Bestyja :P
Administrator
- Dołączył(a)
- 21 Wrzesień 2004
- Postów
- 1 979
Lista opracowana przez OLSZOOWA
co robić z dzieckiem ok.12 tygodniowym:
śpiewaj rytmiczne piosenki z powtarzającymi sie słowami
odgrywaj scenki przy śpiewaniu piosenek
wykonuj proste ćwiczenia (zginać kolanka, podnosić rączki)
dawaj zabawki o różnej fakturze i ciężarze, polewaj je wodą
przesadnie chwal
umieszczaj nad nim przedmioty (miękkie), do których będzie mógł sięgać
zaglądaj w oczy i mów akuku
baw sie jego paluszkami tak by to widział
powies nad łóżeczkiem ruchomą zabawkę, a w wózku rozwieś zabawki do pacanie rączką
baw sie w "sroczka kaszkę warzyła" otwierająci rozdzielając paluszki
masuj dłonie i palce
baw się trzymając go w pionie, to zwiększy jego poczucie równowagi
cd. pomysłów na zajmowanie się 4-miesięczniakami
wzmacniaj jego poczucie humoru, żartuj,śmiej sieę
dawaj zabawki o różnych kolorach, kształtach, fakturach,przeznaczeniu, niech niektóre wydają dźwięki!
opowiadaj dokładnie co robisz, co widzisz, o każdym przedmiocie i czynności
urządzaj zabawy zmuszające do obracania na boki np. "a ku ku" wołaj z boku, by musiało sie obrócić
miekkie zabawki umieść tak, by dziecko musialło po nie sięgać
śmiej sie z dzieckiem gdy zdobędzie upragniony przedmiot
nasladuj odgłosy jakie wydaje w sposob wyolbrzymiony
jak najczęsciej nawiązuj kontakt wzrokowy-mimika i gesty powinne być przesadne
miesiąc piąty czyli ok.20 tyg.
reaguj, gdy próbuje zwrócic twoją uwagę( mówiąc, odwracając się w kierunku, zbliżając się)
przedstawiaj wszystkie obce osoby, by przyzwyczaic go do obcych
jak najczęściej wymawiaj JEGO IMIĘ
Baw sie w a ku ku, sroczka kaszkę warzyła
kołysz nim często, tańcz, co pomoże stabilizować główkę
baw sie w dawanie i zabieranie
zachęcaj do prostowanie palców
rozwijaj świadomość palców u nóg wkładając mu je do buzi (tak,tak )
dawaj mu do zabawy bibułkę, papier do gniecenia
naśladuj odgłosy wydawane przez dziecko, modeluj natężenie i wysokośc dźwięków
zainteresuj cichymi dźwiekami: muzyką, dzwoneczkami
dla nieco starszych czyli 24 tyg.
baw sie w upuszczanie i podnoszenie
baw się w dawanie i zbieranie
często powtarzaj jego imię
pokazuj czynności i ich skutki (np. potocz piłke i powiedz ,że sie toczy)
gdy daje znać ,że chce bys przyszła podejdź do niego wyciągając ręce, zawołaj po imieniu
baw sie w podskakiwanie
baw sie w samoloty
kładź go obok siebie i odrywajcie od podłoża tułów i ramiona
wynagradzaj go za pwyciąganie rączek podnoszeniem do góry
baw się w patataj
rozwijaj precyzje palców dając mu rozmaite pokarmy, które może jeść rękoma
zacznij je uczyć samodzielnie łyżką
pokaż jak przekładac przedmioty z ręki do ręki
mocno gestykuluj prowokuj by cie naśladowało, ucz go nowych gestów
nadal przeds5tawiaj mu obcych
specjalnie dla 28 tyg.
pokaż dziecku jego odbicie w lustrze i wymów jego imię. Mów: "to jest …………….., to ty"
używaj NIE do wyrażania sprzeciwu
powtarzaj wszystkie dźwięki wydawane przez dziecko "ba", "ma", da
zachęcaj do samodzielnego jedzenia np. chrupki
rozijaj niezależność pozwalkając jeść samemu: zostawiaj je samo zmiseczką niech je palcami, potem dokarm go łyżeczką rozijaj niezależność pozwalkając jeść samemu
podawaj dużo pokarmów do ręki
rozwijaj zdolność chwytania przez dawanie mu coraz mniejszych kawałków jedzenia-tak małe jak tylko jestw stanie uchwycić
aby zachęcic do podnoszenia główki w leżeniu na plecach układaj zabawki TUŻ poza zasięgiem ręki
wprowadzaj jak najwięcej zabaw na stojąco
przy każdej okazji dotykaj je i pozwalaj się dotykać
organizuj zabawy angażujące dotyk:kasi,kosi; sroczka kaszkę warzyła
naśladuj odmienne intonacje gaworzenia
wprowadzaj nowe dźwięki i czekaj na odpowiedź
ćwicz ssanie, lizanie, dmuchanie
śpiewaj, powtarzaj rymowanki
śmiej sie często i chichocz
mów powoli i wyraźnie, gestami, mimiką, gestykulacją pokazuj co dane słowo znaczy
odpowiadaj gaworzeniem na gaworzenie
gdy wymówi cos co przypomina słowo powtóż je, a dziecko pochwal, powiedz "ma", roześmiej się i je przytul
32 tyg:
wprowadź zabawki z użyciem wody: daj mu garnuszki, dzbanki, by mógł nalewać, wylewać napełniać
kładź zabawki TUŻ poza zasięgiem ręki
podnoś mu upuszczone, gdy o to prosi
wprowadzaj gry angażujące ciało jak "kosi, kosi '
zachęcaj do samodzielnego jedzenia
zaczyna rozumiec co znaczy nie, przejawiać opór
zachęcaj do przesuwania sie na posladkach: siadaj z dala i wyuciągnij ręce
przygotuj nóżki do chodzenia przez zabawy w stawanie i podskakiwanie na twoich kolanach, na łóżku, w wannie
zaspokajaj zamiłowanie do hałasu: dawaj łyżki, pokrywki, bębenek
naucz podnosić klocek i ustawiać na drugim
36 tyg.
zachęcaj do stawania przy stabilnych meblach
pokazuj jak trzymac rączki by utrzymac równowagę
naucz je przechylac sie do tylu i na boki tak by nie tracił równowagi: układaj zabawki ztuz pooza zasięgiem z boków i z przodu
pokaż jak siadać z pozycji stojącej: zginaj mu kolana i stawy biodrowe
pokaż mu ,że dwa klocki są tej samej wielkości i objętości ustawiając je na sobie i obok
baw3 sie we wskazywanie różnych rzeczy
daj mu do zabawy drobne przedmioty ( pod kontrolę) jak kasztany, żołędzie, groch, rodzynki.
