Jak i gdzie zgłosić przemoc w rodzinie?

Jeśli jesteś ofiarą bądź świadkiem przemocy, musisz reagować i działać. Agresja fizyczna, psychiczna, seksualna czy emocjonalna nie powinny spotykać się z obojętnością. Przemoc sama z siebie się nie zatrzyma - będzie eskalować. Kto może pomóc? Gdzie i jak zgłosić przemoc w rodzinie?

Przemoc to nie tylko bicie, popychanie, kopanie czy inne formy naruszania nietykalności cielesnej (przemoc fizyczna czy seksualna). Jest nią również szantaż, groźby, nieustanna kontrola oraz krytyka, poniżanie i wyzwiska (przemoc psychiczna), a także zabieranie pensji czy wydzielanie pieniędzy ze wspólnego konta (przemoc ekonomiczna). Przemoc to także pozbawianie opieki osoby, która jej potrzebuje czy zmuszanie do picia alkoholu czy zażywania narkotyków. Wspólnym mianownikiem wszelkich form przemocy jest cierpienie ofiary, brak równowagi sił i przewaga agresora, a także intencjonalne działanie w celu uzyskania korzyści.

Przemoc to celowe działanie lub brak działania, które powodują krzywdę i cierpienie fizyczne albo psychiczne członka rodziny. Sprawca przemocy wykorzystuje przewagę nad ofiarą i narusza jej podstawowe prawa, takie jak godność, wolność i nietykalność cielesna. źródło

Co robić, gdy jesteś ofiarą lub świadkiem przemocy?

Jeśli jesteś ofiarą przemocy, nie czekaj - działaj. Powiadom służby, które przeciwdziałają przemocy w rodzinie i mogą ci pomóc. Jeśli jesteś świadkiem przemocy, interweniuj bądź porozmawiaj z osobą dotkniętą przemocą i przekonaj ją, żeby szukała pomocy. Zapytaj, czy i jak możesz pomóc. Wspieraj. Podsuń rozwiązania, na przykład podaj numery do instytucji, które mogą pomóc (policja, sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej, „Niebieska linia”).

Jeśli jesteś sąsiadem osób krzywdzonych, a więc: słyszysz awantury, krzyki lub stłumione krzyki, płacz dzieci lub nietypowe hałasy; obserwujesz, że np. sąsiadka ma siniaki lub nagle zaczęła chodzić w słonecznych okularach albo założyła bluzkę z długimi rękawami a jest lato, reaguj. Pamiętaj, że osoba krzywdzona może "kryć" sprawcę, ponieważ wstydzi się swojej sytuacji w domu. Może też nie chcieć przyznać się, że doznaje przemocy, gdyż jest zastraszona przez osobę stosującą przemoc, która powtarza na co dzień, że jest do niczego i że nikt jej nie pomoże. Zdarza się, że ludzie są uwikłani w przemoc, nie mając świadomości jej występowania. źródło

Pamiętaj! Jesteś ofiarą lub świadkiem przemocy, zawsze możesz:

•    wezwać/poinformować policję,
•    powiadomić ośrodek pomocy społecznej,
•    poinformować sąd rodzinny,
•    zadzwonić na „Niebieską Linię”.

Wezwij policję

Jeżeli słyszysz awanturę u sąsiadów bądź jesteś ofiarą/świadkiem przemocy, wezwij policję. Funkcjonariusze mają obowiązek interweniować, zobaczyć, co się dzieje i sprawdzić, czy osoby na miejscu zdarzenia są bezpieczne. Policja, w zależności od sytuacji, może:

• zatrzymać osobę, która stosuje przemoc (zarówno wtedy, kiedy ta popełniła przestępstwo, jak i wówczas, gdy istnieje obawa, że je popełni),
• zabezpieczyć ślady i dowody przestępstwa,
• rozpocząć procedurę Niebieskie Karty.

Pod jaki numer dzwonić?

112 – to ogólny numer alarmowy. Pracownik numeru przekieruje zgłoszenie do odpowiednich służb ratunkowych: policji, straży pożarnej lub pogotowia ratunkowego,

997 – numer alarmowy policji. Dodzwonisz się do najbliższej jednostki.

Możesz również złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa -  telefonicznie lub osobiście - na najbliższym komisariacie policji. Gdy policja dostanie takie zgłoszenie, ma obowiązek zająć się sprawą.

Powiadom ośrodek pomocy społecznej

Jeśli jesteś świadkiem przemocy w rodzinie lub podejrzewasz, że ktoś jej doświadcza, możesz powiadomić (telefonicznie bądź osobiście) najbliższy ośrodek pomocy społecznej. Placówka powinna wysłać swojego pracownika, by ten przeprowadził wywiad środowiskowy i rozeznał się w sytuacji. Właściwy ośrodek pomocy społecznej znajdziesz na stronie urzędu miasta gminy.

