Śniadanie Wielkanocne - proste przepisy

Niedzielne śniadanie to najważniejszy moment świąt wielkanocnych - tak mówi tradycja. Od zawsze, przy suto zastawionym, nakrytym białym obrusem stole, spotyka się najbliższa rodzina, by podzielić się święconym jajkiem i złożyć sobie świąteczne życzenia.

Współczesna poranna uczta utrzymana jest w duchu staropolskiej tradycji, która nakazywała przyrządzać strawy „bez dymu” lub „przy jednym dymie”. Na taką biesiadę składały się głównie dania na zimno, te na gorąco zaś pichcono przed świętami, potem je jedynie podgrzewano (podczas świąt ograniczano wykonywanie wszelkich prac domowych, również nic nie gotowano – nie rozpalano „wielkiego ognia”).

I tak to dzisiejszy stół podczas wielkanocnego śniadania nie szokuje wymyślnością potraw. Królują na nim zimne, pieczone szynki i pasztety, jaja z chrzanem i sosami, biała kiełbasa, żurek oraz proste dodatki takie jak ćwikła, chrzan i sosy do jaj. Nie może też oczywiście zabraknąć bab, mazurków i keksów. Na szczęście odeszły w niepamięć pradawne specjały takie jak półmiski ze świńskimi głowami z jajkiem w ryjku oraz pieczone w całości młode prosięta.

Żurek domowy - wersja dla ambitnych

40 dag mąki żytniej, 2 litry przegotowanej wody, 20 dag wędzonego boczku, kawałek wołowiny z kością,  włoszczyzna, czosnek, majeranek, cebula, liść laurowy, pieprz

Dwa dni przed gotowaniem żuru wsyp do glinianego naczynia mąkę, zalej ją wodą, dorzuć ząbki czosnku i odstaw w chłodne miejsce. Po 2 dniach przystąp do gotowania właściwego: sporządź wywar z wołowiny i włoszczyzny, liścia laurowego i kilku ziarenek pieprzu. W międzyczasie podsmaż pokrojony w kostkę boczek, dorzuć do niego pokrojoną cebulę. Do gotującego się wywaru wrzuć uprzednio zrobiony, wymieszany zakwas. Gotuj zupę kwadrans, dopraw solą, pieprzem i majerankiem. Na koniec wrzuć podsmażony boczek.

Żurek wielkanocny

1,5 l wywaru z mięsa i warzyw, 1 l żuru, 50 dag surowej białej kiełbasy, 4 jajka na twardo, 1/2 szklanki gęstej śmietany, łyżka startego chrzanu, kilka ząbków czosnku, liście laurowe, majeranek, kilka ziarenek czarnego pieprzu, sól.

Kiełbasę zalej gorącym wywarem, dodaj liść laurowy i ziarna pieprzu. Gotuj 30 minut. Wlej zakwas i gotuj na wolnym ogniu przez kwadrans. Wyjmij kiełbasę, zupę przecedź. Dodaj chrzan i przeciśnięty przez praskę czosnek, śmietanę i majeranek. Dopraw solą i pieprzem do smaku. Kiełbasę pokrój w plastry i dodaj do zupy.

Biała kiełbasa w majeranku

kilka białych kiełbasek, oleju, majeranek, sól

Kiełbaski umyj i osusz, wrzuć na rozgrzany olej. Smaż dotąd, aż się lekko przyrumieni. Posyp obficie majerankiem. Doskonała na gorąco, podana z chrzanem lub musztardą.

Szynka wielkanocna

2,5 kg surowej szynki, 250 ml czerwonego półwytrawnego wina, 4 cebule, 2 łyżki miodu, czosnek, goździki, ziele angielskie, rozmaryn, jagody jałowca, olej, cytryna, cukier, pieprz, sól

Najpierw sporządź marynatę: do garnka wlej wino, wrzuć kilka ziarenek ziela angielskiego, łyżeczkę rozmarynu, łyżeczkę jagód jałowca, cukier. Wrzuć kilka plasterków cebuli i cytryny – wszystko podgrzewaj pod przykryciem 15 minut.

Do naczynia (niewiele większego niż szynka) włóż kilka plasterków cytryny, kilka krążków cebuli i natartą solą szynkę; wszystko zalej wystudzoną marynatą, a wierzch mięsa posmaruj łyżką oleju. Odstaw na dobę, w międzyczasie przewracając szynkę i za każdym razem polewając ją odrobiną oleju.

Wyjmij szynkę z marynaty, osusz ją i ostrym nożem ponacinaj w kratkę, obwiąż sznurkiem, by nabrała ładnego kształtu. Powtykaj goździki, pokrojone ząbki czosnku, posyp pieprzem i polej miodem. Odstaw na co najmniej godzinę. Piecz szynkę (polewaną marynatą) w 180ºC przez 2,5 godziny.

