Nauczanie zintegrowane

Pierwszy etap edukacji szkolnej, zwany dawniej nauczaniem początkowym, przekształcił się w tzw. nauczanie zintegrowane, zwane również edukacją wczesnoszkolną.

Co oznacza termin kształcenie zintegrowane

Kształcenie zintegrowane, to taki sposób organizacji procesu nauczania, w którym punktem wyjścia jest całość. Podczas zajęć w klasach I-III nauczyciel powinien uwzględnić rytm biologicznej sprawności dziecka, które w tym wieku po 20- 25 minutach aktywności umysłowej wykazuje oznaki zmęczenia i nie potrafi po tym czasie się koncentrować. Uniemożliwia to dalszą efektywną pracę. Konieczna jest wówczas zmiana sytuacji dydaktycznej lub wprowadzenie przerwy.

Dlatego w nauczaniu zintegrowanym nie ma z góry ustalonych dzwonków, a przerwę w zajęciach ustala sam nauczyciel na podstawie obserwacji uczniów.

Podczas organizowania zajęć musi być przestrzegana zasada, że codziennie w zajęciach pojawiają się treści związane z kształceniem języka ojczystego, z matematyką, wiedzą o środowisku społecznym i przyrodniczym, a także elementy wychowania plastycznego, technicznego, muzycznego oraz zajęcia ruchowe.

Podręczniki

A podręczniki? Są to zazwyczaj karty pracy ucznia lub zeszyty ćwiczeń połączone w zintegrowaną całość. Bywają one podzielone na bloki tematyczne, często oznaczone innym kolorem. Ćwiczenia zawierają zagadnienia z wszystkich form aktywności bez potrzeby zmiany zeszytów, podręczników, bo wszystkie treści zawarte są w jednym.

Sale lekcyjne

W takim systemie kształcenia dużą rolę dogrywa też sposób urządzenia sal lekcyjnych - są zbliżone wyglądem do sal przedszkolnych. Jeśli tylko istnieje taka możliwość, w sali powinien znajdować się dywan, na którym dzieci siadają do zabawy, rozmowy, spędzają niektóre przerwy, czy uczestniczą w zajęciach ruchowych.

Nauczyciel nauczania zintegrowanego przebywa stale z dziećmi organizując im również czas podczas przerw. Nie obowiązują go już dyżury na korytarzu, ale cały czas powinien przebywać ze swoją klasą (podobnie jak w przedszkolach).

Oceny

Zmiana sposobu kształcenia doprowadziła do zmiany sposobu oceniania. Ocena zachowania i osiągnięć uczniów kształcenia zintegrowanego jest wyrażana opisowo. Dawne rubryki w dziennikach zastąpiły karty obserwacji ucznia.

Nauczyciel gromadzi w nich informacje dotyczące:

• zainteresowań, uzdolnień dziecka,
• jego cech osobowościowych,
• zachowań i sposobów reagowania w określonej sytuacji,
• umiejętności w zakresie różnych rodzajów aktywności,
• efektów dydaktycznych,
• stosunku do podejmowanych działań,
• funkcjonowania ucznia w grupie społecznej.

Taka obserwacja umożliwia nauczycielowi sformułowanie oceny opisowej. Ocena opisowa nie jest "listą skarg i zażaleń", czyli zestawieniem niepowodzeń, porażek, braków, występków niezdolnego lub pokrzywdzonego przez los dziecka.

Ocena ta winna podkreślać to, co pozytywne, zachęcać do dalszych starań, dawać dziecku wiarę, dzięki której będzie chciało iść do przodu z innymi.

Elżbieta Woźnica, nauczyciel nauczania zintegrowanego