Jak pomóc dziecku radzić sobie z gniewem i frustracją?

Często obu tych pojęć używamy zamiennie, a tymczasem są to dwie różne reakcje. Frustracja pojawia się, kiedy natykamy się, jakieś przeszkody, które nie pozwalają nam uzyskać zaplanowanych rezultatów. Gniew jest reakcją na sytuacje, którym towarzyszy poczucie niesprawiedliwości, czy poniżenia. Gniew często wyrażamy dużo mocniej niż frustrację - mogą się pojawić zachowania przemocowe, destrukcyjne lub autodestrukcyjne. Dlatego tak ważne żeby oswoić oba uczucia i sobie z nimi poradzić.

Nie ważne, jak dużo się uczę i tak dostaję złe oceny”. “Ja się staram, a inne dzieci i tak nie chcą ze mną się bawić

Dzieci, które się szybko rozpraszają, czy wolniej przyswajają wiedzę mogą popadać we frustrację mając poczucie, że pomimo starań nie potrafią osiągnąć celu i spełnić oczekiwań. Frustracja często powoduje wycofanie, zniechęcenie i bierną postawę. Dziecko rezygnuje ze starań żeby uzyskać pozytywne rezultaty, np: dobre oceny,  akceptację rówieśników, czy lepsze wyniki w sporcie. Pojawia się przekonanie, że bez względu na podjęte działanie wysiłek nie przełoży się na sukces, więc jakiekolwiek starania  nie mają sensu.

“Nikt mnie nie rozumie” “ Inni mają łatwiej, to niesprawiedliwe”.

Kolejnym uczuciem, które towarzyszy frustracji może być gniew. Dziecko wyraża go poprzez krzyk, używanie wulgaryzmów, rzucanie przedmiotami, bicie. Takie zachowania mogą się pojawić zarówno w szkole, jak i w domu. Często taki atak może być skierowany w stosunku do rodzica i nie jest niczym innym tylko dowodem zaufania i krzykiem o pomoc. Po prostu dziecko nie potrafi w inny sposób poradzić sobie z przepełniającymi go uczuciami.

• Okaż  wsparcie i zrozumienie
  Zapewnij o swojej miłości i zaproponuj wspólne rozwiązanie problemów. Jeśli ma kłopot ze znalezieniem kolegów może zaproponuj zaproszenie dzieci do waszego domu, wspólne wyjście do kina itp. Jeśli kłopotem jest nauka, czy rozproszenie uwagi - pomóż zaplanować czas
• Chwal za efekty
  Jeżeli twoje dziecko otrzyma dobrą ocenę zawsze podkreślaj, że dobrze się przygotowało, że masz nadzieje, że jest dumne z tego, w jaki sposób potrafiło się nauczyć. Chwal za wykonane czynności, a nie etykietuj - jesteś mądry, bystra itp.
• Buduj poczucie kompetencji
  Jeśli dziecko, np: świetnie gra w piłkę powiedz o mu tym - wymieniając konkretne rzeczy, np: “Zobacz, jakie świetnie miałeś podanie do Mateusza, jak dobrze współpracujesz z resztą grupy”. Pomóż dziecku znaleźć zajęcia, które sprawią mu przyjemność, a jednocześnie, pozwolą odczuć, czym jest sukces. Poczucie "sprawczości" i umiejętności osiągania celów może się krok po kroku przenieść na inne obszary życia.
• Sprawdźcie, co stanowi problem
  Wspólnie się zastanówcie, jakie elementy nauki są najtrudniejsze dla dziecka. Już samo określenie, co jest wyzwaniem powoduje, że łatwiej znaleźć rozwiązanie. Możesz powiedzieć, że są dziedziny, które tobie sprawiają trudność - to pozwoli dziecku zauważyć, że pokonywanie przeszkód dotyczy również innych ludzi.
• Naucz wytrwałości
  Pokaż, że każdego dnia można pracować nad pokonaniem słabości, jak również nad rozwojem mocnych stron. Staraj się tłumaczyć, że niektóre rzeczy przychodzą łatwo, a inne trudniej, ale kiedy się ćwiczy  prowadzą do celu. Możesz zawsze za przykład dać naukę chodzenia/ jeżdżenia na rowerze. Ile upadków dziecko wykonało i ile było potrzeba czasu po to żeby stało się mistrzem
• Wyznacz sensowne cele
  W tym przypadku sensowny oznacza realistyczny. Warto nauczyć dziecko najpierw mierzyć siły na zamiary, a dopiero później przekraczać ograniczenia. Zbyt duży cel może się okazać porażką i zniechęcić do dalszych działań. Zbyt mały też  działa demotywująco. Przy planowaniu celu ważne jest określenie czasu, jak również podkreślanie, że sam proces i realizacja kolejnych etapów jest istotna.

Pamiętaj, że jeśli twoje działania nie przynoszą efektu, zawsze warto skonsultować się z psychologiem, bądź pedagogiem.