Wielkanoc na ostrrro - chrzany, sosy, dipy i majonezy

Myśląc o wielkanocnym stole od razu przychodzą nam na myśl jaja, pyszne wędliny czy wykwintne mięsa obiadowe.

Ale czym tak naprawdę byłyby owe specjały gdyby nie skromne dodatki - majonez, ćwikła, chrzan i sosy wszelkiej maści? Cóż by znaczyła najbardziej smakowita pieczeń bez wyciskającego łzy chrzanu? Czym byłyby jajka bez sosu tatarskiego? Co znaczyłby plaster mięsa bez ćwikły? To właśnie one, stanowiące barwne tło dodatki, podkreślają oraz dopełniają smak serwowanych potraw - dlatego nie może ich zabraknąć na świątecznym stole.

Wbrew powszechnej opinii do utarcia majonezu czy zrobienia sosu nie potrzeba ani wiedzy tajemnej, ani niezwykłych umiejętności. Jeśli więc jesteś ambitną panią domu, podejmij się komponowania dodatków od podstaw. Jeśli uważasz to za przerastającą cię ekwilibrystkę kulinarną – zaopatrz się w bazę (majonez, śmietana, jogurt) i kilka prostych dodatków – marynowanych pieczarek, świeżych ziół i przypraw – i dzięki nim w mgnieniu oka wyczaruj fantastyczne, zachwycające podniebienie frykasy. Pociesz się, że w tworzeniu ćwikły czy sosów świetne jest to, że tak naprawdę nie ma tu miejsca na precyzję – proporcje, intensywność smaku, kolor i konsystencję ustalamy same, zatem możemy do woli eksperymentować – i oczywiście niezależnie od efektu finalnego twierdzić, że cóż - dokładnie tak miało to wyjść. Zawsze też możemy skorzystać z opcji awaryjnej i … udać się do pobliskich delikatesów.

Jak zrobić majonez

2 żółtka, 250 ml oleju, 1 czubata łyżeczka musztardy, sól, sok z cytryny

Żółtko wymieszaj (trzepaczka, blender) z musztardą i solą, mieszając powoli wlewaj olej. Majonez dopraw sokiem z cytryny i solą.

Czy wiesz, że tajemnicą udanego majonezu jest taka sama temperatura wszystkich produktów oraz ucieranie ich w jednym kierunku? Jeśli natomiast

•    podczas ucierania majonez zaczyna ci się ważyć - dodaj sok z cytryny.
•    majonez jest za gęsty – rozrzedź go wodą
•    jest za rzadki – dodaj oleju

Przepis na majonez w wersji dla ambitnych

1 żółtko, 2 łyżki białego octu winnego (lub soku z cytryny), sól i pieprz, 250 ml oleju roślinnego, szczypta cukru

W miseczce rozbij jajko, dodaj cukier, sól, ocet i ubij na pianę. Stopniowo, w bardzo małych ilościach dolewaj olej, ubijając dotąd, aż masa zmieni kolor i konsystencję: będzie biała i gęsta. Dopraw pieprzem.

Przepis na ćwikłę

1kg buraków, 2 korzenie chrzanu, 1 łyżka soku z cytryny, 1 łyżka cukru, sól

Nie obrane buraki zalej wodą i gotuj około 1,5 godziny, odcedź i pozostaw do ostygnięcia. Zetrzyj je na tarce o małych oczkach. Dodaj oczyszczony, starty na tarce i przelany wrzątkiem chrzan. Dopraw do smaku solą, sokiem z cytryny oraz cukrem. Wstaw w zamkniętym słoiku do lodówki.

buraczki z jabłkami i winem
1 kg buraków, 7 dag startego chrzanu, 20 dag jabłek, 65 ml czerwonego wytrawnego wina, sól, cukier, sok z cytryny

Buraki wyszoruj, zalej wrzątkiem – ugotuj je lub upiecz (by były miękkie).

