Dziecko z giełkotem i jego terapia
Giełkot to inaczej mowa bezwładna, trzepotanie mowy, czyli wielopostaciowe zaburzenie podobne do rozwojowej niepłynności mówienia, jąkania i tachylalii (przyśpieszone tempo mówienia i myślenia), które oddziałuje na wszystkie kanały komunikacji: mówienie, czytanie, pisanie, rytm, muzykalność i zwykłe zachowanie.
Objawy giełkotu
Giełkot charakteryzuje szybkie lub nieregularne tempo mówienia, niepoprawna budowa zdań, dezorganizacja myślenia, powtarzanie głosek, wyrazów i fraz, redukcja grup spółgłoskowych oraz przejęzyczenia w mówieniu, czytaniu i pisaniu. Objawy dodatkowe, to błędna artykulacja, opóźniony rozwój języka, zaburzenia koordynacji motorycznej, mały zakres uwagi, zakłóceniem percepcji. Weiss podkreśla, że giełkot jako zaburzenie mowy, charakteryzuje się jego nieświadomością.
Dlatego jeśli Twoje dziecko:
- mówi zbyt szybko,
- mówi niewyraźnie,
- powtarza głoski lub frazy,
- pomija głoski lub frazy,
- niepoprawnie buduje zdania
zgłoś się do specjalisty, bo być może są to cechy giełkotu i wskazana jest terapia logopedyczna.
Przyczyny giełkotu
nie zostały jeszcze do końca zbadane. Prawdopodobnie mają one charakter dziedziczny, organiczny, neurotyczny lub wieloczynnikowy. W wielu przypadkach, zaburzenia tego można doszukać się u jednego z rodziców, najczęściej u ojca, mogą mieć one również związek z dojrzałością centralnego układu nerwowego. Cechy psychiczne osób z giełkotem są również bardzo charakterystyczne. Ich usposobienie jest niestałe, są pobudliwi, wybuchowi i porywczy. Zwraca uwagę ich brak koncentracji, spostrzegawczości oraz skłonność do lekkomyślności. Są niemuzykalni, charakteryzują się słabą pamięcią bezpośrednią, ale potrafią konkretnie i logicznie myśleć stąd ich zdolności do nauk ścisłych.
reklama
Diagnoza giełkotu
Badanie dziecka podejrzanego o giełkot powinno obejmować szczegółowy wywiad z rodzicami, dotyczący przebiegu ciąży i porodu oraz rozwoju psychoruchowego w pierwszych latach życia. Ponadto badania neurologiczne, psychiatryczne, tomografię komputerową głowy, EEG itp., a także badanie psychologiczne i pedagogiczne, z uwzględnieniem lateralizacji, trudności w pisaniu i czytaniu, nadpobudliwości itp. Najważniejszym badaniem jest jednak obserwacja uczestnicząca.
Giełkot jest trudnym do usunięcia zaburzeniem mowy, z uwagi na jego niespecyficzny charakter i mylące diagnostycznie podobieństwo objawów do innych zaburzeń mowy. Terapia dziecka z giełkotem powinna być kompleksowa i musi uwzględniać różnorodne metody pracy, obejmować równocześnie terapię logopedyczną, psychoterapię oraz farmakoterapię.
Szczególnie istotne jest ustalenie właściwego tempa mowy. Można to osiągnąć różnymi metodami : poprzez recytowanie wierszy, śpiewanie piosenek, wolne mówienie i czytanie sylabami, wspólne śpiewanie sylab, wyrazów i zdań na wybraną melodię, z równoczesnym wystukiwaniem rytmów. Pomocne będzie tu wykonywanie różnorodnych ruchów w rytm wypowiadanych słów (chodzenie, klaskanie itp.), gra na instrumentach perkusyjnych. W trakcie ćwiczeń usprawniających technikę czytania i pisania korzystne jest nagrywanie i odsłuchiwanie swoich wypowiedzi, czytanie chórem, stosowanie czytania z przesłoną, czytanie od tyłu, równoczesne mówienie lub czytanie i pisanie itp. Podczas terapii należy przeprowadzać ćwiczenia oddechowe, aby wydłużyć fazę wydechową. W przypadku współwystąpienia jąkania i giełkotu najpierw leczymy giełkot a w następnej kolejności jąkanie.
Jak możesz pomóc dziecku?
- Pogódź się z problemem Twojego dziecka i nie złość się ani na nie, ani siebie. Łatwiej będzie Ci wtedy dostrzegać sukcesy terapii.
- Nie wstydź się problemu swojego dziecka. Przecież nie zaniedbujesz go i pomagasz, stosując się do zaleceń logopedy.
- Słuchaj tego, co mówi, a nie jak mówi Twoje dziecko.
- Dbaj o kontakt wzrokowy przez cały czas rozmowy. Dziecko poczuje się wtedy akceptowane i wysłuchane bez względu na pojawiające się trudności w płynności jego wypowiedzi.
- Zapewniaj dziecko, że masz dużo czasu na wysłuchanie tego, co chce powiedzieć.
- Nie przerywaj wypowiedzi swojego dziecka. Dziecko powinno mieć poczucie bezpieczeństwa podczas mówienia.
- Wspólnie opisujcie obrazki, układajcie kilkuelementowe historyjki obrazkowe.
- Zachęcaj dziecko do uczenia się na pamięć bezsensownych krótkich zwrotów, wyrazów, wyliczanek, wierszy i ich powtarzania.
- Przygotowuj dziecko do ważnych wydarzeń, informuj o planach i zmianach . Dzięki temu łatwiej poradzi sobie ze związanymi z tym emocjami.
- Współpracuj z nauczycielami uczącymi Twoje dziecko, pedagogiem, psychologiem oraz logopedą, aby wprowadzić wspólne zasady pracy.
Anna Czajkowska
pedagog, logopeda
Logopedzi.pl