Dziecko ze specjalnym potrzebami edukacyjnymi w szkole

Każdy rodzic uważa, że jego dziecko jest niezwykłe i w jakiś sposób inne niż wszyscy. Oczywiście tak jest, jednak większość z nas funkcjonuje w obszarze pewnej normy, czy raczej tego, co za normę, na podstawie danych statystycznych, jest uważane.

Czasami jednak okazuje się, że nasze dziecko rzeczywiście jest inne. Przy czym należy pamiętać, że inne, nie znaczy gorsze. Z czasem wielu rodziców i dzieci z taką odmiennością potrafi dostrzec w niej pozytywne aspekty i traktować wręcz jako dar.

Co się kryje pod pojęciem "specjalne potrzeby edukacyjne"?

Pod określeniem „specjalne potrzeby edukacyjne” kryją się:

• specyficzne trudności w uczeniu się czytania i pisania,
• specyficzne trudności w uczeniu się matematyki,
• autyzm,
• ADHD,
• upośledzenie słuchu,
• upośledzenie wzroku,
• niepełnosprawność ruchowa,
• upośledzenie umysłowe,
• choroba przewlekła,
• niedostosowanie społeczne lub zagrożenie niedostosowaniem,
• trudności adaptacyjne związane ze zmianami kulturowymi (np. powrót zza granicy lub przynależenie do mniejszości),
• szczególne uzdolnienia.

Dzieci te mogą zupełnie dobrze funkcjonować w zwykłej szkole czy przedszkolu, ponieważ jednak mają szczególne potrzeby, odpowiednie instytucje (w tym przedszkole i szkoła) powinny udzielić pomocy i tak zorganizować proces nauczania, aby w możliwie największym stopniu zaspokoić owe potrzeby. Obowiązki nałożone na przedszkola, szkoły i inne placówki są jasno określone w przepisach, które obecnie zostały doprecyzowane i zmienione.

Czego rodzic i jego dziecko mogą oczekiwać?

Na podstawie obowiązujących przepisów i zaleceń rodzic i dziecko mogą oczekiwać:

1.    Pomocy ze strony przedszkola, szkoły, placówki. Ma ona polegać na rozpoznaniu potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka. Potrzeby te powinny zostać zaspokojone. Mogą to być zajęcia psychoedukacyjne, ale także szkolenia, porady, konsultacje dla rodziców. Zajęcia takie mogą być zorganizowane nawet dla jednego ucznia (do tej pory przepisy wskazywały większą liczbę). Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze mają trwać 45 minut, a specjalistyczne 60 minut.

2.    W przedszkolu czy szkole nauczyciele powinni utworzyć zespół, którego zadaniem jest rozpoznanie potrzeb, uzdolnień czy trudności, następnie mają przekazać informację dyrektorowi, który z kolei ma obowiązek zorganizować pomoc.

3.    Zespół ten zakłada i prowadzi Kartę Indywidualnych Potrzeb Ucznia, ma ona służyć planowaniu, dokumentowaniu działań, ale także ocenie ich efektywności. Ma być także źródłem informacji dla rodziców.

4.    Poradnie psychologiczno-pedagogiczne mają nadal współpracować z przedszkolami, szkołami, poprzez wydawanie opinii, orzeczeń, mają także wspomagać i wspierać nauczycieli w ich pracy z dzieckiem o specjalnych potrzebach.

5.    Wszyscy nauczyciele uczący dane dziecko są zobowiązani do indywidualizacji działań pedagogicznych, w szczególności zaś do dostosowania wymagań.

6.    Na podstawie opinii PPP dziecko może być zwolnione z nauki drugiego obowiązkowego języka obcego.

7.    Opinia na temat specyficznych trudności w uczeniu się może zostać wydana nie wcześniej niż po ukończeniu III klasy szkoły podstawowej i nie później niż do ukończenia szkoły podstawowej. Obowiązuje przez cały okres edukacji szkolnej – nie ma potrzeby jej „odnawiania”. Opinia ta jest podstawą do dostosowania warunków sprawdzianu lub egzaminu – wzrastają kompetencje dyrektora szkoły w zakresie owego dostosowywania.

8.    Zniesiony zostaje przepis wskazujący minimalną liczbę dzieci niepełnosprawnych w oddziałach specjalnych i integracyjnych – może zostać utworzona klasa integracyjna nawet dla jednego ucznia niepełnosprawnego.

9.    Odziały przedszkolne tworzone w szkole realizują program wychowania przedszkolnego.
 
Opracowano na podstawie „Nowe regulacje prawne w obszarze kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi”, Emilia Wojdyła

Joanna Górnisiewicz