Twój nastolatek boi się rozmów przez telefon? Zobacz, jak mu pomóc

Choć może się to wydawać dziwne, wielu nastolatków nie cierpi rozmawiać przez telefon. Niektórzy uważają, że to archaiczna metoda komunikacji. Lepiej z niej nie korzystać, ponieważ istnieją lepsze opcje. Niektórzy na myśl o wykonaniu bądź odebraniu połączeniu odczuwają dyskomfort. W wielu jednak ta prozaiczna czynność wywołuje lęk - nie do pokonania.

Rozmów telefonicznych nie jesteśmy w stanie uniknąć. Prędzej czy później trzeba będzie chwycić słuchawkę czy smartfon w dłoń i zrealizować połączenie. Powodów z pewnością pojawi się mnóstwo: od konieczności zamówienia taksówki, przez konsultację z lekarzem, po szczegóły w sprawie rozmowy kwalifikacyjnej o pracę czy na studia. To dlatego ćwiczenie umiejętności społecznych –  w różnych wymiarach – jest po prostu niezbędne.

Po czym poznać, że nastolatek boi się rozmów przez telefon?

Po czym poznać, że nastolatek boi się rozmów przez telefon? Zwykle w takiej sytuacji dziecko przed wykonaniem lub odebraniem telefonu odczuwa niepokój, ale i:

• zdarza mu się odrzucać połączenia,
• przed rozmową długo zastanawia się, co powiedzieć. Ma kłopoty z formułowaniem myśli i emocji,
• unika odbywania rozmów przez telefon (nie tylko rozmowy z babcią czy koleżankami, ale i z pracownikiem np. pizzerii),
• często prosi o to, by ktoś wykonał telefon za niego,
• jeśli musi zadzwonić, odwleka tę czynność w czasie,
• szuka innych form kontaktu, nawet jeśli wymagają one więcej czasu lub energii,
• podczas rozmowy telefonicznej chce być sam w pokoju, stresuje się i wstydzi,
• ma obsesję na punkcie tego, co zostało powiedziane podczas rozmowy telefonicznej. Odczuwa lęk przed ocenianiem czy złym zrozumieniem wypowiedzi bądź intencji.

Dlaczego nastolatek boi się rozmów przez telefon?

Powodów, dla których nastolatki, ale i dorośli ludzie unikają rozmów przez telefon jest wiele. Po pierwsze warto pamiętać, że młodzi ludzie do komunikacji najczęściej wykorzystują SMS-y, komunikatory i media społecznościowe, które sprawiają, że rozmowa jest mniej stresująca: daje czas do namysłu, pozwala ukryć prawdziwe emocje, a i wykreować ją (i siebie) według własnych wyobrażeń.

Jeżeli wahanie się przed wykonywaniem i odbieraniem połączeń pojawiają się takie objawy jak silny niepokój, duszność, nudności, problem z koncentracją lub przyspieszone bicie serca, mogą one wskazywać na fobię telefoniczną (telefonofobia, telefobia). To element fobii społecznej lub lęku społecznego – i poważniejsza kwestia.

Najczęściej problem z dzwonieniem i odbieraniem telefonów mają introwertycy,osoby wysoko wrażliwe, zamknięte w sobie oraz nieśmiałe. Nie jest to jednak regułą. Z telefonem nie lubią się również ekstrawertycy, osoby bardzo otwarte i towarzyskie. Przyczyn niechęci może być wiele, od dyskomfortu, jaki wywołuje brak możliwości odbioru mimiki i gestów drugiej osoby po lęk przed oceną i niezrozumieniem, a nawet takimi banałami, jak niezręczna cisza.

Zobacz pomóc nastolatkowi, który boi się rozmów przez telefon?

Strach przed wykonywaniem i odbieraniem telefonów może przeszkadzać zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Co robić, by rozmowy telefoniczne nie były kulą u nogi?

Wiele zależy, czy podłożem problemu jest fobia, będąca rodzajem zespołu lękowego czy zwyczajna niechęć dotyczącą wykonywania i odbierania telefonów. W sytuacjach ekstremalnych konieczny będzie terapeuta (leczenie fobii telefonicznej może obejmować techniki terapii poznawczo-behawioralnej), jednak w tych lżejszych można próbować oswajać lęk.

Jeśli rozmowy telefoniczne budzą w nastolatku dyskomfort lub niepokój, ale wydaje się, że jest to problem do pokonania, należy przejść do działań. Kluczowe są treningi i nieunikanie rozmów przez telefon. Ze smartfona trzeba po prostu korzystać – i tyle.