Przymajmniej raz dziennie daj do jedzenia drobno pokrojone ( ale kawałki) pożywienia, które może podnosic i wkładac do buzi.
nasladuj odmienne intonacje
mów wolno, wyraźnie i poprawnie
zachowaniem, mimiką gestem pokazuj co znaczą słowa
gaworz z dzieckiem
ale mów też dużo normalnym tonem
wprowadź dźwiek i poczekaj na odpowiedź
NIE mów wyraźnie i dobitnie, stanowczo, by rozumiało,że to negowanie
dotykaj i pozalaj sie dotykać
non stop do 36 tyg:
odnoś sie do dziecka pozytywnie
wyrażaj otwarcie co czujesz
Usmiechaj sie
uzywaj tonów łagodnych i wysokich
dotykaj i fizycznie okazuj uczucia
zachęcaj bez końca
nagradzaj często
chwal stale
ZAWSZE wymawiaj jego imię z miłoscią
jak najczęściej mów ,że go kochasz
zawsze reraguj, gdy dziecko chce byś sie nim zajęła ( w przeciwnym razie uzna,że nie jest dla ciebie ważne i przstanie cię prosić)
nawiązuj kontakt wzrokowy, obracaj sie przodem, używaj gestów i dotyku
nie zwracvaj sie do niego w sposób negatywny, odwracaj jego uwagę
Po tym czasie dziecko nabrało juz indywidualnych cech charakteru. Ok. roku zacznie przejawiać szczególny upór i niezależność. stanie sie niecierpliwe, trudne do prowadzenia, łatwo będzie sie złościć, buntować. będzie drażliwe, nie grzeczne i niekochające 8O
Na szczęscie ok. 15 miesiąca pojawi się nowa faza: dziecko stanie sie troskliwe, uczynne, będzie chciało sprawiac przyjemność. będzie starac sie uzyskać aprobatę. Co robić?
zachowaj we wszystkim elastyczność
nic nie rób na siłę
nie krytykuj, nie przejawiaj wrogości
NIGDY nie doprowadzaj do tego by dziecko się ciebie bało
ucz cierpliwości przez tpolerancję
nie ośmieszaj, nie zawstydzaj
nie dawaj powodu do zazdrości
nie dawaj mu powodu do poczucia winy
przyjmij dziecko takim jhakim jest
chwal je , ono to doceni
jeśli wyrazisz aprobate- polubi siebie
gdy docenisz jego wysiłek- zacznie formuować swoje cele
bądź sprawiedliwa
zapewnij mu poczucie bezpieczeństwa
a to lista zabaw opracowana przez TUSIE
2 MIESIAC
zabawy w miny
POROZMAWIAC JESZCZE Z NIEMOWLECIEM SIE NIE DA, ALE ZA TO MOZECIE WYMIENIAC MINY I USMIECHY. MALUCH UWIELBIA, GDY ROBISZ SMIESZNE MINY I NASLADUJESZ GO.
zabawa w "widze Cie"
LEZAC NA PLECACH POLUZ SOBIE MALUSZKA NA BRZUCHU. WYPOWIEDZ JEGO IMIE I LEKKO GO UNIES, TAK ABY MOGL SPOJRZEC CI W OCZY. POWTORZ ZABAWE WIELOKROTNIE, CHWALAC ZA KAZDYM RAZEM, GDY ZDOLA UNIESC GLOWKE.
3 MIESIAC
zabawa w "czesc mamo"
NA TWOJ WIDOK MALUCH REAGUJE RADOSNYM OZYWIENIEM-SMIEJEJ SIE ENERGICZNIE PROSTUJE RACZKI I NOZKI, A NA TWOJ GLOS OSPOWIADA GRUCHANIEM. POCHYLAJ SIE NAD NIM I JAK NAJCZESCIEJ ROZMAWIAJ W JEGO JEZYKU. MOZESZ TEZ ZAKLADAC NA PALCE PACYNKI(DO KUPIENIA W IKEA) I ODGRYWAC DLA MALUCHA TEATRZYK (NP. PACYNKI WITAJA SIE Z NIM, ROZMAWIAJA, GLADZA GO PO BUZI, KLANIAJA SIE ITP.)
zabawa w "poglaszcz mnie"
SPROBUJ GLADZIC SKORE DZIECKA MATERIALAMI O ROZNEJ FAKTURZE- SZTRUKSEM, JEDWABIEM, FUTERKIEM, BAWELNA. MOZESZ TEZ NASZYC NA DOSC FRUBY KOCYK KAWALKI ROZNYCH TKANIN, CELOFAN OBSZTY MATERIALEM ORAZ DUZE GUZIKI I KORALE, PLASTIKOWE KOLKA ITP. (MUSZA BYC BARDZO MOCNO I GUBA NICIA PRZYSZYTE) KLADZ MALUSZKA NA TYMKOCYKU - W POZYCJI NA BRZUSZKU I ZACHECAJ GO DO GLASKANIA , TARMOSZENIA I POTRZASANIA.