Pasztet wielkanocny

10 dag wątróbki drobiowej, 30 dag cielęciny bez kości, 30 dag wieprzowiny bez kości, 25 dag boczku, 2 czerstwe kajzerki, 2 suszone grzyby, 1 cebula, 3 jajka, liść laurowy, ziele angielskie, sól, pieprz, tłuszcz do smarowania formy

Umyte mięso pokrój na kawałki i podsmaż z pokrojoną w kostkę cebulą. Dodaj umyte grzyby i duś pod przykryciem. Pod koniec dodaj liść laurowy, ziele angielskie, rozdrobnioną bułkę oraz pokrojoną i sparzoną wątróbkę. Po wystudzeniu zmiel 2 razy w maszynce, wymieszaj z jajkami, dopraw do smaku. Masę przełóż do wysmarowanej tłuszczem formy, wyrównaj powierzchnię i piecz około 1,5 godziny w temperaturze 200 stopni.

Klops, czyli pieczeń rzymska

3/4 kg mięsa mielonego wieprzowo-wołowego, 1 jajko surowe, 3 jajka na twardo, czerstwa kajzerka, 1 duża cebula , olej/smalec, przyprawy – sól, pieprz, majeranek, zioła prowansalskie lub kto jakie lubi

Cebule drobno pokrój, zeszklij na 2 łyżkach tłuszczu, dodaj do mięsa, wbij jajko i dodaj czosnek. Dodaj namoczoną, odciśniętą kajzerkę, wymieszaj, wyrób na jednolitą masę. Posól. Polowe masy włóż do formy, w to lekko wciśnij jajka na twardo, przykryj pozostałą częścią mięsa. Piecz do godziny w temperaturze 170 stopni.

Pieczeń wołowa

1 kg wołowiny, 10 dag wędzonego boczku, kilka zielonych oliwek, cebula, szklanka oliwy, szklanka czerwonego wytrawnego wina, tymianek sól, pieprz

Wołowinę obsmaż ze wszystkich stron (na oliwie). Pod koniec dodaj posiekaną cebulę. Wszystko przełóż do brytfanki - posól, oprósz pieprzem i obłóż boczkiem. Zalej oliwą (niecałe pół szklanki) oraz winem, posyp tymiankiem. Gdy mięso się zapiecze, dodaj pokrojone w plasterki oliwki. Piecz w temperaturze 180 stopni przez około 2 godziny.

Sałatka śledziowa

25 dag solonych filetów śledziowych, świeży ogórek, cebula, 2 jaja na twardo, jedna czerwona papryka, 15 dag żółtego sera, 4 łyżki majonezu, natka pietruszki, pieprz, sproszkowana słodka papryka

Śledzie krótko wymocz w wodzie, pokrój je na małe kawałki. Obranego ogórka pokrój w słupki, a jajka, paprykę, cebulę i ser - w kostkę. Wymieszaj wszystko z majonezem i przypraw. Posyp natką pietruszki. Ostudź.

Sałatka jarzynowa

3 marchewki, ½ selera, pietruszka, cebula lub por, 3 jajka, ziemniak, 4 kiszone ogórki, puszka groszku konserwowego lub kukurydzy, 1 jabłko, majonez, sól, pieprz, musztarda

Marchew, pietruszkę, seler, ziemniaka - umyj i ugotuj. Po ostudzeniu obierz i pokrój w drobną kostkę. Jajka ugotuj na twardo. Obierz i pokrój pora/cebulę, ogórki i jabłka. Wszystko wrzuć do sporej miski, dodaj odsączony groszek lub kukurydzę. Wszystko wymieszaj, dodaj majonez, łyżeczkę musztardy, przypraw solą i pieprzem.

Kolorowa sałatka warstwowa

1 puszka kukurydzy, słoiczek selera w zalewie, por, puszka ananasów, 5 jajek na twardo, majonez

W szklanym naczyniu ułóż kolejno warstwami: odsączoną kukurydzę; na nią odsączonego selera; potem umytego, wysuszonego i pokrojonego pora. I na to majonez – niczego nie mieszaj. Następną warstwę to obrane, posiekane jajka, na nich lądują pokrojone ananasy. I majonez. Nakładaj sałatkę tak sprytnie, żeby na każdym talerzu znalazła się również najgłębiej ukryta kukurydza.

Śliczna sałatka z kurczaka

ugotowane piersi z kurczaka, śliwki w occie, 10 dag orzechów włoskich, kilka rodzynek, majonez, śmietana, curry, cukier, sól

W szklanej salaterce ułóż warstwami: kawałki mięsa, pokrojone śliwki, orzechy. Polej sosem sporządzonym na bazie majonezu, z dodatkiem śmietany, curry i odrobiną cukru i soli.

Tuńczykowa sałatka warstwowa

4 jajka na twardo, 3 pomidory, tuńczyk z puszki, sałata, czarne oliwki, sos winegret (może być z proszku)

W szklanej, najlepiej szerokiej, a niskiej misce układamy warstwowo: podartą na małe kawałki sałatę, pokrojone w ósemki jajka, pokrojonego w ósemki pomidora, rozdrobnionego tuńczyka, pokrojone w oponki oliwki – i tak do wyczerpania produktów. Wszystko polej sosem. Nie mieszaj.

mzb

Przeczytaj więcej na temat Wielkanocy