Czy mózg chłopca różni się od mózgu dziewczynki?

Czy mózg chłopca różni się od mózgu dziewczynki? Zdaniem naukowców tak, bo są ukształtowane według kobiecego i męskiego wzorca. To dlatego panowie i panie inaczej patrzą na świat, inaczej myślą, oceniają i interpretują te same zjawiska i sytuacje.

Nie ma typowych dziewczynek i typowych chłopców

W opozycji stoją np. psychologowie, którzy twierdzą, że nie ma przecież typowych chłopców i typowych dziewczynek. Jednocześnie podkreślają znaczenie wychowania i socjalizacji, które silnie osadzają nas w „płciowych” rolach.

Niemniej mózg chłopca różni się od mózgu dziewczynki

Naukowcy dowiedli, że mózgi chłopców i dziewczynek różnią się. Zarówno jeśli chodzi o budowę, rozwój, jak i funkcjonowanie. Odpowiedzialne mają za to być geny i hormony płciowe.

Genetyczna determinacja płci

Płeć mózgu kształtuje w 6/7. tygodniu od zapłodnienia. To wtedy mózg zaczyna się kształtować według wzorca płci. Decydują o tym geny. Ściślej mówiąc tzw. chromosomy płciowe, czyli ostatnia para z 46 chromosomów (44 decydują o cechach cielesnych).

Wpływ hormonów na mózg

Nie mniej ważny niż geny jest drugi czynnik – hormony płciowe. Mowa o testosteronie (występuje w znaczącej przewadze u chłopców) i estrogenie (przeważa u dziewczynek).

Na początku mózg pod względem anatomicznym jest mózgiem typu żeńskiego. Jeśli nie zadziałają na niego hormony męskie (w organizmie zarówno dziewczynki, jak i jej mamy, podczas ciąży nie ma hormonów męskich), pozostanie mózgiem „kobiecym”. Z kolei gdy zadziałają na niego hormony męskie (testosteron wytwarzany w jąadrach płodu), mózg stanie się „typem męskim”.

Wpływ hormonów na mózg jest dwustopniowy. Najpierw, podczas rozwoju mózgu podczas życia płodowego, hormony tkają sieć neuronów. Następnie, w okresie dojrzewania, uruchamiają ją.

Delikatny chłopiec i konkretna dziewczynka

Jak zatem wytłumaczyć, że niektórzy chłopcy są delikatni jak dziewczynki, a dziewczynki mają mózgi w typie męskim?

Gdy stężenie męskich hormonów nie jest wystarczające, by mózg ukształtował się według męskiego wzorca lub gdy przyszła mama w czasie ciąży przyjmuje hormony żeńskie (np. na podtrzymanie ciąży), może urodzić się delikatny, wrażliwy i opiekuńczy chłopiec. Gdy z kolei na płód żeński zadziałają hormony męskie, urodzi się dziewczynka z mózgiem ukształtowanym według wzorca męskiego.

Różnice między mózgiem dziewczynki i chłopca. Co z nich wynika?

Na czym polegają różnice między mózgami dziewczynek i chłopców?

• Mózgi kobiet są nieco mniejsze niż mózgi mężczyzn, co wydaje się nie mieć znaczenia.

• Mózgi chłopców rozwijają się wolniej, ponieważ testosteron hamuje rozwój mózgu, a estrogen go przyspiesza.

• Mózg mężczyzn jest bardziej wyspecjalizowany (lewa półkula niemal wyłącznie odpowiada za funkcje językowe, a prawa za przestrzenne). To dlatego mężczyzna ma lepsze wyczucie perspektywy, ma wyobraźnię przestrzenną i zdradza skłonności do myślenia abstrakcyjnego. Łatwiej zapamiętuje informacje, które tworzą spójną formę lub mają jakieś konkretne znaczenie. Ma lepszą koordynację ręka-oko. Z kolei kobieta ma lepszą pamięć wzrokową i zapamiętuje więcej szczegółów oraz informacji przypadkowych. Woli nie teoretyzować, a rozwiązywać problemy. Jest wyczulona na bodźce zmysłowe, potrafi analizować związki między nimi. Jest bardziej dokładna, wnikliwa i cierpliwa.

• U dziewczynek obie półkule lepiej ze sobą współpracują. Dzieje się tak dlatego, że u  kobiet tzw. ciało modzelowate, czyli włókna łączące obie półkule mózgowe, wpływające na przepływ informacji między nimi, jest grubsze, co umożliwia efektywniejsze przekazywanie impulsów między półkulami.

• W lewej półkuli zachodzą procesy odpowiedzialne za sprawności werbalne - umiejętność mówienia, czytania, pisania także logicznego, uporządkowanego myślenia. Prawa zawiaduje informacjami wizualnymi, czyli odpowiada za odbiór podstawowych kształtów, kolorów oraz kontroluje myślenie abstrakcyjne. Co ciekawe u kobiet w czynnościach wizualnych i werbalnych biorą udział obie półkule.

• Kolejna ważna różnica to odczuwanie emocji - rozpoznawanie ich, nazywanie i mówienie o nich. Odpowiadają za to różnice w obrębie ośrodków odpowiadających za emocje. U dziewczynek są one bardziej rozproszone i umieszczone w obu półkulach. U chłopców z kolei za emocje odpowiada prawa półkula, a lewa - za zdolność ich nazywania.Jeśli chodzi o emocje, kobiety są bardziej wrażliwe na sygnały niewerbalne (mimika twarzy), lepiej się znają na ludzkich charakterach i mają intuicję;  mężczyźni są bardziej skłonni do agresji.

• Mózgi mężczyzn są bardziej asymetryczne niż kobiece tj. dwie półkule wykazują większą specjalizację funkcjonalną. Np. funkcje językowe są u mężczyzn silniej powiązane z lewą półkulą, zaś funkcje wzrokowo-przestrzenne z prawą. U kobiet zaś, funkcje te są w większym stopniu reprezentowane w obu półkulach. Specjaliści sądzą, że mózg kobiety charakteryzuje się znacznie mniejszą asymetrią, czyli mniejszą przewagą półkuli lewej nad prawą.

• Przeprowadzono wiele badań, z których wynika, że kobiety i mężczyźni wykazują np. wyższość w wykonywaniu różnych zadań wymagających wyobraźni przestrzennej lub złożonych operacji matematycznych, kobiety zaś w niektórych zadaniach językowych oraz wymagających precyzji manualnej. Dziewczynki np. szybciej uczą się mówić i wykazują zdecydowanie mniej zaburzeń mowy, poza tym "męski" i "kobiecym" stylu wypowiedzi, gdzie męski jest zwięzły i bardziej konkretny, a kobiecy bardziej rozbudowany.

Wsparcie merytoryczne

Anne Moir i David Jessel, w książce „Płeć mózgu”, www.panorama.pan.pl ,www.nauki-spoleczne.info/plec-mozgu