zabawa w "pszczolke"
USIADZ W WYGODNYM FOTELU Z MALUSZKIEM NA REKACH . UNIES PALEC WSKAZUJACY DO GORY I UDAJAC BRZECZENIE PSZCZOLKI ZATACZAJ PALCEM KOLA. POSADZ "PSZCZOLKE" NA POLICZKU MALUSZKA I DELIKATNIE POLASKOCZ. POWTORZ ZABAWE KILKA RAZY, TAK ABY MOGL WODZIC OCZKAMI ZA TWOIM PLACEM. POTEM UNIES W GORE PALUSZEK DZIECKA I SPRAW ZEBY TERAZ ONO BYLO MALA "PSZCZOLKA"
4 MIESIAC
zabawa w "jedzie rowerek na sapacerek"
TWOJ MALUCH ODKRYWA POWOLI SWOJE NOZKI. DAJ MU NIMI "PEDALOWAC" DO WOLI. MOZESZ TEZ ZGINAC NA PRZEMIAN NOZKI LEZACEGO NA PLECACH DZIECKA , LEKKO NACISKAJAC MU NA BRZUSZEK.
zabawa w "czyja to twarz"
POZWOL MALUCHOWI BADAC TWOJA TWARZ. DOTYKANIE NOSA, POLICZKOW, WLOSOW MAMY BADZ TATY I INNYCH DOMOWNIKOW SPRAWIA MU DUZA RADOSC.
zabawa w "gdzie jest mama"
WOLAJ DZIECKO PO IMIENIU Z ROZNYCH STRON POKJU, BEDZIE TO JE ZACHECAC DO ODWRACANIA GLOWKI, SZUKANIA I ODNAJDYWANIA WZROKIEM ZRODLA DZWIEKU.
5 MIESIAC
zabawa w "co tatk pieknie gra?"
STWARZAJ DZIECKU OKAZJE DO PRZYSLUCHIWANIA SIE ROZNYMMILYM DZIWIEKOM WYGRYWANYM NA FLECIE, ORGANKACH, CYMBALKACH, A TAKZE CICHYCH MELODII Z RADIA I PLYTY.
zabawka z butelki
PRZYGOTUJ KILKA MALYCH PLASTIKOWYCH BUTELEK. DO JEDNEJ WSYP TROCHE ZIAREN KAWY, DO DRUGIEJ FASOLI, DO TRZECIEJ GARSC KOLOROWYCH KORALIKOW, A DO JEDNEJ WLEJ WODY I JA ZABRAW NA JAKIS KOLOR (PAMIETAJ MOCNO POZAKRECAJ BUTELKI) POKAZ MALUCHOWI JAK SWIETNIE MOZNA SIE NIMI BAWIC.
zabawa "idzie mis"
KIEDY DZIECKO LEZY W LOZKU ALBO W WOZKU, ZBLIZJA POWOLI DO NIEGO MISIA ... ALBO INNEGO PLUSZAKA, MOWIC TAJEMNICZO "IDZIE MIS, IDZIE MIS DO MALGOSI DAC MALGOS BUZI" W TYM MOMENCIE DOTKNIJ MALUSZKA PLUSZAKIEM A POTEM POZWOL GO ZLAPAC.
6 MIESIAC
juz chwytam
KLADZ GRZECHOTKI ALBO INNE LATWE DO UCHWYCENIA ZABWAKI PRZED LEZACYM NA BRZUSZKU MALUCHEM. SIADAJ Z DZECKIEM NA KOLANACHPRZY STOLE, NA KTORYM LEA ROZNE ZABAWKI, I ZACHECAJ DO CHWYTANIA.
jada jada misie
POZWOL MALUCHOWI PODRYGIWAC NA TWOICH KOLANACH. TO DLANIEGO DOBRA GIMNASTYKA I NOWA FORMA WYLADOWANIA ENERGII. SPIEWAJ PRZY TYM WESOLO "JADA JADA MISIE - SMIEJA IM SIE PRZYTYM PYSIE, TRALALAL TRALALAL ;D "
opowiem Ci bajeczke
PRZEMAWAIJA DO SWOJEGO MALUSZKA LANCUCHAMI SYLAB NP. MA- MA MA - MA. ZMIENIAJ TONACJE GLOWSU TAK JAKBYS OPOWIADALA MU COS BARDZO CIEKAWEGO. OCZYWISCIE MOZESZ TEZ MULUCHOWI OPOWIADAC PRAWDZIWE BAJKI, DEKLAMOWAC WIERSZYKI I SPIEWAC MELODYJNE PIOSENKI
7 MIESIAC
zabawa w "stuk stuk"
POKAZ DZIECKU JAK MOZNA STUKAC ZABAWKA W STOL LUB O PODLOGE - ZABAWKA POWINNA BYC DOSC MOCNA, TWOJ MALUSZEK MOZE BYC JUZ NIEZLYM SILACZEM. PODAWAJ MU TEZ ZABAWKI DO OBU RACZEK NARAZ I ZACHECAJDO POSTUKIWANIA NIMI O SIEBIE, ZA KAZDYM RAZEM DODAJAC "stuk stuk" ALBO "pac-pac" :laugh:
zabawa w "kuku"
TO JEDNA Z NAJBARDZIEJ ZNANYCH (I LUBIANYCH PRZEZ MALUCHY) NIEMOWLECYCH ZABAW.
PRZYKRYWAJ PIELUSZKA WLASNA TWARZ LUB BUZKE DZIECKA I DOSLANIAJ SIEMIEJAC SIE I WOLAJAC GLOSNO "a kuku". WKROTCE MALUCH SAM BEDZIE POTRAFIL SCIAGNAC PIELUSZKE ZE SWOJEJ TWARZY (A TAKZE Z TWOJEJ) ;D
zabawa w "dookola swiata"
SPACER PO DOMU DLA SIEDMIOMIESIECZNEGO MALUCHA JEST ROWNIEZ CIEKAWY, JAK DLA WAS WYPRAWA DO EGZOTYCZNYCH KRAJOW. WEZ GO NA RECE I PODCZAS WEDROWKI PO MIESZKANIU POKAZUJ I NAZYWAJ WSZYSTKO, CO SIE W NIM DZIEJE - PALACE SIE LAMPY, TYKAJACY ZEGAR, WODA LEJACA SIE Z KRANU, OBRAZY I LUSTARA WISZACE NA SCIANACH. WIECZOREM GASCIE I ZAPALAJCIE SWIATLO NASLADUJAC DZWIEK WWYDAWANY PRZEZ KONTAKT. POKAZ DZIECKU PRZEZ OKNO JADACE SAMOCHODY, BIEGAJACEGO PIESKA, DZIECI NA SANKACH, PANA W KAPELUSZU.
