży i po porodzie są relacje - wsparcie ze strony partnerów, bliskiej rodziny i przyjaciół.

Zmień perspektywę. Na epidemię, rozporządzenia ministrów czy zarządzenia szpitala nie masz wpływu. Zamiast denerwować się i skupiać się na negatywnych aspektach, skoncentruj się na pozytywach, także tych, które wynikają z ograniczeń.

Podczas gdy niektóre szpitale odwołały zajęcia w szkole rodzenia, inne kontynuują je online. Zapisz się na nie. Dzięki temu zyskasz cenne informacje, a także nowe znajome. To pozwoli Ci skupić się na tym co najważniejsze: na radości oczekiwania na dziecko.

Pamiętaj, że personel medyczny i naukowcy na całym świecie ciężko pracują, aby dowiedzieć się, jak mogą zwalczyć wirusa i opracować szczepionkę. Próby kliniczne już trwają.

Poznawaj koronawirusa korzystając z rzetelnych źródeł

Nie karm się nieprawdziwymi doniesieniami czy niepotwierdzonymi i sensacyjnymi przypuszczeniami. Zarówno jeśli chodzi o zdrowie twoje i dziecka, jak i kwestię „ciąża a COVID-19” skup się na faktach. Co wiadomo?

Nie stwierdzono, by ciężarne były bardziej podatne na zakażenie się wirusem SARS-CoV-2. Jednak organizacje zrzeszające ginekologów i położników, takie jak American College Obstetricians and Gynaecologists (ACOG) oraz Royal College Obstetricians and Gynecologists (RCOG) zwracają uwagę, że w przypadku innych infekcji wirusowych, które powodują niewydolność oddechową (grypa, SARS) istnieje większe ryzyko wystąpienia powikłań i zgonów wśród ciężarnych. Ich zdaniem z tego powodu bezpieczniej jest uznać, że kobiety ciężarne są w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia ciężkiego przebiegu choroby.

To dlatego tak ważne jest, aby ciężarne przestrzegały zasad kwarantanny społecznej oraz higieny (kluczowe jest częste mycie rąk wodą z mydłem lub środkiem dezynfekującym na bazie alkoholu, prawidłowe nawyki związane z kasłaniem i kichaniem).

Nie ma danych sugerujących podwyższone ryzyko poronienia związane z COVID-19. Zostały zaobserwowane przypadki porodów przedwczesnych u kobiet zakażonych wirusem, jednak nie jest jasne, czy miało to bezpośredni związek z infekcją wywołaną koronawirusem. Zakończenie ciąży było w tych przypadkach podyktowane przede wszystkim stanem matki w związku z infekcją.

- Wiedza na temat wpływu zakażenia nowym koronawirusem na przebieg ciąży i porodu jest na razie bardzo skąpa i w piśmiennictwie naukowym opiera się na nielicznych opisanych przypadkach. Na tej podstawie na razie ustalono, że raczej nie ma dowodów na to, że wirus SARS-CoV-2 może przenosić się na dziecko w czasie ciąży lub podczas porodu (nazywa się to transmisją pionową).

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) zwraca uwagę, że zgłoszono co prawda dwa przypadki możliwej transmisji pionowej, ale nie jest jasne, czy przeniesienie nastąpiło przed porodem, czy wkrótce po nim. Eksperci uważają, że jest mało prawdopodobne, aby dziecko zostało narażone podczas ciąży”. źródło

Śledź na bieżąco informacje podawane przez MZ i GIS dotyczące zaleceń oraz aktualnej sytuacji w Polsce, ale rozważ ograniczenie liczby wiadomości, do których masz dostęp. Bądź na bieżąco, bynajmniej jednak nie skupiaj się na wiadomościach.

Bądź dla siebie wyrozumiała i dobra

Jeśli czujesz, że sytuacja cię przerasta, reaguj. Naucz się rozpoznawać fizyczne oznaki lęku, takie jak napięcie i bóle mięśni, niepokój, trudności z koncentracją, problemy ze snem i zmęczenie. Spróbuj nad tym zapanować. Co możesz zrobić?

Relaksuj sie i odpoczywaj. Spędzaj czas tak, jak lubisz. Czytaj, oglądaj seriale, rozmawiaj on-line. Odkryj nowe, świetne inicjatywy, takie jak internetowe wyprawy do galerii sztuki, do teatrów i muzeów, a nawet zoo. Otwórz wirtualne drzwi - to naprawdę niecodzienne, warte uwagi wrażenia.