Wystudź je, obierz, zetrzyj na tarce o drobnych oczkach. Umyj, obierz jabłka i zetrzyj na tarce z dużymi otworami. Połącz je z  burakami, chrzanem i winem, dopraw do smaku. Przełóż do słoja, zamknij i włóż na kilka godzin do lodówki.

chrzan ze śmietaną

korzeń chrzanu, łyżka masła, sok z całej cytryny, surowe żółtko, ¼ szklanki śmietany,  sól,  szczypta cukru

Korzeń chrzanu namocz w zimnej wodzie. Po 4 godzinach dokładnie go umyj pod bieżącą wodą, osusz i oskrob. Ponownie umyj i zetrzyj na drobnej tarce.

Przelej wrzątkiem na sicie. W rondlu stop łyżkę masła, dodaj chrzan, wymieszaj, rozprowadź śmietaną tak, by powstał gęsty krem. Dodaj sól, cukier i sok z cytryny, żółtko. Wstaw na noc do lodówki.

chrzan ze śmietaną 2

korzeń chrzanu, sok z 1/2 cytryny, 3 łyżki śmietany 18-procentowej, 1/2 łyżeczki cukru, sól

Chrzan oczyść, umyj, zetrzyj na tarce z małymi otworami, sparzy wrzątkiem; skrop sokiem z cytryny. Śmietanę ubij z cukrem i solą, składniki połącz i wymieszaj.

sos tatarski

mały majonez, jajko na twardo, płaska łyżka musztardy, sok z cytryny, łyżka chrzanu, trochę szczypiorku, mały korniszon, sól i pieprz

Do majonezu dodaj: żółtko przetarte przez sitko, drobno posiekane gotowane białko, posiekany szczypior, drobno pociętego korniszona, płaską łyżkę musztardy, sok z cytryny i łyżkę chrzanu. Dopraw solą i pieprzem do smaku.

sos tatarski z pieczarkami

kilka ogórków konserwowych, kilka pieczarek marynowanych, jajka, szczypiorek, 2 łyżeczki tartego chrzanu oraz śmietana i majonez w proporcjach: 1 część śmietany i 2 części majonezu, sól, pieprz

Jajka ugotuj na twardo. Oddziel białka od żółtek. Żółtka utrzyj z majonezem i śmietaną, drobno pokrój konserwowe ogórki, grzybki, szczypiorek oraz białka jajek. Wszystko dodaj do masy majonezowo-śmietanowej. Dopraw do smaku chrzanem, solą i pieprzem. Sos tatarski najlepiej smakuje zimny.

sos ziołowy

pęczek szczypior, pęczek kopru, pęczek bazylii, 1/4 ogórka, 4 łyżki majonezu, 5 łyżek jogurtu naturalnego, 4 łyżki śmietany 18%, ząbek czosnku, jajko na twardo, sól, pieprz

Jajko posiekaj, wymieszaj ze śmietaną, majonezem i jogurtem; dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek roztarty z solą. Szczypior, koper i bazylię posiekaj, ogórka pokrój w drobną kostkę – i dołóż do sosu. Dopraw.

sos serowy

5 dag sera rokpol, 10 dag śmietany 30%, 10 dag jogurtu naturalnego, sól, pieprz, 2 łyżki soku z cytryny

Śmietanę zmiksuj z serem na puszystą masę, dodaj jogurt, sól, pieprz i sok z cytryny. Wymieszaj.

sos curry

6 łyżek majonezu, 4 łyżki jogurtu naturalnego, 2 żółtka ugotowane na twardo, 2 łyżeczki przyprawy curry, 3 ząbki czosnku, sól, pieprz, imbir

Żółtko przetrzyj przez sitko, dodaj zmiażdżony czosnek i wymieszaj. Następnie dołóż majonez i jogurt. Dopraw curry, imbirem, solą i pieprzem.

polski sos wielkanocny

4 jajka na twardo, sok z 3 cytryn, 250 ml gęstej, lekko kwaśnej śmietany, 2 pęczki szczypioru, łyżka utartej na miazgę cebuli, natka pietruszki, ½ łyżki chrzanu, sól

Na 3 godziny przed podaniem: żółtka utrzyj z sokiem z cytryny na jednolitą masę, rozprowadź je w śmietanie; dodaj drobno pokrojony szczypior, zmiażdżoną cebulę, trochę poszatkowanej natki pietruszki oraz chrzan. Posól, dodaj odrobinę cukru pudru. Na zakończenie wrzuć 3 drobno posiekane białka.

Smacznego!

mzb