Żeby jednak nie rzucać się od razu na głęboką wodę, warto wypróbować metodę małych kroków. Jeśli wprowadzamy jakąś zmianę właśnie w ten sposób, to lęk przed konkretnym działaniem z czasem staje się mniejszy. W ten sposób można go oswoić, zbudować dobre nawyki i - w tym konkretnym przypadku - w rezultacie przywyknąć do telefonowania.

Co zatem robić? Przede wszystkim warto inicjować sytuacje „treningowe”: dzwonić do dziecka i prosić o kontakt telefoniczny. O pomoc można również poprosić babcie, dziadków, ciocie oraz inne bliskie, życzliwe osoby. Kolejnym krokiem powinny być zachęty do odbywania rozmów ze znajomymi. Potem przyjdzie czas na kolejny poziom.

Jeśli nastolatek boi się rozmów przez telefon, pomóc mu również może:

• zamawianie taksówki czy jedzenia na wynos, rezerwowanie biletów do kina przez telefon,
• dzwonienie do kogoś nieznajomego z prostym pytaniem, potem dzwonienie do kogoś znajomego w skomplikowanej sprawie,
• wykonywanie telefonu w samotności, następnie odbywanie rozmowy telefonicznej przy innych osobach.

Każde zachowanie powinno być ćwiczone do momentu, aż dziecko poczuje się komfortowo. Wówczas może przejść do etapu kolejnego: trudniejszego i bardziej "spinającego".

Co nastolatkowi, który boi się rozmów przez telefon, doradzają specjaliści?

• Uśmiech. Przed wykonywaniem i odbieraniem połączeń wywołaj uśmiech na twarzy. Może to brzmi głupio, ale pomoże ci się to zrelaksować, a rozmówcy wydasz się bardziej przyjazny, ponieważ zmienia się ton twojego głosu.

• Nagradzaj się. Po trudnych telefonach nagradzaj się pozytywnymi komunikatami (Dobra robota! Dałem radę! Brawo ja!) lub spędzając czas na robieniu czegoś, co sprawia przyjemność.

• Wizualizuj sukces. Wyobraź sobie pozytywną rozmowę, a potem dobre samopoczucie.

• Sprawdź dostępność rozmówcy. Jeśli obawiasz się, że dzwonisz w nieodpowiednim momencie, po prostu zapytaj, czy możesz zająć chwilę. Pamiętaj też, że nie zawsze musisz odbierać telefon i nie zawsze musisz czuć się z tym źle, zwłaszcza gdy akurat jesteś zajęty lub bardzo zestresowany.

• Nie odbieraj wszystkiego osobiście. Jeśli ktoś podczas rozmowy zachowuje się wbrew oczekiwaniom, wydaje ci się, że ma naburmuszony głos albo cię zbywa, miej na uwadze, że najpewniej nie ma to z tobą nic wspólnego. Po drugiej stronie znajduje się człowiek - ze swoimi słabościami i emocjami.

• Przygotuj się. Przygotuj się do rozmowy, ale nie przesadzaj. Dobrze jest wiedzieć, co się chce powiedzieć, ale nie należy spinać się, by odtworzyć rozpisany w głowie scenariusz. Nie myśl za dużo.

• Pozytywne nastawienie. Jeśli rozmowom telefonicznym towarzyszy niepewność, warto zastępować negatywne myśli bardziej konstruktywnymi i pozytywnymi przekazami. Na przykład, jeśli martwisz się, że dzwoniąc będziesz przeszkadzać, pomyśl: Dlaczego Pola miałaby odbierać telefon, gdyby była zbyt zajęta? Dlaczego Patrycja prosiłaby, żeby do niej zadzwonić, gdyby nie chciała ze mną rozmawiać?

• Przyjemny, łagodny dzwonek telefonu. Ustaw taki dzwonek w telefonie, który nie wprawi cię w nerwowy nastrój. Stopniowana głośność, łagodne dźwięki, znana melodia – to naprawdę pomaga.

Opanowanie zarówno umiejętności „telefonicznych”, jak i pokonanie lęku i własnych ograniczeń, a także wychodzenie poza swoją strefę komfortu są ważne, ponieważ uczą radzić sobie ze stresem i różnymi innymi problemami, daleko wykraczającymi poza wykonanie telefonu czy odebranie połączenia.

Jeżeli niepokój związany z rozmowami przez telefon utrudnia życia, a i rozciąga się na inne dziedziny życia, głównie w odniesieniu do interakcji społecznych, warto skonsultować się ze specjalistą w zakresie zdrowia psychicznego.