W pierwszym roku
Musisz jeszcze całkowicie dostosować się do rytmu dziecka (jedzenia, spania, spaceru).
- Weź malca na spacer w nosidełku (mama najczęściej wychodzi z wózkiem) - z innej perspektywy będzie oglądał świat. W czasie wspólnej wędrówki opowiadaj dziecku, co dzieje się wokół.
- Baw się, ale inaczej niż mama. Nie pytaj żony, w co się bawić z dzieckiem. Spróbuj wymyślić coś nowego, co maleństwu będzie kojarzyć się z Tobą. Oto nasze propozycje:
Zabawa z lusterkiem - od 8. m-ca
Rozłóż na podłodze koc i połóżcie się razem na brzuchu. Ustawcie przed sobą lusterko lub dwa (np. zwykłe i powiększające). Pokazujcie swoje oczy, nosy, uszy, usta w rzeczywistości i w lusterkach - zwykłym i powiększającym. Podczas zabawy mów do dziecka.
Fartuch do zabawy - od 9. m-ca
Ubierz się w kamizelkę lub bluzę z wieloma kieszeniami. Schowaj w nich zabawki i inne przedmioty: dzwoneczki, grzechotki, "zapachowe" buteleczki, karty z obrazkami. Posadź malca przed sobą i wyjmuj z kieszeni niespodzianki. Dawaj je dziecku (pojedynczo) do potrzymania, pozwól powąchać, obejrzeć dokładnie z różnych stron. Możesz także wziąć malca na ręce i pozwolić, by sam wyjmował zabawki z kieszeni.
Tajemnicze pudełko - od 10. m-ca
W kartonowym pudełku wytnij otwór dostosowany do wielkości rączki Twojego malucha. Zgromadź różne małe przedmioty, pokaż je szkrabowi, nazwij i schowaj do pudełka. Zachęć, by dziecko wyjmowało je stamtąd, rozpoznając dotykiem.
Im starsze będzie Twoje dziecko, tym więcej będziesz mógł mu zaproponować.
Z dwu-, trzylatkiem
- Pokaż mu swój świat - dzieci w tym wieku bardzo lubią robić to, co dorośli. Możesz zabrać malucha choćby do... garażu. Pozwól usiąść za kierownicą, a w upalny dzień zaproponuj wspólne mycie auta. Przez cały czas opowiadaj, co robicie, jak co się nazywa. Podczas spaceru kontynuuj temat zabawy - nazywaj marki samochodów, pokazuj, czy auto ma bagażnik, przyczepę, mów, jaki ma kolor. Zabawy tematyczne mogą dotyczyć wielu dziedzin życia (np. sprzętu wędkarskiego albo fotograficznego).
- Noś malca w nosidłach (takich na stelażach) na plecach i chodźcie na długie wędrówki - maluch z tej perspektywy bardzo lubi oglądać świat, czuje się ważny, bo siedzi u taty na ramionach. Pokazuj mu rośliny i ptaki, opowiadaj o nich, obserwujcie mrówki, nakarmcie kaczki, poszukajcie śladów zająca.
- Organizuj zabawy domowe, na które mama niechętnie się godzi (oczywiście w granicach rozsądku). Zbudujcie szałas z krzeseł i koca, przebierzcie się za Indian, pomalujcie twarze. Albo ustawcie pociąg - fotel może być lokomotywą. Pamiętaj, by po zabawie razem z malcem posprzątać.
Z przedszkolakiem
- Stwórzcie niezwykłą kolekcję - w ten sposób możesz rozwinąć u malca wspaniałą pasję. Organizujcie wyprawy w plener i zbierajcie niezwykłe kamienie albo rośliny do zielnika. Razem planujcie wycieczki (wybierajcie się na nie pociągiem zamiast samochodem), gromadźcie pamiątki... a nawet bilety, prowadźcie wspólnie dziennik podróży. Zarażaj malca swoimi pasjami, ale jednocześnie uważnie mu się przyglądaj - może on wcale nie lubi jeździć do lasu czy nad jezioro, a woli pospacerować po starych murach i posłuchać opowieści o rycerzach.
- Organizuj zawody - przedszkolaki bardzo lubią rywalizację. Jeśli jesteście na basenie, zorganizuj zawody w pływaniu, jeśli w lesie - rzucajcie szyszkami do celu. Każdą zabawę można przekształcić w turniej. Pamiętaj, że maluchowi trzeba dać tzw. fory - jeśli będzie przegrywał, szybko się zniechęci.
- Bądźcie artystami - zachęcaj malca do własnej twórczości, wprowadzaj go w tajniki sztuki. Jeśli chcesz zabrać dziecko na wystawę czy do teatru, poszukaj takich miejsc, gdzie można zobaczyć kulisy przygotowań. Możecie też zorganizować domową orkiestrę albo teatrzyk (instrumenty i teatralne stroje przygotujcie samodzielnie). Po spacerze namalujcie razem, co widzieliście w lesie, zróbcie wystawę skarbów.
Rady na 7 dni tygodnia
- Obserwuj dziecko - nie tylko dlatego, że żaden okres w jego życiu już się nie powtórzy, ale też by lepiej poznać swojego szkraba, jego umiejętności i upodobania.
- Bądź blisko - przytulaj malucha, noś go na rękach, ze starszym dzieckiem jak najwięcej rzeczy rób wspólnie (pomagaj, opowiadaj).
- Uważnie słuchaj - nie ignoruj pytań, choć wciąż powtarzają się te same, nie zbywaj dziecka, odpowiadaj na miarę wieku malca (potrzebuje odpowiedzi krótkiej i konkretnej). Słuchaj opowieści z przedszkola.