Poinformuj sąd rodzinny

Jeśli ofiarą przemocy w rodzinie jest dziecko, możesz poinformować o tym sąd rodzinny. Zawiadomienie można złożyć ustnie lub pisemnie. Konieczne jest przedstawienie sytuacji dziecka, a także podanie danych: adresu zamieszkania oraz personaliów, jeśli są znane.

Kontakt do najbliższego sądu rodzinnego znajdziesz na stronie internetowej www. nazwa miasta bez polskich liter.sr.gov.pl (poznan.sr.gov.pl)

Zadzwoń na „Niebieską Linię”

Jeżeli chcesz pozostać jak najbardziej neutralnym, przemoc w rodzinie możesz zgłosić do Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia". Najprościej jest zadzwonić pod numer całodobowej infolinii 800 120 002.

Konsultanci „Niebieskiej Linii” podpowiedzą, jak pomóc ofierze przemocy w rodzinie oraz wskażą miejsca i formy pomocy w najbliższej okolicy. Ofiary przemocy mogą uzyskać wsparcie, pomoc psychologiczną, a także informacje o możliwościach uzyskania pomocy.

Przemoc na „Niebieską Linię” można również zgłosić przez:

• e-mail – niebieskalinia@niebieskalinia.info
• SKYPE - dyżur w języku migowym – pogotowie.niebieska.linia (poniedziałki w godzinach 13-15),
• list (adres: Al. Jerozolimskie 155 02-326 Warszawa).

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" prowadzone przez Stowarzyszenie „Niebieska Linia” oferuje pomoc osobom doświadczającym przemocy, świadkom przemocy oraz osobom, które szukają informacji na temat przemocy w rodzinie i jej przeciwdziałaniu. Więcej informacji i szczegółów możesz znaleźć po adresami: www.niebieskalinia.info oraz www.niebieskalinia.org

Procedura Niebieskiej Karty: na czym polega?

Ośrodki pomocy społecznej, policja, ochrona zdrowia, oświata lub komisja rozwiązywania problemów alkoholowych są uprawnione do wszczęcia procedury Niebieskiej Karty, która ma na celu zatrzymanie przemocy i przywrócenie równowagi w rodzinie.

Procedura Niebieskiej Karty opiera się na działaniach różnych instytucji publicznych, które współpracują ze sobą. Oddziaływaniem pomocowym i interwencyjnym obejmowana jest cała rodzina.

Rozpoczęcie procesu formalnego rozpoczyna rozmowa ze świadkiem lub osobą doświadczającą przemocy. Następnie sprawa trafia do zespołu interdyscyplinarnego, który powołuje grupę roboczą. W jego skład wchodzi policjant, psycholog, pracownik społeczny bądź inni specjaliści.

Zespół przygotowuje plan pomocy pokrzywdzonej osobie, wspiera ją i dba o jej bezpieczeństwo. Ponieważ nie ma ściśle ustalonego schematu działań, Niebieska Linia informuje właściwe instytucje, takie jak ośrodek pomocy społecznej, policja, komisja rozwiązywania problemów alkoholowych, szkoła czy sąd. Następnym etapem jest monitorowanie sytuacji.

Zainstaluj aplikację „Twój parasol”

"Twój parasol" to bezpłatna aplikacja mobilna, która ma pomagać ofiarom przemocy domowej. Dzięki niej osoby narażone na sytuacje przemocowe mogą szybko otrzymać niezbędną pomoc, wsparcie i informacje.

Aplikacja umożliwia dokumentowanie incydentów i przesyłanie informacji o zdarzeniach przemocowych, daje możliwość szybkiego wybrania telefonu alarmowego czy kontaktu z wcześniej skonfigurowanym adresem email. Program umożliwia także dostęp do materiałów edukacyjnych i bazy placówek, które oferują pomoc i wsparcie osobom dotkniętym przemocą.

Aplikację "Twój parasol można pobrać na Google Play i Apple Store lub za pomocą kodów QR. Dostępna jest też na stronie internetowej www.twojparasol.com.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jednolity Dz.U z 2015 r., poz. 1390);
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tekst jednolity Dz.U z 2016 r., poz. 1137 ze zm.);
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 Kodeks postępowania karnego (tekst jednolity Dz.U z 2016 r., poz. 1749 ze zm.);
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jednolity Dz.U z 2016 r., poz. 1822 ze zm.);  
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity Dz.U z 2015 r., poz. 2082 ze zm.);
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity tj. Dz.U z 2016 r., poz. 930 ze zm.).