Problem narkomanii wśród dzieci młodzieży to nie tylko niepokojące statystyki i niezwykle istotna kwestia społeczna, ale też trudne, burzliwe historie o dramatycznym finale.

Nie istnieją niestety recepty i mądrości, które dawałyby gwarancję, że dziecko nie sięgnie po narkotyki. Niemniej warto starać się i działać: nie tylko uświadamiać dzieci i rozmawiać o narkotykach, ale budować w nich poczucie wartości, kochać i być z nimi blisko.

Oto 8 podpowiedzi, jak pomóc dziecku ustrzec się przed narkotykami:

1.    Bądź dobrym słuchaczem. Słuchaj opowieści dziecka. Interesuj się tym, co dzieje się w jego życiu – dzięki temu nie tylko będziesz doinformowana, ale i zrozumiesz swoje dziecko, jego świat i system wartości. Pamiętaj! Nigdy dziecka nie zbywaj, ale i niczego nie bagatelizuj i nie szydź - nawet wtedy, gdy kłopot dziecka wydaje ci się banalny. Pytaj, rozmawiaj, dyskutuj. Słuchaj opinii – to nieprawda, że dzieci i ryby głosu nie mają. Zresztą… patrz punkt 7.

2.    Bądź przyjacielem. Zawsze staraj się znaleźć czas dla dziecka – niech ono, nie praca czy obowiązki domowe będzie dla ciebie priorytetem. Dziecko powinno wiedzieć, że może ci wszystko powiedzieć, że ma w tobie wsparcie, zarówno w chwilach dobrych, jak i złych. Stwórz atmosferę wzajemnego szacunku, zaufania i bliskości – zadbaj o to, by dziecko w każdej sytuacji chciało zwrócić się do pomoc do ciebie. Niech wie, że go nie wyśmiejesz, że może na tobie polega. Buduj bliską relację. Dbaj o nią na co dzień.

3.    Nie unikaj trudnych tematów. Wręcz przeciwnie – zgłębiaj je, wałkuj, poruszaj. Bądź partnerem w rozmowie i źródłem informacji – sama bądź z dzieckiem szukaj odpowiedzi na nurtujące pytania, także w kwestii narkotyków (naprawdę warto mieć rzetelną wiedzę na ich temat, a i się nią dzielić – zwłaszcza w zakresie skutków ich zażywania i konsekwencji). Oglądajcie wiadomości, filmy i reportaże na temat narkomanii – nie wygłaszaj kazań, nie strasz, a rozmawiajcie. Warto też kreować hipotetyczne scenariusze: „Jak byś zareagował, gdyby ktoś cię namawiał na spróbowanie narkotyków?”. To może być nie tylko pouczająca drama, ale i kreatywny – czasem nawet zabawny - sposób spędzenia wolnego czasu.

4.    Ucz dziecko, jak radzić sobie ze stresem, problemami, a także jak rozładowywać emocje. Zachęcaj do stosowania technik relaksacyjnych (choćby liczenie do 10. czy oddychanie), radzenia sobie z problemami (rozpatrywanie różnych scenariuszy czy wizualizowanie), aktywności fizycznej (zajęcia pozalekcyjne jak i samodzielne wypady np. na basen) i szczerych rozmów z rodzicami.  

5.    Bądź przykładem i autorytetem. Ustalajcie zasady, zachowujcie granice, dostrzegajcie w życiu wartości. Bądź konsekwentna, rozważna, miej priorytety, dostrzegaj to, co w życiu naprawdę ważne i cenne. Pamiętaj, że ważniejsze jest, co robisz, a nie to co mówisz. Wyrażaj zdecydowaną opinię negatywną o narkotykach. Nie bądź obojętna na krzywdę innych (w myśl: nie moje dziecko – nie wtrącam się, to mnie nie dotyczy!).

6.    Twórz pozytywny obraz dziecka. Podkreślaj, co robi dobrze, ale i dawaj konstruktywne uwagi, gdy musi coś poprawić. Nie przyklejaj etykiet, zachęcaj do pracy nad sobą, chwal za sukcesy i próby ich osiągnięcia. Bądź największym fanem swojego dziecka – obdarz je bezwarunkową (ale nie bezkrytyczną) miłością. Nie oceniaj i nie porównuj z innymi.

7.    Ucz dziecko życia w zgodzie ze sobą. Buduj na co dzień poczucie własnej wartości w dziecku, dbaj o jego pewność siebie. Rozmawiajcie o tym, że nie warto udawać kogoś, kim się nie jest, że każdy ma prawo do własnego zdania. O tym, że uleganie trendowi czy presji jest fatalne w skutkach, ma swoje nieprzyjemne konsekwencje. Że nie trzeba robić czegoś tylko po to, by czuć się akceptowanym. Stawiaj adekwatne poprzeczki, umożliwiaj podejmowanie decyzji - pomagaj uwierzyć w siebie. Zachęcaj do formułowania sądów, wyrażania własnej opinii czy niezależnego myślenia (choć czasem dla rodzica to niewygodne i irytujące). Niech twoje dziecko nie boi się być indywidualistą, niech nie chowa się w tłumie, nie kuli uszu i nie łasi na konformizm.

8.    Poznaj przyjaciół i znajomych swojego dziecka. Zawsze powinnaś wiedzieć, co twoje dziecko robi, gdzie jest i z kim. Interesuj się dzieckiem i jego otoczeniem. Pamiętaj, że jesteś rodzicem, nie członkiem grupy rówieśniczej – miej wyobraźnię i poczucie odpowiedzialności. Gdy coś się dzieje lub cię niepokoi – nie pozostawaj obojętna. Jeśli będziesz udawać, że nie widzisz i nie słyszysz, to nie znaczy, że problem przestanie istnieć. Ufaj, ale miej oczy otwarte. Trzymaj rękę na pulsie. Reaguj. I nie bój się/nie wstydź szukać pomocy.

Monika Zalewska-Biełło

Wychowanie ucznia 

Rozwój dziecka w wieku szkolnym 

Masz dziecko w przedszkolu ? - zajrzyj tutaj