Niepełnoletnia matka ma prawo do świadczenia rodzicielskiego
Przepisy nie zakazują przyznawania świadczenia rodzicielskiego dla niepełnoletniej matki dziecka. Co więcej – bez znaczenia jest także zakres zdolności do czynności prawnych kobiety. W praktyce możliwa jest więc sytuacja, w której matka ma już ukończone 18 lat, jednak nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych (np. z powodu jej ubezwłasnowolnienia) – nie przekreśla to jednak jej szans na uzyskanie świadczenia rodzinnego.
Przez dłuższy okres część prawników uważała, że pełnoletniość matki jest jedną z przesłanek uprawniających ją do pobierania omawianego świadczenia. Obecnie coraz bardziej odchodzi się od takiego stanowiska – przepisy warunkujące przyznawanie świadczenia rodzicielskiego nie wymagają bowiem spełnienia takiej przesłanki. Co więcej, wymaganie, aby matka dziecka była osobą pełnoletnią lub posiadała pełną zdolność do czynności prawnych, byłoby naruszeniem zasady równości i sprawiedliwości społecznej, która została wyrażona wprost w Konstytucji RP. Dodatkowo takie działanie byłoby przejawem dyskryminacji ze względu na wiek.
O prawie niepełnoletniej matki do świadczenia rodzinnego stało się głośno wskutek wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 6 października 2021 roku (sygn. akt II SA/Gl 945/21). W całej sprawie prezydent miasta odmówił przyznania niepełnoletniej kobiecie prawa do omawianego świadczenia, powołując się na fakt jej wieku. Zdaniem organu matka dziecka sama pozostawała pod władzą rodzicielską i nie miała pełnej zdolności do czynności prawnych, co miało uniemożliwić jej staranie się o świadczenie rodzicielskie. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy wydaną decyzję administracyjną, wskutek czego sprawa została skierowana do WSA. Sąd orzekł, że świadczenie powinno zostać przyznane kobiecie, ponieważ ustawodawca wprowadza zamknięty katalog osób uprawnionych do jego otrzymania. Co więcej, nie wskazuje na dodatkowe warunki, które musi spełnić kobieta – wystarczający jest sam fakt, że jest ona matką dziecka, natomiast wiek, w którym je urodziła, nie ma żadnego prawnego znaczenia.
Z racji posiadania ograniczonej zdolności do czynności prawnych niepełnoletnia matka nie ma możliwości skutecznego złożenia takiego pisma do właściwego urzędu. Musi zrobić to za nią jej przedstawiciel ustawowy – rodzic albo wyznaczony przez sąd prawny opiekun.
Zobacz więcej:
Link do: Niepełnoletnia matka a prawa do świadczeń
Także świadczenia przysługują, ale musi je w imieniu niepełnoletniej matki złożyć jej rodzic lub opiekun. Chyba, że partner ma 18 lat, matka skończone 16 lat i uzyskają zgodę sądu na zawarcie związku małżeńskiego a potem go zawrą, bo wtedy matka zyskuje pełna zdolność do czynności prawnych.