Badania prenatalne – czy trzeba się ich bać?

Ciąża jest ogromnym przeżyciem dla obojga rodziców. To okres dużych zmian, radości, ale również niepewności. Pojawia się strach i obawy o przebieg ciąży, porodu, o zdrowie matki i dziecka. Kobieta pozostająca pod opieką ginekologa poddaje się badaniom kontrolnym, by mieć pewność, że ciąża przebiega prawidłowo. Nie każda jednak wie, że może wykonać także testy prenatalne – nieinwazyjne i bezpieczne, jeszcze dokładniej obrazujące stan dziecka.

Dla kogo są badania prenatalne?

Badania prenatalne obejmują testy prenatalne nieinwazyjne oraz diagnostykę inwazyjną. Te pierwsze są zupełnie bezpieczne i są traktowane jako badania przesiewowe. Ich zadaniem jest ocenić ryzyko wystąpienia chorób genetycznych, wad rozwojowych u dziecka. Badania nieinwazyjne przeprowadza się na początku ciąży, pierwsze już w okolicy 10 tygodnia. Zalicza się do nich USG genetyczne oraz testy wykonywane z krwi. Diagnostyka inwazyjna to kolejny etap, przeznaczony dla kobiet z wysokim ryzykiem urodzenia chorego dziecka.

I tu pojawia się pytanie, kto powinien wykonać badania prenatalne inwazyjne i nieinwazyjne? Czy jest jakaś szczególna grupa pań, które muszą się im poddać? Otóż badania tego rodzaju nie są obowiązkowe (z wyjątkiem USG, które wykonuje się u każdej ciężarnej), dlatego może się zdarzyć, że przyszła mama nie zostanie nawet poinformowana o możliwości ich wykonania. Trzeba jednak podkreślić, że testy prenatalne są dla każdej kobiety spodziewającej się dziecka, nie tylko dla matek znajdujących się w tzw. grupie ryzyka.

Po co robić badania prenatalne?

Wiele kobiet zastanawia się, po co w ogóle robić badania prenatalne. Czy są potrzebne? To przecież tylko strach i niepewność podczas oczekiwania na wyniki. Nic bardziej mylnego. Badania prenatalne nieinwazyjne są zupełnie bezpieczną procedurą, która daje możliwość oceny stanu zdrowia dziecka, zanim przyjdzie na świat. Umożliwia wykluczenie ryzyka rozwinięcia się poważnych wad i chorób. USG pomaga ocenić, czy maluch rośnie prawidłowo, jak wygląda łożysko, czy jest dostateczna ilość wód płodowych.

Wiedza o stanie zdrowia dziecka jest dla rodziców bezcenna, pozwala ze spokojem oczekiwać narodzin malucha. Trzeba też pamiętać, że nawet złe wyniki badań przesiewowych nie są wyrokiem, a jedynie wskazaniem do wykonania dalszej diagnostyki. Dopiero badania inwazyjne pozwalają potwierdzić, czy dziecko rzeczywiście jest chore. Choć to zawsze cios dla rodziców, wczesne poznanie wyników jest dla nich także szansą. Szansą na lepsze przygotowanie się i znalezienie wsparcia.

Gdy jesteś w grupie ryzyka

Nawet gdy jesteś młoda i zdrowa możesz wykonać badania prenatalne. W ten sposób sprawdzisz, czy pod twoim sercem rośnie zdrowy maluszek. Warto sprawić sobie taki prezent i mieć świadomość, że wszystko jest w porządku.

Jest także grupa kobiet, dla których badania prenatalne mają szczególne znaczenie. To panie z tzw. grupy podwyższonego ryzyka. Najczęściej to właśnie one kierowane są na badania przesiewowe i ewentualnie na badania inwazyjne. Których matek dotyczy ta sytuacja? To kobiety, które ukończyły 35 lat, a także te, które urodziły już chore dziecko, czy też te, które w poprzednich ciążach miały nieprawidłowe wyniki. Zazwyczaj głównym kryterium jest wiek matki oraz historia chorób.

Czy badań prenatalnych trzeba się bać?

Wiele przyszłych mam nie chce poddać się badaniom, ponieważ powstrzymuje je lęk. Strach przed badaniem, strach przed wynikami i diagnozą. Trzeba pamiętać, że ani USG, ani badania z krwi nie są obarczone żadnym ryzykiem i nie zaszkodzą maluszkowi. Mogą jednak pokazać, czy rośnie prawidłowo i jest zdrowy.

Badania inwazyjne wiążą się z możliwością pojawienia się skutków ubocznych, jednak wykonywane są jedynie w konkretnych i uzasadnionych przypadkach. Przyszła mama musi też wyrazić zgodę na ich przeprowadzenie. Nieprawidłowy wynik daje rodzicom i lekarzom możliwości podjęcia leczenia, zaplanowania opieki, przygotowania się na niemałe wyzwania.

Badania prenatalne mają być pomocą, sposobem na zadbanie o matkę i dziecko. Nie warto z nich rezygnować, ponieważ niosą ze sobą bezcenną wiedzę i szansę na spokojniejszą przyszłość.