Zespół objawów kolki jelitowej, jest zaburzeniem o charakterze czynnościowym. Jest
następstwem zaburzeń pasażu gazów i konsekwencją dojrzewającej koordynacji motorki
przewodu pokarmowego.
Bardzo często zwiększone powstawanie gazów jelitowych jest związane z
nietolerancją laktozy. U większość noworodków donoszonych, laktoza obecna jest pokarmie
w piersi, jest trawiona w jelicie cienkim prawie w całość. Laktaza, enzym trawiący laktozę,
jest enzymem adaptacyjnym, tzn., że jego ilość zwiększa się wraz z zwiększającą się wraz z
wiekiem podażą na pokarmu. W przypadku, gdy ilość enzymu trawiącego cukier będzie zbyt
mała, pojawią się objawy będące następstwem fermentacji laktozy w jelicie grubym, przez
obecną tam florę bakteryjną.
Zasadniczo w przebiegu nietolerancji laktozy wyróżnia się trzy grupy objawów:
-objawy behawioralne związane zachowanie się dziecka: niepokój, rozdrażnianie,
krzykliwość, płaczliwość, przerywany, niespokojny sen, przerywane, niespokojne karmienia,
-objawy brzuszne: wzdęcia, wzmożone napięcie powłok brzusznych, ”pałeczkowaty” brzuch,
głośne przelewanie, kruczenia, często odchodzące duże ilość gazów,
-charakter stolców: wodniste, luźne, tryskające, strzelające, z domieszką śluzu, o zielonym
zabarwieniu.
Zwykle objawy nietolerancji laktozy przypominają zespół objawów kolki jelitowej.
Jeśli pojawiają się w 3-4 tygodnia życia nie utrzymują się dłużej niż do końca trzeciego
miesiąca życia. Wczesne kolka, nasilone objawy nietolerancji laktozy, obserwowane w 1-2
tygodniu życia, utrzymać się mogą do końca 6-7 miesiąca życia.
Nietolerancję laktozy ze względu na niedobór laktazy, stopień nasilenia i czas
utrzymania się objawów, można podzielić na:
-przejściową noworodkową nietolerancje laktozy – najczęściej występująca postać
nietolerancji laktazy, ustępująca zwykle wraz z trzecim miesiącem życia,
-opóźnione dojrzewanie laktazowe – objawy kliniczne z tendencja do powolnego łagodzenia
się, mogą być obserwowane do końca trzeciego miesiąca,
-hypolaktazja – genetycznie uwarunkowany niedobór laktazy, w którym stopień nasilenia
objawów, zwłaszcza u dzieci starszych i dorosłych, zależny jest od ilość wypitego mleka.
Postępowanie terapeutyczne w przypadku nie tolerancji laktozy jest łatwe w
przypadku karmienia pokarmem sztucznym. W zależność od stopnia nasilenia objawów
należy zastosować mieszanki bezlaktozowe lub hypolaktozowe. Najwięcej problemów
sprawiają noworodki i niemowlęcia, które mają nietolerancje laktozy i są karmione naturalnie.
W takiej sytuacji, gdy głodne dziecko zaczyna ssać, dochodzi do rozciągnięcia żołądka, co
wyzwala i nasila jelitowe ruchy motoryczne. Wzmożona perystaltyka jelit wypełniona
gazami,, powoduje pojawienie się bólu kolkowego o zmiennym nasileniu, niepokój
przerywane płaczem karmienie. Niekiedy udaję się załagodzić objawy kolki, odciągając przed
karmieniem pierwsze porcje pokarmu (bogaty w laktozę).
Dzieci z problemami kolkowymi powinno się kilka razy dziennie, między
karmieniem układać na brzuchu. Pozycja ta ułatwia odejście gazów przed kolejnym
karmieniem. Korzystne jest również odpowiednie masowanie brzucha w kierunku zgodnym z
ruchem wskazówek zegara.