- Nie krzycz, nie denerwuj się - raczej przyjrzyj się sobie: może masz akurat zły humor albo jesteś zmęczony. Po takiej refleksji na pewno innym okiem spojrzysz na domagające się uwagi dziecko.
- Uśmiechaj się, bądź przyjacielem - Twój nastrój będzie udzielał się dzieciom (w każdym wieku). Zgodzą się na wszystko, co zaproponujesz, nawet zakaz potraktują jak przyjacielską radę.
To zawsze się spodoba
A jeśli już nie masz siły ani koncepcji, wykorzystaj pomysły sprawdzone.
Niemowlęciu zaproponuj nową zabawkę (jak najbardziej wszechstronną i atrakcyjną - najlepiej taką, co się porusza, wydaje dźwięki, można nią manipulować). Zabawę zacznijcie wspólnie.
Dwulatka zabierz do parku rozrywki, niech maluch poszaleje w piłeczkach i na zjeżdżalni.
Z trzylatkiem pójdź na przedstawienie dla dzieci (zwróć uwagę, by było dostosowane do wieku Twojego malucha) albo do kina, zapiszcie się na naukę pływania na basenie.
Starszemu przedszkolakowi też możesz zaproponować kino, teatrzyk, park rozrywki (wybierz taki, gdzie są drabinki, liny, równoważnie) czy wspólną naukę jazdy konnej.
Sprawdź, co oferują Ci miejscowe ośrodki kultury. Coraz więcej w nich ciekawych zajęć dla rodzica i dziecka.
Monika Górecka-Czuryłło
Konsultacja: Izabela Barton-Smoczyńska, psycholog, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
co robić z dzieckiem ok.12 tygodniowym:
śpiewaj rytmiczne piosenki z powtarzającymi sie słowami
odgrywaj scenki przy śpiewaniu piosenek
wykonuj proste ćwiczenia (zginać kolanka, podnosić rączki)
dawaj zabawki o różnej fakturze i ciężarze, polewaj je wodą
przesadnie chwal
umieszczaj nad nim przedmioty (miękkie), do których będzie mógł sięgać
zaglądaj w oczy i mów akuku
baw sie jego paluszkami tak by to widział
powies nad łóżeczkiem ruchomą zabawkę, a w wózku rozwieś zabawki do pacanie rączką
baw sie w "sroczka kaszkę warzyła" otwierająci rozdzielając paluszki
masuj dłonie i palce
baw się trzymając go w pionie, to zwiększy jego poczucie równowagi
cd. pomysłów na zajmowanie się 4-miesięczniakami
wzmacniaj jego poczucie humoru, żartuj,śmiej sieę
dawaj zabawki o różnych kolorach, kształtach, fakturach,przeznaczeniu, niech niektóre wydają dźwięki!
opowiadaj dokładnie co robisz, co widzisz, o każdym przedmiocie i czynności
urządzaj zabawy zmuszające do obracania na boki np. "a ku ku" wołaj z boku, by musiało sie obrócić
miekkie zabawki umieść tak, by dziecko musialło po nie sięgać
śmiej sie z dzieckiem gdy zdobędzie upragniony przedmiot
nasladuj odgłosy jakie wydaje w sposob wyolbrzymiony
jak najczęsciej nawiązuj kontakt wzrokowy-mimika i gesty powinne być przesadne
miesiąc piąty czyli ok.20 tyg.
reaguj, gdy próbuje zwrócic twoją uwagę( mówiąc, odwracając się w kierunku, zbliżając się)
przedstawiaj wszystkie obce osoby, by przyzwyczaic go do obcych
jak najczęściej wymawiaj JEGO IMIĘ
Baw sie w a ku ku, sroczka kaszkę warzyła
kołysz nim często, tańcz, co pomoże stabilizować główkę
baw sie w dawanie i zabieranie
zachęcaj do prostowanie palców
rozwijaj świadomość palców u nóg wkładając mu je do buzi (tak,tak )
dawaj mu do zabawy bibułkę, papier do gniecenia
naśladuj odgłosy wydawane przez dziecko, modeluj natężenie i wysokośc dźwięków
zainteresuj cichymi dźwiekami: muzyką, dzwoneczkami
dla nieco starszych czyli 24 tyg.
baw sie w upuszczanie i podnoszenie
baw się w dawanie i zbieranie
często powtarzaj jego imię
pokazuj czynności i ich skutki (np. potocz piłke i powiedz ,że sie toczy)
gdy daje znać ,że chce bys przyszła podejdź do niego wyciągając ręce, zawołaj po imieniu
baw sie w podskakiwanie
baw sie w samoloty
kładź go obok siebie i odrywajcie od podłoża tułów i ramiona
wynagradzaj go za pwyciąganie rączek podnoszeniem do góry
baw się w patataj
rozwijaj precyzje palców dając mu rozmaite pokarmy, które może jeść rękoma
zacznij je uczyć samodzielnie łyżką
pokaż jak przekładac przedmioty z ręki do ręki
mocno gestykuluj prowokuj by cie naśladowało, ucz go nowych gestów
nadal przeds5tawiaj mu obcych
specjalnie dla 28 tyg.
