Jarzyna - termin coraz częściej będący synonimem
warzywa.
Pierwotnie (
XIV wiek) jarzyna znaczyła
zboże jare, a więc siane na wiosnę, w przeciwieństwie do
oziminy sianej jeszcze jesienią poprzedniego roku.
Od
XVI wieku - okresu wprowadzenia do polskiego ogrodnictwa szeregu roślin z Włoch, jarzyna zaczęła oznaczać także warzywa siane wiosną (jednoroczne).
Współczesne polskie słowniki niechętnie definiują słowo
jarzyna, podając jednak znacznie częściej znaczenie słowa
warzywo. Bywa, że jarzyna jest albo pomijana, albo ma odnośnik na warzywo. Świadczy to o braku jednoznacznej definicji jarzyny, co może być spowodowane odwróceniem pojęć, gdyż warzywo oznaczało niegdyś roślinę warzoną, czyli gotowaną, a jarzyna roślinę z racji wschodu wiosną, często zjadaną jako surową, np. zieloną. Obecnie znaczenie terminów jest odwrotne. Warzywo oznacza każdą roślinę jadalną - zarówno na surowo, jak i wymagającą gotowania, zaś jarzyna ograniczana jest do nazywania już gotowej potrawy. Istnieje zresztą termin
warzywnictwo, a nie ma "jarzynnictwa", co sugeruje, iż jarzyna jest podzbiorem znaczeniowym warzywa. W dodatku istnieje
zupa jarzynowa, a nie ma zupy warzywnej, zaś sałatka jarzynowa to raczej sałatka z ugotowanych jarzyn, w odróżnieniu od
surówki, która częściej jest nazywana surówką z warzyw, niż z jarzyn.
Warzywo to ‘roślina zielna, której jadalna część korzeniowa, liściowa, kwiatostanowa, cebulowa, nasienna lub owocowa spożywana jest na surowo, po ugotowaniu, w przetworach lub jako przyprawa’. Jarzyna to ‘część jadalna rośliny warzywnej; roślina warzywna, warzywo’. " za Słownikiem języka polskiego PWN pod red. M. Szymczaka "
Stąd można wysunąć wniosek iż słowo
jarzyna znaczy obecnie:
- część jadalną rośliny warzywnej,
- warzywo, które można spożywać ugotowane, lub wręcz jedynie po ugotowaniu nadaje się do zjedzenia,
- danie z ugotowanych warzyw.
Źródło: Wikipedia