Już 1 października 2024 r. ruszy program Aktywny Rodzic, który wprowadza nowe świadczenia finansowe dla rodzin. Program ma na celu wsparcie rodziców i opiekunów dzieci do 3. roku życia. Co warto wiedzieć o zasadach i dostępnych opcjach? Kiedy i jak złożyć wniosek?
Rodzaje świadczeń w programie Aktywny Rodzic
Aktywny rodzic to program rządowy, dzięki któremu rodzice i opiekunowie dzieci do lat 3 mogą liczyć na wsparcie finansowe w opiece nad maluchami. Projekt ten ma ułatwić pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywizacją zawodową.
Program Aktywni Rodzice obejmuje trzy świadczenia:
- aktywni rodzice w pracy – nowe świadczenie,
- aktywnie w żłobku – zastąpi dofinansowanie do żłobka,
- aktywnie w domu – zastąpi rodzinny kapitał opiekuńczy.
Aktywni Rodzice w pracy
Aktywni Rodzice w pracy (tzw. babciowe) wynosi 1500 zł miesięcznie (1900 zł miesięcznie, jeśli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności i określone wskazania). Można je otrzymać na dziecko w wieku od 12 do 35 miesięcy. Świadczenie przysługuje rodzicom, którzy są aktywni zawodowo, mieszkają z dzieckiem i je utrzymują. Świadczenie nie przysługuje na dziecko, które uczęszcza do przedszkola, żłobka, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna.
Wniosek o świadczenie może złożyć:
- rodzic dziecka (matka albo ojciec),
- opiekun faktyczny,
- rodzic zastępczy
- osoba prowadząca rodzinny dom dziecka.
Aktywnie w żłobku
Aktywnie w żłobku to świadczenie, które przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia, które uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego (znajdującego się w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych) lub jest objęte opieką opiekuna dziennego (znajdującego się w wykazie opiekunów dziennych).
Wsparcie wynoszące maksymalnie 1500 zł miesięcznie na dofinansowanie opieki w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna (1900 zł miesięcznie, jeśli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności i określone wskazania).
Kwota świadczenia zależy od wysokości opłaty za pobyt dziecka, przy czym maksymalna dopuszczalna opłata wynosi 2200 zł (jeśli opłata jest niższa, świadczenie będzie odpowiednio niższe). Jeśli opłata przekroczy tę kwotę, świadczenie nie przysługuje (w sytuacji, gdy dziecko uczęszcza do droższej placówki, świadczenie aktywnie w żłobku nie będzie przysługiwało).
Świadczenie przysługuje do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 3 lata, a gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – do końca roku szkolnego, w którym skończy 4 lata.
Wniosek o świadczenie może złożyć:
- rodzic dziecka (matka albo ojciec),
- opiekun faktyczny,
- opiekun prawny,
- osoba sprawująca nad dzieckiem pieczę bieżącą,
- osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej
- osoba prowadząca rodzinny dom dziecka,
- dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego,
- opiekun tymczasowy – dotyczy to obywateli Ukrainy, którzy mogą uzyskać prawo do tego świadczenia na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.
Aktywnie w domu
Aktywnie w domu to wsparcie, które można uzyskać na każde dziecko w wieku od 2 do 35 miesięcy. Przysługuje rodzicom, którzy mieszkają z dzieckiem i je utrzymują. Wniosek o świadczenie może złożyć rodzic dziecka (matka albo ojciec) oraz opiekun faktyczny.
Świadczenie aktywnie w domu przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko, niezależnie od tego, czy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności.
Ważne: Na to samo dziecko można otrzymać tylko jedno świadczenie w danym miesiącu. Rodzice mogą jednak zmieniać rodzaj wsparcia w kolejnych miesiącach (tj. zrezygnować z jednej formy wsparcia i skorzystać z innej opcji).
Świadczenia z programu Aktywny Rodzic przysługują bez względu na dochód rodziny i nie podlegają egzekucji administracyjnej i komorniczej. Od świadczeń nie pobiera się zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składek na ubezpieczenia społeczne ani składek na ubezpieczenie zdrowotne. [1]
Komu przysługują świadczenia z programu Aktywny Rodzic?
Świadczenia z programu Aktywny Rodzic przysługują zamieszkałym w Polsce:
- obywatelom polskim,
- obywatelom UE/EFTA oraz Wielkiej Brytanii
- pozostałym cudzoziemcom, o ile spełniają warunek legalnego pobytu w Polsce na podstawie karty pobytu z dostępem do rynku pracy albo na podstawie innego dokumentu potwierdzającego legalny pobyt i dostęp do rynku pracy.
Jak i kiedy złożyć wniosek?
Wnioski o świadczenia można składać od 1 października 2024 roku. Aby to zrobić, należy:
- Wejść na portal PUE ZUS, portal Emp@tia lub skorzystać z bankowości elektronicznej.
- Złożyć wniosek w ciągu trzech miesięcy od startu programu, aby uzyskać świadczenie od października. Jeśli wniosek zostanie złożony później, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca jego złożenia.
Wniosek złożony w formie papierowej ZUS pozostawi bez rozpatrzenia.
Realizacją świadczeń zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który prowadzi postępowania oraz dokonuje wypłat.
1. www.zus.pl/-/aktywny-rodzic-nowe-%C5%9Bwiadczenia-dla-rodzin