Jak rozwijać umiejętności manualne dzieci w wieku przedszkolnym

Zapinanie guzików, samodzielne jedzenie, chodzenie czy tworzenie pięknych obrazków to wszystko efekt nabywania umiejętności manualnych przez dzieci w wieku przedszkolnym. Przedszkolaki odkrywają swoje niezwykłe zdolności, które pomagają im badać świat na różne sposoby. Sprawne i wszędobylskie ręce i nogi to dziecięce sondy, za pomocą, których uczą się radzić z codziennymi wyzwaniami.

Sfera motoryczna jest ściśle powiązana z rozwojem psychicznym dzieci. W wieku przedszkolnym te procesy bardzo znacząco na sobą wpływają. Rozwój motoryczny pozwala eksplorować dziecku świat, uczyć się kolejnych czynności oraz umiejętności, których wykonanie bez sprawnej koordynacji rąk, wzroku, nóg było by niemożliwe.

Dzięki umiejętnościom manualnym dziecko rozwija swoją samodzielność, poszerza zakres swojego oddziaływania i buduje swoją samoocenę, a także postrzeganie i rozumienie świata. Na rozwój sprawności manualnych ma wpływ rozwój fizyczny dziecka, to w wieku około pięciu lat przedszkolaki nabywają większej sprawności dłoni - za sprawą rozwoju szkieletu kostnego nadgarstka. Dzięki temu chętniej i aktywniej podejmują udział w zajęciach plastycznych, a także uczą się pisać pierwsze szlaczki i literki.

Umiejętności zawiązywania butów, zapinania guzików, trzymania narzędzi pisarskich, czy samodzielnego posługiwania się sztućcami to umiejętności manualne. Podobnie jak nawlekanie nitki na igłę, rysowanie czy granie na instrumentach. Przedszkole to doskonałe miejsce, dla dzieci, aby rozwijać ich umiejętności motoryczne, zarówno związane z motoryką małą, jak i dużą.

Pięcio- i sześciolatki mają dobrze rozwiniętą koordynację wzrokowo-mięśniową, potrafią pod kontrolą wzroku dokonywać celowych operacji manipulacyjnych, chętnie planują i realizują zadania związane z rysowaniem oraz konstruowaniem.

Czy wiesz, jak dzieci zdobywają umiejętności manualne?

W przedszkolu dziecko uczy się praktycznych, codziennych czynności, jak i abstrakcyjnych, takich jak malowanie, pisanie czy używanie innych technik plastycznych. Aby je rozwijać, należy usprawniać pracę i koordynację rąk i dłoni, to dzięki nim możliwe są manualne manipulacje.

Najlepszą formą nauki dla dzieci jest zabawa, dlatego umiejętności manualne przedszkolaki zdobywają rysując obrazki, wycinając kształty, tworząc bardziej lub mniej skomplikowane prace plastyczne z użyciem różnych technik i materiałów, ale także zabawa małymi samochodzikami, masami plastycznymi, układanie puzzli, układanek. Nieoceniona jest również manipulacja różnego rodzaju klockami, kręglami czy zabawkami konstrukcyjnymi.

Dowiedz się, jak rozwijać umiejętności manualne dzieci w wieku przedszkolnym

Rozwijanie umiejętności związanych z celowymi i precyzyjnymi ruchami, a także doskonalenie planowania motorycznego możemy rozwijać w codziennych zabawach z dzieckiem, nie tylko w domu, ale również na spacerze, wakacjach czy będąc w poczekalni u lekarza.

Warto pamiętać, że umiejętności manualne to nie tylko rysowanie i malowanie, ale dużo więcej. Dodatkowo zawsze można urozmaicić aktywność za pomocą wykorzystania niestandardowych metod np. metoda malowania 10 palcami, wydzieranki, malowanie na specjalnie papierach, stemplowanie, malowanie patykami po ziemi i piasku, usypywanie napisów i symboli.

Wycinanie, wyklejanie, tworzenie obrazków z plasteliny czy sypkich produktów spożywczych może dziecko zaciekawić i zachęcić do ćwiczenia motoryki małej.

Dodatkowo zabawa masami plastycznymi, piaskiem kinetycznym, czy wykorzystywanie w codziennych aktywnościach kloców i zabawek konstrukcyjnych dostarcza bodźców do prawidłowego rozwoju motorycznego.

Zabawy wspierające rozwój sprawności manualnych:

• majsterkowanie,
• nawlekanie koralików na sznurek,
• malowanie pędzlem, dłońmi, palcami,
• rysowanie,
• lepienie z plasteliny, gliny, błota i innych mas plastycznych,
• klejenie,
• wydzieranie papieru, ugniatanie kulek z bibuły,
• zapinanie guzików, zapinanie spinaczy,
• przelewanie wody z jednego naczynia do drugiego,
• krojenie owoców, warzyw, plasteliny itp.,
• układanie konstrukcji z klocków,
• robienie kompozycji z kamieni, rolek papierowych i innych materiałów;
• zabawa małymi samochodzikami,
• wiązanie butów, wstążek,
• składanie ubrań,
• rozdzielanie np. kasztanów od żołędzi.

Wyręczając dziecko w ubieraniu, jedzeniu czy toalecie pozbawiamy go szansy na naukę oraz budowanie swojej sprawczości. Pokazujmy jak coś się robi, dajmy wsparcie, jednak pozwólmy doświadczyć dziecku trudu nauki danej umiejętności, ale i sukcesu, który daje ogromną satysfakcję i buduje motywację do zdobywania kolejnych umiejętności.

Bibliografia:
Bee H., Psychologia rozwoju człowieka, Poznań, 2004
Brazelton J.D.S. Rozwój dziecka 3-6, Sopot, 2013