Dlaczego inteligencja emocjonalna ma znaczenie?
Żyjemy w społeczeństwie, spotykamy się z różnymi ludźmi, codziennie przeżywamy tysiące różnych sytuacji. Nasze dziecko też. W szkole, w domu, na zajęciach dodatkowych, w przedszkolu i na basenie – wchodzi w interakcje z innymi, poznaje różne sposoby zachowania, postawy i poglądy. Inteligencja emocjonalna jest cechą, która pomaga dziecku adekwatnie zachowywać się do sytuacji, a także nawiązać satysfakcjonujące kontakty i być bardziej zadowolonym z siebie. Zobacz, jak możesz pomóc córce lub synowi rozwijać ją od najmłodszych lat.
Co to jest inteligencja emocjonalna?
Twórcą teorii inteligencji emocjonalnej jest P. Salovey, który wyróżnia pięć składowych tej cechy:
1. zdolność do rozpoznawania własnych emocji,
2. sprawność w kierowaniu własnymi emocjami,
3. zdolność motywowania się i wytrwałość w dążeniu do celu mimo niepowodzeń oraz umiejętność panowania nad popędami i odłożenia na później ich zaspokojenia,
4. empatię, czyli zdolność rozpoznawania emocji u innych,
5. zdolność do nawiązywania i podtrzymywania związków z innymi, opiera się na umiejętności kierowania emocjami innych osób.
Pojęcie inteligencji emocjonalnej spopularyzował D. Goleman. Każda ze składowych wyraźnie wpływa na funkcjonowanie dziecka z innymi osobami. Dzięki wykształceniu wysokiego poziomu inteligencji emocjonalnej chłopiec lub dziewczynka mają szansę na bardziej efektywne funkcjonowanie w rolach społecznych. Jak to przekłada się na codzienność?
reklama
Dlaczego inteligencja emocjonalna ma znaczenie?
Kształtowanie inteligencji emocjonalnej u dzieci w domu i w szkole ma ogromny wpływ na to, jak poradzą sobie w przyszłości w nawiązaniu trwałych relacji z przyjaciółmi, współpracownikami czy partnerami. Inteligencja emocjonalna ma duże znaczenie dla dziecka, które próbuje wejść do grupy rówieśniczej i dostosować się do narzuconych norm i zasad. Kiedy wie, jak mogą zachować się inni, potrafi przewidzieć, jakie zachowanie czy postawa są pożądane oraz zadecydować, czy chce je przyjąć.
Dzięki znacznej inteligencji emocjonalnej dziecko ma szansę na sukces w szkole, szczęśliwe relacje z kolegami, a także zadowolenie z siebie. Kiedy maluch uczy się, jak radzić sobie z emocjami, umie zapanować nad złością i wyrazić ją w akceptowalny sposób, przekłada się to często na wzmożoną chęć kontaktu z nim przez inne dzieci. Czego konsekwencją może być duża radość z relacji z kolegami z przedszkola lub szkoły.
To, co najważniejsze - inteligencja emocjonalna to świadomość siebie, wiedza na temat tego, "jaki jestem”, co potrafię, gdzie muszę popracować nad sobą. Dzięki temu dzieci budują adekwatny obraz swojej osoby i widzą, kiedy ich działania przynoszą skutek. Inteligencja emocjonalna wpływa na wszystkie obszary funkcjonowania człowieka – poznawczy, emocjonalny, społeczny i fizyczny, dlatego warto ją wzmacniać od najmłodszych lat.
3 niezawodne działania, które pomaga rozwinąć inteligencję emocjonalną u dzieci
1. Rozmawiaj o uczuciach dziecka i pokazuj, jak sobie z nimi radzić
Rozmawianie o tym, co dziecko przeżywa, co się z nim dzieje w określonych sytuacjach, pomaga mu poukładać oraz ponazywać doświadczane emocje. Nadanie im nazw i odkrycie, że to naturalne reakcje na określone bodźce – uspokaja dziecko, dostarcza mu cennych informacji o nim samym.
Kiedy opowiadasz o swoich uczuciach, pokazujesz córce lub synowi, że Ty możesz odbierać daną sytuację całkiem inaczej. Rozpoznawanie, radzenie sobie z emocjami oraz akceptowanie ich u siebie i innych to wielka sztuka, której warto się uczyć przez całe życie. W rozmowach mogą Ci pomóc bajki psychoedukacyjne, karty pracy dotyczące różnych emocji oraz wspólne zabawy.
2. Ucz jak rozwiązywać problemy i jak wyciągać wnioski z porażki
Nie wyręczaj dziecka, nie dawaj mu gotowych odpowiedzi – zachęcaj je do generowania własnych pomysłów, do szukania rozwiązań, a kiedy to potrzebne, do proszenia o pomoc. Uczysz tego, pozwalając samodzielnie się ubierać, jeść, a także dogadać się z rodzeństwem na temat wybranej zabawy czy przyjęcia konsekwencji nieprzygotowania się na lekcje.
Granie w gry planszowe, uprawianie sportu, wspólne gotowanie czy majsterkowanie to również okazje do ćwiczenia inteligencji emocjonalnej u dzieci.
3. Pokazuj różne perspektywy
Dzięki uczeniu dzieci akceptowania i szanowania perspektywy drugiej osoby pokazujemy, że nie wszyscy musimy myśleć tak samo, aby się dogadać oraz respektować czyjeś prawa. W czasie konfliktów między rodzeństwem pytaj, co mogła czuć siostra lub brat, kiedy zabrano im kredki; oglądając bajki czy filmy rozmawiaj o tym, dlaczego ktoś postąpił tak czy inaczej.
Badaj motywy zachowań, mów o różnych czynnikach, które mogą skłaniać do określonego zachowania. Uświadomienie dziecku, że jego myśli i uczucia nie muszą być powszechne, pomagaj mu zrozumieć zachowanie innych, a tym samym lepiej się z nimi dogadywać.
Bibliografia:
Przybyła-Basista H. (2000), Inteligencja emocjonalna i możliwość jej rozwijania w szkole. Chowanna. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2000, R.XLIII, t.1(14), s. 135-143