Kriochirurgia (wymrażanie) jest metodą destrukcji tkanki za pomocą niskich temperatur. Przyjmuje się, że tkanka ulega martwicy w temperaturach od -5 do -21ºC. Szybkie zamrożenie, a następnierozmrożenie powoduje nieodwracalne zmiany w komórce, które prowadzą do martwicytkanki. Najistotniejsze znaczenie ma powstawanie kryształków lodu, które uszkadzająstruktury komórkowe, denaturują białka, niszczą mikroorganelle komórkowe, zahamowująmetabolizm komórki poprzez uszkodzenie układów enzymatycznych, enzymatycznychuszkodzenia ścian naczyń krwionośnych, jak również powstawanie w nich skrzepów,prowadzą do zaburzeń ukrwienia tkanki. Wszystkie te procesy w rezultacie prowadzą do martwicy tkanki W przeciwieństwie do innych sposobów niszczenia tkanki œ chemicznych lub diatermicznych,zamrożenie jest sposobem zupełnie odmiennym, po rozmrożeniu tkanka swym wyglądemmoże przypominać, lub wręcz nie różnić się od tkanki zdrowej, nie mniej została zniszczonaw sposób nieodwracalny.Żywa tkanka, w momencie zamrożenia staje się biała i twarda, łatwa do odróżnienia od tkankinie zamrożonej. W tym momencie łatwo określić zasięg spodziewanej destrukcji tkankowej. Stwierdzono iż najlepsze efekty lecznicze uzyskuje się poprzez szybkie dwu lub trzykrotnezamrożenie danej tkanki, wówczas wszystkie komórki ulegają trwałemu uszkodzeniu imartwicy. Obecnie w powszechnym użyciu znajdują się dwa czynniki chłodnicze:
1. Ciekły azot (LN2, -196ºC) przechowywany w specjalnych termosach (naczyniach dewara) i stamtąd dostarczany jest do końcówki mrożącej.
2. Podtlenek azotu (N2O) przechowywany w stalowych butlach o pojemności 10 litrów,tzw. gaz rozweselający, używany przez anestezjologów, dostępny w każdym szpitalulub kupowany jako lek w sieci CEFARM. Jest on doprowadzany do końcówkimrożącej i tam rozprężany uzyskując temperaturę -89ºC (efekt Joula-Thomsona).
Oddziaływać na tkankę powyższymi czynnikami można w następujący sposób:
- natryskując bezpośrednio strumień czynnika na tkankę,
- stosując końcówki mrożące tzw. krioaplikatory, gdzie czynnik chłodzący przepływaprzez ich wnętrze, a do tkanki dotykamy metalową powierzchnią. Jest to najprostsza i najpowszechniejsza metoda mrożenia. Krioaplikatory są różnych kształtów irozmiarów.
- wkłuwając specjalnie zaostrzony krioaplikator w tkankę tak, aby można było zamrażaćgłębiej np. ovulum Nabothi (końcówki o małych średnicach ø0.8 œ ø2 mm œ dostępnetylko przy stosowaniu podtlenku azotu N2O) Istota stosowania kriochirurgii polega na mrożeniu tkanki in situ, zamiast tradycyjnegousuwania jej za pomocą skalpela. Należy pamiętać zatem, że zamrozić musimy zawsze tęobjętość tkanki, którą wycięlibyśmy chirurgicznie, z zachowanym marginesem zdrowejtkanki. Przewaga kriochirurgii polega na tym, że jest to metoda bezbolesna i bezkrwawa,unika się praktycznie możliwości zakażenia rany, jedyną ujemną stroną jest to, iż nieuzyskujemy materiału do badania histopatologicznego, zatem wcześniejsza kwalifikacjapacjentów do zabiegu musi być niezwykle rzetelna i dokładna.
www.metrum.com.pl