W przypadku dzieci większość mniej lub bardziej poważnych, ale niepożądanych sytuacji ma miejsce poza domem, gdy młodzi ludzie przebywają bez nadzoru dorosłych. Naturalne więc wydaje się, że za złe zachowanie syna czy córki rodzice obwiniają rówieśników. Wielu zakłada również, że mogą zapobiec przyszłym problemom, ograniczając kontakt z “podejrzanymi” znajomymi. Z tego powodu próbują zakończyć znajomości z "niewłaściwymi" przyjaciółmi.
Jednak nowe badanie ostrzega przed taką strategią. Okazuje się bowiem, że zakazywanie przyjaźni może tylko pogorszyć sytuację. Dlaczego? Dezaprobata matek wobec przyjaciół w odpowiedzi na problemy z zachowaniem dziecka szkodzi jego pozycji wśród rówieśników, co pogarsza problemy z zachowaniem.
Badanie opublikowane w „The Journal of Child Psychology and Psychiatry” objęło grupę 292 chłopców i 270 dziewcząt w wieku 9-14 lat. Przeprowadził je Brett Laursen, Ph.D., profesor psychologii na Florida Atlantic University oraz Goda Kaniušonytė, badaczka z Uniwersytetu Mykolasa Romerisa w Wilnie. Uczniowie wypełniali ankiety na początku roku szkolnego, w jego środku i na końcu. Za każdym razem ich status (bycie lubianym i nielubianym) oraz zakłócanie porządku w klasie były mierzone przy pomocy nominacji rówieśników. Samooceny opisywały problemy z zachowaniem i postrzeganą dezaprobatę matek wobec przyjaciół.
Wyniki badania pokazują, że niechęć matek wobec przyjaciół, pojawiająca się w odpowiedzi na nieodpowiednie zachowanie, może zaszkodzić pozycji dziecka w grupie rówieśników, co w efekcie pogłębia problemy, którym miała zapobiegać. Matki, które zakazywały kontaktu z przyjaciółmi, nieumyślnie pogarszały relacje dziecka z rówieśnikami (koledzy i koleżanki zaczęli unikać dziecka, postrzeganego jako "niefajne"), co prowadziło do większej izolacji i dalszych problemów z zachowaniem. Wyniki sugerują, że dezaprobata matki wobec przyjaciół częściej wywołuje aktywną niechęć ze strony kolegów z klasy niż ogranicza liczbę kolegów z klasy, którzy lubią towarzystwo dziecka.
- Wyniki są ważne, ponieważ odnoszą się do mechanizmu, który przekłada dezaprobatę przyjaciół na podwyższone problemy z zachowaniem. Dezaprobata przyjaciół matki ma kontrproduktywne konsekwencje dla problemów z zachowaniem ze względu na szkodliwy wpływ, jaki wywiera na status rówieśniczy — powiedział Laursen z Charles E. Schmidt College of Science na FAU.
Utrata statusu rówieśniczego oznaczała ryzyko problemów behawioralnych z powodu narastającego stresu i napięcia oraz trudności w radzeniu sobie w relacjach społecznych.
Ponadto odrzucone dzieci mogą zostać wykluczone z interakcji z rówieśnikami rozwijającymi się “typowo”, pozbawiając je możliwości rozwijania odpowiednich do wieku umiejętności społecznych.
- Wyobraź sobie taką sytuację. Przyjaźń się kończy, bo matka jej zabrania. Teraz dziecko potrzebuje nowego przyjaciela. Kto chciałby się przyjaźnić z kimś, kto ma nieprzyjemną, kontrolującą, wtrącającą się matkę? Istnieje duże prawdopodobieństwo, że opcje przyjaciół są teraz dość ograniczone, a dziecko jest zmuszone rozważyć kogoś, kto również jest odrzucany przez rówieśników; kogoś, kto ma trudności ze znalezieniem przyjaciół — powiedział Laursen. (…). - Ingerencja w relacje rówieśnicze może zmusić dziecko do zaprzyjaźnienia się z niedostosowanym kolegą z klasy, ponieważ nie ma innej alternatywy.
Co zatem robić? Autor badania, Brett Laursen z Florida Atlantic University, podkreśla, że rodzice powinni skupić się na budowaniu pozytywnych relacji z dziećmi oraz wspieraniu ich w konstruktywnych zajęciach, zamiast zakazywać przyjaźni. Ciepło i wsparcie rodziców mogą pomóc dzieciom radzić sobie z trudnościami w relacjach z rówieśnikami, zapobiegając negatywnym skutkom dewiacyjnych zachowań.
Źródło: medicalxpress.com/news/2024-09-friendships-backfire-moms-bad-behavior.html