Czy u Was jest zima? Bo do nas wreszcie przyszła, więc pojawił się szereg pytań, na które zaczęliśmy szukać odpowiedzi. A nic tak dobrze nie pomaga zrozumieć, jak eksperyment. Zima to świetna pora na przeprowadzenie doświadczeń związanych ze śniegiem, lodem i zamarzaniem. Nawet jeśli mróz nie dopisuje – zawsze pozostaje zamrażarka!

Zimne czy ciepłe?

Potrzebne będą: 3 głębokie talerze, woda o różnej temperaturze

1.Napełnij talerze: woda gorąca. letnią i bardzo zimną (można dodać ze 3 kostki lodu i poczekać, aż się roztopią)

2.Prawą rękę włóż do zimnej wody, a lewa do gorącej i potrzymaj tak kilka minut.

3.Teraz obie ręce włóż do letniej wody.

Co czujesz?

Rozgrzanej ręce woda wydaje się zimna, a ochłodzonej ciepła.

Dlaczego?

Ciepło dłoni rozgrzanej w gorącej wodzie odpłynie do letniej wody, dlatego wyda się ona zimna. Dłoń wychłodzone będzie zabierać ciepło z wody, więc będzie się ona wydawała ciepła.

Dlaczego ocieplamy domy?

Potrzebne będą: 3 jednakowej wielkości słoiki z zakrętkami, termometr (taki akwarystyczny lub dziecięcy – do mierzenia temperatury kąpieli), ciepły szalik, pudełko po butach wypełnione kawałkami styropianu lub kulkami papieru

1.Jeden słoik owiń szczelnie wełnianym szalem.

2.Drugi umieść w pudełku ze styropianem lub papierem.

3.Trzeci słoik pozostaw bez osłony.

4.Wszystkie słoiki napełnij ciepłą wodą i zakręć, a następnie umieść w chłodnym miejscu (na przykład na balkonie).

5.Po 30 minutach odkręć słoiki i zmierz temperaturę w każdym z nich.

Co się stanie?

Woda w tym słoiku, który nie został zaizolowany, będzie zimniejsza niż w pozostałych.

Dlaczego?

Ciepło “przechodzi” od przedmiotu ciepłego do zimnego, dlatego temperatura wody w słoiku się obniża (ciepło jest przekazywane do powietrza). Jeśli ciepły przedmiot zaizolujemy, ograniczymy ten przepływ. Izolator to materiał, który źle przekazuje ciepło. Dobrym izolatorem jest wełna (dlatego się w nią ubieramy), drewno, tworzywa sztuczne (ocieplamy nimi domy).

Drewniane ręce

Potrzebne będą: miska z zimną woda i kostkami lodu, ręcznik, kilka szpilek.

1.Rozsyp szpilki na stole, obok umieść miskę z woda i lodem oraz ręcznik.

2.Pomocz rękę w wodzie przez kilkanaście sekund.

3.Wytrzyj rękę do sucha i spróbuj podnieść szpilki.

Co się stanie?

Ręce nie będą chciały słuchać, zupełnie jakby były z drewna, precyzyjne uchwycenie przedmiotu będzie utrudnione.

Dlaczego?

Zimno sprawia, że receptory w skórze stają się mniej wrażliwe i ręka po prostu nie czuje, że dotyka drobnego przedmiotu.

Niezwykła siła.

Potrzebne będą: słoiczek z zakrętką, szklana butelka, woda, zamrażarka lub mróz za oknem

1.Napełnij naczynia wodą po brzegi.

2.Słoik przykryj nakrętkę, ale jej nie zakręcaj.

3.Butelkę zakręć..

4.Umieść naczynia na całą noc za oknem (jeśli jest mróz) lub w zamrażalniku.

5.Rano ostrożnie wyjmij je (uważaj na odłamki szkła!)

Co się stanie?

Woda w naczyniach zamarznie. W słoiczku wypchnie nakrętkę do góry. W butelce, nie mogąc znaleźć ujścia, rozsadzi szkło.

Dlaczego?

Woda podczas zamarzania rozszerza się – większość ciał kurczy się w niskich temperaturach, a woda odwrotnie! Ciśnienie wywierane przez zwiększającą swą objętość wodę jest tak duże, że potrafi wypchnąć nakrętkę, a nawet potłuc butelkę.

Lody bez lodówki

Potrzebne będą: mieszanina zrobiona z 2 łyżek mleka, łyżeczki śmietany, łyżki kakao, potłuczone kostki lodu, sól, naczynia, ściereczka

1.Mleko, śmietaną i kakao wymieszaj w szklance.

2.Sporą miskę napełnij kostkami lodu.

3.Lód posyp dużą ilością soli.

4.Włóż szklankę w środek tej solno-lodowej mieszanki.

5.Przykryj całość ściereczką, żeby ciepło z pomieszczenia nie docierało do środka miski.

6.Miskę odstaw na godzinę w chłodne miejsce, co 5 minut mieszaj zawartość szklanki.

Co się stanie?

Z mieszanki otrzymamy zamarznięte lody.

Dlaczego?

Sól i rozdrobniony lód to znana od dawna mieszanka ochładzająca. Sól zmieszana z lodem rozpuszcza się, a jest to reakcja wymagająca dostarczenia ciepła z zewnątrz, dlatego temperatura  obniża się. Dzięki temu można zamrozić lody.

Sposób na gołoledź

Potrzebne będą: plastikowa taca, śnieg, sól

1.Na tacy ułóż warstwę śniegu i ugnieć ją ręką.

2.Wystaw go na noc na dwór.

3.Posyp solą.

Co się stanie?

Śnieg roztopi się.

Dlaczego?

Sól łatwo rozpuszcza się w nawet niewielkiej ilości wody. Słona woda zamarza w niższej temperaturze niż czysta, dlatego sól powoduje topnienie lodu i śniegu. I choć taka solanka jest o wiele zimniejsza niż czysta woda, to nieprędko zamarza. Dlatego też posypuje się oblodzone ulice solą lub polewa solanką.

Joanna Górnisiewicz

Więcej pomysłów na zabawy dla dzieci szkolnych.

A tu zabawy dla przedszkolaków.