Poznaj moc słowa TAK i zobacz, jak zmienisz relacje z dzieckiem

Oczywiście, że nie zawszę mówię TAK. Co więcej mam wrażenie, że słowo NIE pojawia się – nie tylko u mnie - nawykowo, jako pierwsze rozwiązanie. Wiem jednak, że naprawdę warto się przeuczyć. Bo słowo TAK ma w sobie moc, która wprowadza wartościowe zmiany.  

Na początku, żeby było jasne – nie chodzi o to, żeby zrezygnować z mówienia „nie”, ale żeby zastępować je, jeśli się da (o czym nieco później), coraz częściej słowem „tak”. Na czym polega jego moc?

Słowo „tak” powoduje, że dziecko czuje się wysłuchane i poważane. Słowo „tak” sprawia, że staje się ono dużo bardziej odpowiedzialne i współpracujące. Wszyscy możecie czerpać z niego korzyści i budować dobrą relację.  Jeśli czujesz się gotowa, zapraszam cię do małego eksperymentu. Zrób w waszym domu dzień „na tak”.

Początkowo może się wydawać trudne, ale jeśli to dobrze zaplanujesz, może stać się wyjątkowo wzmacniającym, pobudzającym kreatywność i użytecznym doświadczeniem. Za każdym razem, kiedy będziesz chciała powiedzieć „nie”, zadaj sobie pytanie, jak zamiast tego możesz powiedzieć „tak”.  

Jakie korzyści przynosi używanie mocy słowa TAK?

„Tak, jeśli…” - a nauka podejmowania decyzji

Wykorzystaj słowo „tak”, żeby nauczyć dziecko podejmowania samodzielnych decyzji, ale również ponoszenia ich konsekwencji.

Na pytanie: Czy mogę obejrzeć film? - możesz odpowiedzieć dwojako. Pierwszy sposób, który może wzbudzić złość, czyli: Nie, bo nie odrobiłaś lekcji. Drugi, który powoduje, że dziecko samo odpowie sobie na pytanie: Tak, możesz teraz obejrzeć film, jeśli przygotowałaś lekcje na jutro.

Na pytanie: Czy kupisz mi te naklejki? Możesz oczywiście odpowiedzieć: Nie, bo są paskudne, szkoda pieniędzy, po co ci takie badziewie. W ten sposób wyrazisz swoją opinię, ale jednocześnie zrobisz przykrość dziecku.

Odpowiedź: Tak, możesz kupić sobie te naklejki, jeśli rzeczywiście chcesz przeznaczyć na nie swoje kieszonkowe. To dziecko zmusi do podjęcia decyzji. I ono dokona wyboru. Dobrze dawać wybór, bo krok po kroku doprowadzi on do...

„Tak, kiedy…” - które rozwija odpowiedzialność

Poczucie odpowiedzialności jest wspaniałą cechą, dlatego warto dawać jak najwięcej możliwości do ćwiczenia tej umiejętności. Jednym ze sposobów jest stawianie konkretnych warunków, które muszą być spełnione, żeby dziecko mogło osiągnąć swój cel, np.:

- Tak, możesz wyjść na dwór, kiedy włożysz pranie do pralki.

- Kiedy poznaję twoich przyjaciół, czuję się pewniej, dlatego ci dziękuję, że ich przyprowadziłeś i tak, możesz z nimi pójść do kina.

- Tak, będziesz mogła wieczorami spotykać z przyjaciółmi, kiedy na czas będziesz trafiać do szkoły.

W drugim zdaniu nie tylko mówisz, co jest dla ciebie ważne, ale jednocześnie wspierasz pożądane zachowanie. Dla odmiany w trzecim sformułowaniu jest konkretna informacja, a nie obwinianie. O ile łatwiej byłoby powiedzieć: Nie, nie możesz, bo ciągle się spóźniasz do szkoły, jesteś nieodpowiedzialna.

„Tak, i…” - promuje empatię

Zauważyłaś, że żyjemy w czasach, kiedy od najmłodszych lat powtarzamy dzieciom, że są wyjątkowe i niezwykłe? Z badań wynika, że coraz więcej dzieci ma cechy narcystyczne, a jednocześnie nie radzi sobie, kiedy nagle się okazuje, że wcale nie są takie niesamowite, jak im się wydawało. Uczmy je tego, że działając mogą osiągnąć cel. Budujmy poczucie wartości, ale i zaszczepiajmy empatię, która pozwala im zjednywać sobie innych ludzi.

Kiedy do sformułowania „tak” dodasz „i”, wtedy dziecko uczy się myśleć nie tylko o sobie.  

- Tak, możesz zjeść tort i kawałek odkrój swojej siostrze.
- Tak, biegnij na podwórko i po drodze wyrzuć śmieci.

"Tak", które pozwala rozwiązać problemy

Co robisz, kiedy słyszysz: Czy pomożesz mi rozwiązać zadania? Nawet jeśli uważasz, że dziecko powinno umieć zrobić je samo, możesz powiedzieć: Tak. Proszę przeczytaj, co jest do zrobienia i opowiedz, jaki masz pomysł.

- Nie umiem zawiązać tych butów. One są głupie! – Przysięgam nie warto dyskutować z dzieckiem o inteligencji butów. Możesz za to je przytulić i powiedzieć Tak, widzę, że masz problem. Zobaczmy, co możemy zrobić.

A jeśli musisz powiedzieć „nie”. Co możesz zrobić?

Możesz po prostu powiedzieć NIE i to jest ok. Jesteś rodzicem i twoją odpowiedzialnością jest stawianie granic i dawanie wskazówek. Jeśli twoje dziecko zacznie bić inne, zabierze cudze rzeczy czy w późniejszym wieku przyjdzie do domu pod wpływem alkoholu, reakcja powinna być jednoznaczna. Są zachowania, których po prostu się nie toleruje.

Bywają też sytuacje, kiedy zamiast od razu mówić kategoryczne „nie”, można poprosić dziecko o chwilę do zastanowienia. To pozwoli ci pozbierać myśli i sformułować przemyślaną odpowiedź. Pokażesz też, że nie zawsze trzeba podejmować natychmiastowe decyzje.

Istnieje również sformułowanie, które pokaże, że jesteś po stronie dziecka. Zaproponuj "Porozmawiajmy o tym". Poproś o więcej szczegółów. Łatwiej jest podejmować decyzje mając pełniejszy obraz sytuacji.

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu już wiesz, że słowo TAK ma w sobie moc, ale że czasami i tak będziesz korzystać ze słowa NIE. Może jednak rzadziej niż dotychczas?

Pamiętaj, że tembr głosu oraz sposób wypowiedzi mają znaczenie. Czasem „tak” może brzmieć dużo gorzej niż „nie”. Uważaj i powodzenia!