Najlepsza różnica wieku

Kiedy wyobrażamy sobie, jaką chcemy w przyszłości mieć rodzinę, planujemy także, czy i ile będzie w niej dzieci.

Zastanawiamy się, jaka powinna być między nimi różnica wieku, aby dobrze się rozwijały, a rodzina była szczęśliwa. Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi - to my, rodzice musimy zdecydować i dokonać wyboru.

W psychologii wyodrębniono trzy okresy, w których zawierają się różnice wieku pomiędzy rodzeństwem. Każda opcja ma swoje plusy i minusy, każda niesie ze sobą inne wyzwania, radości i niepokoje.

Co rok to prorok

Plusy:

• rodzice wychowują dzieci jakby w jednym ciągu, nie odzwyczają się od obecności maluszka (i jego specyficznych potrzeb) w domu.
  
  
• "starsze" dziecko w naturalny sposób przyjmuje nowego członka rodziny i choć bardzo często bywa zazdrosne (ciężki przejściowy okres, kiedy pierworodny adaptuje się do obecności nowego członka rodziny) to taki maluch szybko zapomina, że był jedynakiem.
  
  
• za jednym zamachem załatwia się nocne wstawanie, zmianę pieluch, choroby dziecięce i zabawki porozrzucane po całym domu
  
  
• łatwiej dostosować różne rodzinne plany (wakacyjne wycieczki, wypady na weekendy, wyjazdy do rodziny) gdy dzieci są w przybliżonym wieku - gdy różnica między dziećmi jest większa trzeba zatroszczyć się o urozmaicenie wolnego czasu starszemu dziecku.
  
  
• dzieci uczą się od siebie nawzajem, są wiernymi sobie towarzyszami zabaw, mają często wspólne zainteresowania i stają się przyjaciółmi
  
  
• łatwo organizuje się czas: wspólne są pory spania, spacerów, przyjaciele dzieci, podobne obowiązki.
  
  
• dzieci mogą (ale nie muszą) mieć wspólne zainteresowania (pływalnia, jazda konna, piłka, szachy, gry) chętnie wspólnie spędzać, co także ułatwia rodzicom organizowanie czasu.
  
  
• mama może szybko "odchować" dzieci, być razem z nimi w czasie gdy najbardziej jej potrzebują, a później wrócić do pracy.
  
  
• znajomość dostępnego na rynku asortymentu dla dzieci pozwala na szybkie dokonywanie decyzji przy zakupach, co pozwala zaoszczędzić czas

Minusy:

• pierwsze trzy lata są bardzo ciężkie, właściwie życie rodzinne kręci się wyłącznie wokół dzieci.
  
  
• pierworodne dziecko jest jeszcze w takim wieku (nie ukończyło trzech lat) że bardzo potrzebuje wytężonej uwagi ze strony mamy, jej prawie ciągłej przy sobie obecności.
  
  
• trudno wytłumaczyć dwulatkowi, że jest jeszcze ktoś kto absorbuje uwagę wszystkich - dlatego dziecko może przechodzić dramatyczne chwile: płakać, mieć napady złości. W takiej chwili ważna jest szczególnie wrażliwa i uważna opieka rodziców - trzeba dać maluchowi czas na zaakceptowanie i pogodzenie z nową sytuacją.
  
  
• trudna sytuacja obojga rodziców - mama musi najczęściej całkowicie poświęcić się dzieciom ich pielęgnowaniu, wychodzeniu na spacery, gotowaniu . Natomiast tata musi przejść na siebie obowiązek utrzymywania rodziny, pogodzić się ze znużeniem, rozdrażnieniem żony. Sam też jest bardzo zmęczony. Łatwiej zgubić indywidualność dzieci i ich specyficzne potrzeby.

Różnica 3 -5 lat

Plusy

• starsze dziecko jest już dość samodzielne, zaczyna chodzić lub chodzi do przedszkola, potrafi zająć się przez chwilę samo sobą, coraz mniej potrzebuje ciągłej obecności mamy, bo ukierunkowane jest na poznawanie świata.
  
  
• rodzice mogą liczyć na niewielką pomoc pierworodnego przy pielęgnacji maluszka - starszak otrzymuje nowe obowiązki, co pozwala mu poczuć się ważnym
  
  
• gniew i zazdrość nie są tak duże jak wtedy gdy dzieci rodzą się rok po roku - trzylatkowi łatwiej wytłumaczyć różne sprawy.
  
  
• rodzice mają już wiele doświadczeń związanych z wychowaniem dziecka, dzięki którym potrafią odpowiednio zareagować w wielu stresujących sytuacjach (nagła choroba).
  
  
• rodzice nie są już tak zmęczeni pielęgnacją dzieci

Minusy

czas jaki poświęca mama na wychowanie dzieci znacznie się wydłuża, co może negatywnie wpłynąć na jej karierę zawodową, może wiązać się z utratą pracy i niemożnością znalezienia innej.

Różnica <6

Plusy

• pomoc starszego dziecka jest już znacznie większa w zależności od jego wieku i umiejętności
• łatwiej wytłumaczyć starszemu konieczność wzmożonej opieki nad nowo narodzonym maluszkiem

Minusy:

• starsze dziecko, jeśli jest w wieku 6-7 lat, znajduje się w przełomowym dla siebie okresie - rozpoczyna naukę w szkole i poradzić sobie musi z nowymi obowiązkami ucznia. Rodzic jest mu wtedy bardzo potrzebny, dlatego ważne jest aby poświęcić mu wiele uwagi.
  
  
• starsze dziecko może poczuć się zepchnięte na dalszy plan i odrzucone, co jest bardzo niebezpieczne, szczególnie, gdy znajduje się w okresie dojrzewania.
  
  
• nastolatki szczególnie silnie odczuwają wszystkie emocje, wyolbrzymiają problemy - bo tak je właśnie odczuwają. Dlatego, w przypadku takiej reakcji starszego dziecka, niezbędna jest wzmożona uwaga rodziców. Warto czas nie poświęcany maluszkowi spędzić ze starszym dzieckiem, na wspólnej zabawie, rozmowie, odrabianiu lekcji. Zainteresować się jego aktualnymi przyjaciółmi, zainteresowaniami, może zorganizować jakąś niespodziankę (na przykład wspólną wycieczkę).
  
  
• koniecznie trzeba podkreślać jak ważna jest obecność starszego dziecka, nasze uczucia do niego i dumę z jego osiągnięć.
  
  
• przy różnicy wieku wynoszącej 15 lat i więcej często zdarza się, że dzieci nie mają ze sobą żadnego głębszego kontaktu. Może on pojawić się dopiero w ich dorosłym życiu.

Praktyka psychologiczna wskazuje, że kiedy pojawia się w rodzinie trzecie, czy czwarte dziecko - jego obecność jest łatwiejsza do zaakceptowania dla pozostałego rodzeństwa. Dzieci już wiedzą co to znaczy kiedy ma się brata lub siostrę, znają uroki i ciemne strony takiego układu. Łatwiej im przyjąć nowego członka rodziny.

Ważne jest jednak nie to jaka różnica wieku będzie pomiędzy dziećmi, ale wzajemna miłość, życzliwość, zrozumienie wzajemnych potrzeb i poczucie odpowiedzialności, a więc wszystko to co tworzy rodzinną więź.

mgr Agnieszka Musiał