pokaż dziecku jego odbicie w lustrze i wymów jego imię. Mów: "to jest …………….., to ty"
używaj NIE do wyrażania sprzeciwu
powtarzaj wszystkie dźwięki wydawane przez dziecko "ba", "ma", da
zachęcaj do samodzielnego jedzenia np. chrupki
rozijaj niezależność pozwalkając jeść samemu: zostawiaj je samo zmiseczką niech je palcami, potem dokarm go łyżeczką rozijaj niezależność pozwalkając jeść samemu
podawaj dużo pokarmów do ręki
rozwijaj zdolność chwytania przez dawanie mu coraz mniejszych kawałków jedzenia-tak małe jak tylko jestw stanie uchwycić
aby zachęcic do podnoszenia główki w leżeniu na plecach układaj zabawki TUŻ poza zasięgiem ręki
wprowadzaj jak najwięcej zabaw na stojąco
przy każdej okazji dotykaj je i pozwalaj się dotykać
organizuj zabawy angażujące dotyk:kasi,kosi; sroczka kaszkę warzyła
naśladuj odmienne intonacje gaworzenia
wprowadzaj nowe dźwięki i czekaj na odpowiedź
ćwicz ssanie, lizanie, dmuchanie
śpiewaj, powtarzaj rymowanki
śmiej sie często i chichocz
mów powoli i wyraźnie, gestami, mimiką, gestykulacją pokazuj co dane słowo znaczy
odpowiadaj gaworzeniem na gaworzenie
gdy wymówi cos co przypomina słowo powtóż je, a dziecko pochwal, powiedz "ma", roześmiej się i je przytul
32 tyg:
wprowadź zabawki z użyciem wody: daj mu garnuszki, dzbanki, by mógł nalewać, wylewać napełniać
kładź zabawki TUŻ poza zasięgiem ręki
podnoś mu upuszczone, gdy o to prosi
wprowadzaj gry angażujące ciało jak "kosi, kosi '
zachęcaj do samodzielnego jedzenia
zaczyna rozumiec co znaczy nie, przejawiać opór
zachęcaj do przesuwania sie na posladkach: siadaj z dala i wyuciągnij ręce
przygotuj nóżki do chodzenia przez zabawy w stawanie i podskakiwanie na twoich kolanach, na łóżku, w wannie
zaspokajaj zamiłowanie do hałasu: dawaj łyżki, pokrywki, bębenek
naucz podnosić klocek i ustawiać na drugim
36 tyg.
zachęcaj do stawania przy stabilnych meblach
pokazuj jak trzymac rączki by utrzymac równowagę
naucz je przechylac sie do tylu i na boki tak by nie tracił równowagi: układaj zabawki ztuz pooza zasięgiem z boków i z przodu
pokaż jak siadać z pozycji stojącej: zginaj mu kolana i stawy biodrowe
pokaż mu ,że dwa klocki są tej samej wielkości i objętości ustawiając je na sobie i obok
baw3 sie we wskazywanie różnych rzeczy
daj mu do zabawy drobne przedmioty ( pod kontrolę) jak kasztany, żołędzie, groch, rodzynki.
Przymajmniej raz dziennie daj do jedzenia drobno pokrojone ( ale kawałki) pożywienia, które może podnosic i wkładac do buzi.
nasladuj odmienne intonacje
mów wolno, wyraźnie i poprawnie
zachowaniem, mimiką gestem pokazuj co znaczą słowa
gaworz z dzieckiem
ale mów też dużo normalnym tonem
wprowadź dźwiek i poczekaj na odpowiedź
NIE mów wyraźnie i dobitnie, stanowczo, by rozumiało,że to negowanie
dotykaj i pozalaj sie dotykać
non stop do 36 tyg:
odnoś sie do dziecka pozytywnie
wyrażaj otwarcie co czujesz
Usmiechaj sie
uzywaj tonów łagodnych i wysokich
dotykaj i fizycznie okazuj uczucia
zachęcaj bez końca
nagradzaj często
chwal stale
ZAWSZE wymawiaj jego imię z miłoscią
jak najczęściej mów ,że go kochasz
zawsze reraguj, gdy dziecko chce byś sie nim zajęła ( w przeciwnym razie uzna,że nie jest dla ciebie ważne i przstanie cię prosić)
nawiązuj kontakt wzrokowy, obracaj sie przodem, używaj gestów i dotyku
nie zwracvaj sie do niego w sposób negatywny, odwracaj jego uwagę
Po tym czasie dziecko nabrało juz indywidualnych cech charakteru. Ok. roku zacznie przejawiać szczególny upór i niezależność. stanie sie niecierpliwe, trudne do prowadzenia, łatwo będzie sie złościć, buntować. będzie drażliwe, nie grzeczne i niekochające 8O
Na szczęscie ok. 15 miesiąca pojawi się nowa faza: dziecko stanie sie troskliwe, uczynne, będzie chciało sprawiac przyjemność. będzie starac sie uzyskać aprobatę. Co robić?
zachowaj we wszystkim elastyczność
nic nie rób na siłę
nie krytykuj, nie przejawiaj wrogości
NIGDY nie doprowadzaj do tego by dziecko się ciebie bało
ucz cierpliwości przez tpolerancję
nie ośmieszaj, nie zawstydzaj
nie dawaj powodu do zazdrości
nie dawaj mu powodu do poczucia winy
przyjmij dziecko takim jhakim jest
chwal je , ono to doceni
jeśli wyrazisz aprobate- polubi siebie
gdy docenisz jego wysiłek- zacznie formuować swoje cele
bądź sprawiedliwa
zapewnij mu poczucie bezpieczeństwa
a to lista zabaw opracowana przez TUSIE
2 MIESIAC
zabawy w miny
POROZMAWIAC JESZCZE Z NIEMOWLECIEM SIE NIE DA, ALE ZA TO MOZECIE WYMIENIAC MINY I USMIECHY. MALUCH UWIELBIA, GDY ROBISZ SMIESZNE MINY I NASLADUJESZ GO.
zabawa w "widze Cie"
LEZAC NA PLECACH POLUZ SOBIE MALUSZKA NA BRZUCHU. WYPOWIEDZ JEGO IMIE I LEKKO GO UNIES, TAK ABY MOGL SPOJRZEC CI W OCZY. POWTORZ ZABAWE WIELOKROTNIE, CHWALAC ZA KAZDYM RAZEM, GDY ZDOLA UNIESC GLOWKE.
