Zabawy dla dziecka, które ma problemy z motoryką dużą

Motoryka to określenie, które odnosi się ogólnie do sprawności ruchowej. Dotyczy większości aktywności jakie podejmuje człowiek i nierozerwalnie łączy się z pracą mózgu, ponieważ każdy ludzki ruch wykonywany jest w wyniku poleceń z niego płynących. Jeżeli pomiędzy mózgiem, a aparatem ruchu pojawi się jakieś zakłócenie, to wówczas mówimy o zaburzeniach funkcji motorycznych.

Motoryka duża a motoryka mała

Wśród ogólnych funkcji ruchowych wyróżnia się motorykę dużą i motorykę małą. Duża dotyczy całego ciała i odpowiada za to, że człowiek może chodzić, biegać, skakać czy pływać. Motoryka mała dotyczy ruchów wykonywanych przez ręce, a więc tych, które są konieczne do pisania, malowania, szycia, czy grania na instrumentach. Dobra sprawność ruchowa w obszarze motoryki małej jest konieczna, aby dziecko w szkole mogło odnosić sukcesy. Kiedy pojawią się trudności, dziecku zaleca się terapię ręki czy szereg ćwiczeń wspierających motorykę małą. Jednak bardzo często obniżona precyzyjność ruchów ręki pojawia się, gdy dziecko ma problemy także w zakresie motoryki dużej.

Objawy zaburzeń w zakresie motoryki dużej

Dziecko z zaburzeniami motoryki dużej wolniej niż rówieśnicy opanowuje takie umiejętności jak siadanie, obracanie się z pleców na brzuch czy chodzenie. Jego ruchy są niezgrabne, często upada, niechętnie uczy się nowych rzeczy wymagających koordynacji ruchowej: jazdy na rowerze, nartach czy rolkach. Ponieważ ruch sprawia mu trudności, to dziecko z czasem staje się mniej aktywne i stawia inne zajęcia ponad bieganie czy skakanie. Czasami wizyta u lekarza lub fizjoterapeuty pozwala stwierdzić nadmierne lub zbyt małe napięcie mięśni.

U dziecka można też zauważyć zaburzenia równowagi (co często prowadzi do lęku przed wspinaniem się), spowolnienie ruchów (a co za tym idzie, niechęć do brania udziału w wyścigach czy innych zajęciach wymagających rywalizacji). W takich wypadkach należy dziecko zachęcać do takich aktywności, które rozwijają w pierwszej kolejności motorykę dużą. Najlepiej to zrobić poprzez zabawę lub uprawianie sportu. Sprawdzi się zatem:

Pływanie

Nie tylko swobodna zabawa w wodzie, ale też regularne treningi – to zajęcie, które ćwiczy motorykę dużą lepiej niż jakiekolwiek inne. Dziecko musi opanować ruchy naprzemienne. Aby poruszać się w wodzie musi też koordynować ruchy rąk, nóg, do tego dostosowywać oddech. Unoszenie się na wodzie to intensywne ćwiczenie mięśni grzbietu – właśnie tych, które potem muszą być silne, aby dziecko w czasie pisania umiało utrzymać prawidłową postawę i wykonywało posuwiste ruchy ramieniem. Jeżeli dziecko cierpi z powodu nadmiernego napięcia mięśni ręki, to pływanie pomaga je zmniejszyć.

Pływanie jest też wskazane dla wszystkich tych dzieci, które mają wadę postawy: garbią się, mają skrzywienie kręgosłupa. Badania pokazują, że regularne trenowanie pływania może też mieć wpływ na rozwój mowy. Dodatkową zaletą tej dyscypliny sportu jest to, że dziecko nie musi w niej rywalizować z innymi. Jeśli tego nie lubi, to na pływalni może mierzyć się tylko z samym sobą.

Sztuki walki

Karate, judo, taekwondo – to sztuki walki, które dla dzieci z zaburzoną motoryką dużą mogą być prawdziwym wyzwaniem. Na szczęście mądry trener potrafi poprowadzić zajęcia tak, że dziecko uczy się stopniowo i we własnym rytmie. Do kolejnych kroków przechodzi dopiero wówczas, gdy opanuje poprzednie. Wielokrotne powtarzanie ruchów sprawia, że w końcu ciało wykonuje je automatycznie.

Podczas ćwiczeń musi też panować nad swoim umysłem: nie poddawać się zmęczeniu, nie denerwować się i nie ulegać frustracji. Te cenne umiejętności pozwalają zapanować nad zniechęceniem, które pojawia się, gdy dziecko z powodu swoich ograniczeń fizycznych nie jest w stanie podołać jakiemuś postawionemu sobie celowi. Zdobywanie kolejnych pasów (które są w różnych kolorach) uczy, że systematyczna praca w końcu pozwala osiągnąć sukces.

Bieganie

Zajęcia z lekkoatletyki, a szczególnie z biegania, nie muszą być ukierunkowane na sukces i branie udziału w zawodach. Można przecież biegać dla siebie i dla własnej przyjemności. Oczywiście, prawidłowa technika biegania może być bardzo trudna do opanowania przez dziecko, ale dzięki systematycznym ćwiczeniom w końcu opanuje ono umiejętność synchronizowania ruchu z oddechem. To idealny wybór dla indywidualistów.

Piłka nożna

Jeśli dziecko bardzo chce spróbować swoich sił w sportach zespołowych, to piłka nożna jest dobrym wyborem. Jeśli dziecko ma duże trudności w biegnięciu i równoczesnym prowadzeniu piłki, może zagrać w obronie lub na pozycji bramkarza. Wówczas jego rola skupia się na wybiciu piłki, wymaga innych ruchów, nadal jednak dziecko może czuć się częścią drużyny.

Szermierka

Ten sport będzie dla dzieci z zaburzeniami motoryki dużej naprawdę wielkim wyzwaniem. Jego zaletą jest jednak to, że pozwala na ćwiczenie koordynacji i równowagi. Prac nóg i stóp musi być szybka, co wymaga pracy nad siłą i wytrzymałością mięśni. Jeśli dziecku się ten sport spodoba, to będzie prawdziwą pomocą w pracy nad jego słabszymi stronami.

Zabawy na świeżym powietrzu

Nie zawsze dziecko musi brać udział w zorganizowanych zajęciach, Każdego dnia powinno też mieć możliwość zabawy na placu zabaw. Umieszczone tam przyrządy pozwalają na wykonywanie takich ćwiczeń jak: chodzenie po równoważni lub wąskiej belce, poruszanie się po pomoście, który się kiwa, wspinanie się i huśtanie. Zabawy z innymi dziećmi pozwalają ćwiczyć rzucanie i łapanie piłki, skakanie na skakance czy nieco zapomnianej dziś gumie. W trakcie takich zabaw na świeżym powietrzu organizm dziecka może zostać dotleniony, co także ma znaczenie dla tego, w jaki sposób funkcjonuje cały organizm.

Joanna Górnisiewicz