Staraj się utrzymywać kontakt zdalne z przyjaciółkami, siostrą, mamą czy inną bliską osobą. Korzystaj z telefonu i różnych technologii, takich jak komunikatory, poczta email czy fora internetowe. Rozmawiaj, oglądaj wspólnie filmy, a nawet graj. Nie dystansuj się od społeczności. Każdy z nas potrzebuje kontaktu z ludźmi.

Naucz się odróżniać realne obawy od obaw hipotetycznych. Czasem problemy istnieją tylko w naszych głowach bądź wyobraźni. Nie warto się nad nimi pochylać i roztrząsać. Lepiej skupić się na rzeczywistości. Jeśli na horyzoncie pojawił się prawdziwy problem, warto poszukać rozwiązań, które pomogą go pokonać.

Twoje samopoczucie zależy od twojego myślenia. Może być ci łatwiej, kiedy założysz, że są rzeczy, na które masz wpływ i takie, na które nie masz. Masz wpływ na to, w jaki sposób się zachowujesz i dbasz o swoje bezpieczeństwo, np. myjąc ręce, chodząc w maseczce czy sprawdzając wiadomości tylko z zaufanych źródeł. Nie masz wpływu na to, jak zachowa się twój sąsiad, ile płynu do dezynfekcji wyprodukuje fabryka czy kiedy się skończy izolacja. Dlatego zamiast się koncentrować na zmartwieniu się, szukaj rzeczy i sytuacji, za które możesz być wdzięczna lub które cię cieszą. Na początku jest ciężko, ale w miarę ćwiczenia będzie łatwiejsze i stanie się rutyną. Dzięki temu twoja głowa będzie mniej obciążona i psychicznie będziesz czuła się zdecydowanie lepiej.

Pamiętaj także o życzliwości, którą widzisz wokół siebie, a także dobrych stronach epidemii. Dzięki temu zyskasz nową, lepszą perspektywę. Teraz, w trudnych czasach, rodzi się wiele niezwykłych historii o zwykłych ludziach, którzy dla innych robią coś wyjątkowego.

Bądź dla siebie wyrozumiała i dobra. Możesz czuć różne emocje. Możesz być zagubiona. Możesz „nie ogarniać”. Możesz czuć, że z nową rzeczywistością jesteś na bakier, że się w niej zupełnie nie odnajdujesz. Nie śpiesz się. Nie wymagaj od siebie zbyt wiele. Myśl o tym, że kiedyś sytuacja wróci do normy.

Jeśli masz problem z codziennym funkcjonowaniem, ponieważ jesteś zdana sama na siebie, poszukaj pomocy. Funkcjonują różne społeczne grupy „opiekuńcze”, które na przykład robią zakupy i grupy wsparcia.

Pamiętaj: jeżeli masz wątpliwości co do dobrostanu tak swojego, jak i dziecka, skontaktuj się ze swoją położną lub ginekologiem. Personel medyczny udzieli ci porady, łącznie z informacją, czy powinnaś udać się do szpitala. Konieczne jest również, abyś informowała lekarza prowadzącego ciążę o wszystkich zauważonych nieprawidłowościach.

Stres i depresja w ciąży

Kobiety w ciąży powinny bardzo dbać o swoje samopoczucie. To ważne zwłaszcza teraz, gdy epidemia wykreowała dla nas trudną rzeczywistość. Czy wiesz, że:

• Nawet 80% kobiet, które zmagają się z depresją poporodową, miało objawy, które można było wykryć w ciąży?

• Kiedy kobiety w ciąży przeżywają silny bądź permanentny stres, utrzymuje się on jeszcze rok po porodzie i później, a prenatalny lęk i depresja mogą trwać przez lata?

• Trudny do opanowania stres zwiększa ryzyko lęku i depresji u kobiet.

• Na pięć kobiet, które zmagają się z lękiem lub depresją, jedna będzie miała objawy przez całe życie. W normalnych okolicznościach niektóre kobiety są bardziej zagrożone niż inne. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy wcześniej doświadczyły silnego lęku, dużego bądź przewlekłego stresu lub depresji.