3 MIESIAC
zabawa w "czesc mamo"
NA TWOJ WIDOK MALUCH REAGUJE RADOSNYM OZYWIENIEM-SMIEJEJ SIE ENERGICZNIE PROSTUJE RACZKI I NOZKI, A NA TWOJ GLOS OSPOWIADA GRUCHANIEM. POCHYLAJ SIE NAD NIM I JAK NAJCZESCIEJ ROZMAWIAJ W JEGO JEZYKU. MOZESZ TEZ ZAKLADAC NA PALCE PACYNKI(DO KUPIENIA W IKEA) I ODGRYWAC DLA MALUCHA TEATRZYK (NP. PACYNKI WITAJA SIE Z NIM, ROZMAWIAJA, GLADZA GO PO BUZI, KLANIAJA SIE ITP.)
zabawa w "poglaszcz mnie"
SPROBUJ GLADZIC SKORE DZIECKA MATERIALAMI O ROZNEJ FAKTURZE- SZTRUKSEM, JEDWABIEM, FUTERKIEM, BAWELNA. MOZESZ TEZ NASZYC NA DOSC FRUBY KOCYK KAWALKI ROZNYCH TKANIN, CELOFAN OBSZTY MATERIALEM ORAZ DUZE GUZIKI I KORALE, PLASTIKOWE KOLKA ITP. (MUSZA BYC BARDZO MOCNO I GUBA NICIA PRZYSZYTE) KLADZ MALUSZKA NA TYMKOCYKU - W POZYCJI NA BRZUSZKU I ZACHECAJ GO DO GLASKANIA , TARMOSZENIA I POTRZASANIA.
zabawa w "pszczolke"
USIADZ W WYGODNYM FOTELU Z MALUSZKIEM NA REKACH . UNIES PALEC WSKAZUJACY DO GORY I UDAJAC BRZECZENIE PSZCZOLKI ZATACZAJ PALCEM KOLA. POSADZ "PSZCZOLKE" NA POLICZKU MALUSZKA I DELIKATNIE POLASKOCZ. POWTORZ ZABAWE KILKA RAZY, TAK ABY MOGL WODZIC OCZKAMI ZA TWOIM PLACEM. POTEM UNIES W GORE PALUSZEK DZIECKA I SPRAW ZEBY TERAZ ONO BYLO MALA "PSZCZOLKA"
4 MIESIAC
zabawa w "jedzie rowerek na sapacerek"
TWOJ MALUCH ODKRYWA POWOLI SWOJE NOZKI. DAJ MU NIMI "PEDALOWAC" DO WOLI. MOZESZ TEZ ZGINAC NA PRZEMIAN NOZKI LEZACEGO NA PLECACH DZIECKA , LEKKO NACISKAJAC MU NA BRZUSZEK.
zabawa w "czyja to twarz"
POZWOL MALUCHOWI BADAC TWOJA TWARZ. DOTYKANIE NOSA, POLICZKOW, WLOSOW MAMY BADZ TATY I INNYCH DOMOWNIKOW SPRAWIA MU DUZA RADOSC.
zabawa w "gdzie jest mama"
WOLAJ DZIECKO PO IMIENIU Z ROZNYCH STRON POKJU, BEDZIE TO JE ZACHECAC DO ODWRACANIA GLOWKI, SZUKANIA I ODNAJDYWANIA WZROKIEM ZRODLA DZWIEKU.
5 MIESIAC
zabawa w "co tatk pieknie gra?"
STWARZAJ DZIECKU OKAZJE DO PRZYSLUCHIWANIA SIE ROZNYMMILYM DZIWIEKOM WYGRYWANYM NA FLECIE, ORGANKACH, CYMBALKACH, A TAKZE CICHYCH MELODII Z RADIA I PLYTY.
zabawka z butelki
PRZYGOTUJ KILKA MALYCH PLASTIKOWYCH BUTELEK. DO JEDNEJ WSYP TROCHE ZIAREN KAWY, DO DRUGIEJ FASOLI, DO TRZECIEJ GARSC KOLOROWYCH KORALIKOW, A DO JEDNEJ WLEJ WODY I JA ZABRAW NA JAKIS KOLOR (PAMIETAJ MOCNO POZAKRECAJ BUTELKI) POKAZ MALUCHOWI JAK SWIETNIE MOZNA SIE NIMI BAWIC.
zabawa "idzie mis"
KIEDY DZIECKO LEZY W LOZKU ALBO W WOZKU, ZBLIZJA POWOLI DO NIEGO MISIA ... ALBO INNEGO PLUSZAKA, MOWIC TAJEMNICZO "IDZIE MIS, IDZIE MIS DO MALGOSI DAC MALGOS BUZI" W TYM MOMENCIE DOTKNIJ MALUSZKA PLUSZAKIEM A POTEM POZWOL GO ZLAPAC.
6 MIESIAC
juz chwytam
KLADZ GRZECHOTKI ALBO INNE LATWE DO UCHWYCENIA ZABWAKI PRZED LEZACYM NA BRZUSZKU MALUCHEM. SIADAJ Z DZECKIEM NA KOLANACHPRZY STOLE, NA KTORYM LEA ROZNE ZABAWKI, I ZACHECAJ DO CHWYTANIA.
jada jada misie
POZWOL MALUCHOWI PODRYGIWAC NA TWOICH KOLANACH. TO DLANIEGO DOBRA GIMNASTYKA I NOWA FORMA WYLADOWANIA ENERGII. SPIEWAJ PRZY TYM WESOLO "JADA JADA MISIE - SMIEJA IM SIE PRZYTYM PYSIE, TRALALAL TRALALAL ;D "
opowiem Ci bajeczke
PRZEMAWAIJA DO SWOJEGO MALUSZKA LANCUCHAMI SYLAB NP. MA- MA MA - MA. ZMIENIAJ TONACJE GLOWSU TAK JAKBYS OPOWIADALA MU COS BARDZO CIEKAWEGO. OCZYWISCIE MOZESZ TEZ MULUCHOWI OPOWIADAC PRAWDZIWE BAJKI, DEKLAMOWAC WIERSZYKI I SPIEWAC MELODYJNE PIOSENKI
7 MIESIAC
zabawa w "stuk stuk"
POKAZ DZIECKU JAK MOZNA STUKAC ZABAWKA W STOL LUB O PODLOGE - ZABAWKA POWINNA BYC DOSC MOCNA, TWOJ MALUSZEK MOZE BYC JUZ NIEZLYM SILACZEM. PODAWAJ MU TEZ ZABAWKI DO OBU RACZEK NARAZ I ZACHECAJDO POSTUKIWANIA NIMI O SIEBIE, ZA KAZDYM RAZEM DODAJAC "stuk stuk" ALBO "pac-pac" :laugh:
zabawa w "kuku"
TO JEDNA Z NAJBARDZIEJ ZNANYCH (I LUBIANYCH PRZEZ MALUCHY) NIEMOWLECYCH ZABAW.
PRZYKRYWAJ PIELUSZKA WLASNA TWARZ LUB BUZKE DZIECKA I DOSLANIAJ SIEMIEJAC SIE I WOLAJAC GLOSNO "a kuku". WKROTCE MALUCH SAM BEDZIE POTRAFIL SCIAGNAC PIELUSZKE ZE SWOJEJ TWARZY (A TAKZE Z TWOJEJ) ;D
zabawa w "dookola swiata"
SPACER PO DOMU DLA SIEDMIOMIESIECZNEGO MALUCHA JEST ROWNIEZ CIEKAWY, JAK DLA WAS WYPRAWA DO EGZOTYCZNYCH KRAJOW. WEZ GO NA RECE I PODCZAS WEDROWKI PO MIESZKANIU POKAZUJ I NAZYWAJ WSZYSTKO, CO SIE W NIM DZIEJE - PALACE SIE LAMPY, TYKAJACY ZEGAR, WODA LEJACA SIE Z KRANU, OBRAZY I LUSTARA WISZACE NA SCIANACH. WIECZOREM GASCIE I ZAPALAJCIE SWIATLO NASLADUJAC DZWIEK WWYDAWANY PRZEZ KONTAKT. POKAZ DZIECKU PRZEZ OKNO JADACE SAMOCHODY, BIEGAJACEGO PIESKA, DZIECI NA SANKACH, PANA W KAPELUSZU.
W pierwszym roku
Musisz jeszcze całkowicie dostosować się do rytmu dziecka (jedzenia, spania, spaceru).
- Weź malca na spacer w nosidełku (mama najczęściej wychodzi z wózkiem) - z innej perspektywy będzie oglądał świat. W czasie wspólnej wędrówki opowiadaj dziecku, co dzieje się wokół.
- Baw się, ale inaczej niż mama. Nie pytaj żony, w co się bawić z dzieckiem. Spróbuj wymyślić coś nowego, co maleństwu będzie kojarzyć się z Tobą. Oto nasze propozycje:
Zabawa z lusterkiem - od 8. m-ca
Rozłóż na podłodze koc i połóżcie się razem na brzuchu. Ustawcie przed sobą lusterko lub dwa (np. zwykłe i powiększające). Pokazujcie swoje oczy, nosy, uszy, usta w rzeczywistości i w lusterkach - zwykłym i powiększającym. Podczas zabawy mów do dziecka.
Fartuch do zabawy - od 9. m-ca
Ubierz się w kamizelkę lub bluzę z wieloma kieszeniami. Schowaj w nich zabawki i inne przedmioty: dzwoneczki, grzechotki, "zapachowe" buteleczki, karty z obrazkami. Posadź malca przed sobą i wyjmuj z kieszeni niespodzianki. Dawaj je dziecku (pojedynczo) do potrzymania, pozwól powąchać, obejrzeć dokładnie z różnych stron. Możesz także wziąć malca na ręce i pozwolić, by sam wyjmował zabawki z kieszeni.
Tajemnicze pudełko - od 10. m-ca
W kartonowym pudełku wytnij otwór dostosowany do wielkości rączki Twojego malucha. Zgromadź różne małe przedmioty, pokaż je szkrabowi, nazwij i schowaj do pudełka. Zachęć, by dziecko wyjmowało je stamtąd, rozpoznając dotykiem.
Im starsze będzie Twoje dziecko, tym więcej będziesz mógł mu zaproponować.
Z dwu-, trzylatkiem
- Pokaż mu swój świat - dzieci w tym wieku bardzo lubią robić to, co dorośli. Możesz zabrać malucha choćby do... garażu. Pozwól usiąść za kierownicą, a w upalny dzień zaproponuj wspólne mycie auta. Przez cały czas opowiadaj, co robicie, jak co się nazywa. Podczas spaceru kontynuuj temat zabawy - nazywaj marki samochodów, pokazuj, czy auto ma bagażnik, przyczepę, mów, jaki ma kolor. Zabawy tematyczne mogą dotyczyć wielu dziedzin życia (np. sprzętu wędkarskiego albo fotograficznego).
- Noś malca w nosidłach (takich na stelażach) na plecach i chodźcie na długie wędrówki - maluch z tej perspektywy bardzo lubi oglądać świat, czuje się ważny, bo siedzi u taty na ramionach. Pokazuj mu rośliny i ptaki, opowiadaj o nich, obserwujcie mrówki, nakarmcie kaczki, poszukajcie śladów zająca.
- Organizuj zabawy domowe, na które mama niechętnie się godzi (oczywiście w granicach rozsądku). Zbudujcie szałas z krzeseł i koca, przebierzcie się za Indian, pomalujcie twarze. Albo ustawcie pociąg - fotel może być lokomotywą. Pamiętaj, by po zabawie razem z malcem posprzątać.
Z przedszkolakiem
- Stwórzcie niezwykłą kolekcję - w ten sposób możesz rozwinąć u malca wspaniałą pasję. Organizujcie wyprawy w plener i zbierajcie niezwykłe kamienie albo rośliny do zielnika. Razem planujcie wycieczki (wybierajcie się na nie pociągiem zamiast samochodem), gromadźcie pamiątki... a nawet bilety, prowadźcie wspólnie dziennik podróży. Zarażaj malca swoimi pasjami, ale jednocześnie uważnie mu się przyglądaj - może on wcale nie lubi jeździć do lasu czy nad jezioro, a woli pospacerować po starych murach i posłuchać opowieści o rycerzach.
- Organizuj zawody - przedszkolaki bardzo lubią rywalizację. Jeśli jesteście na basenie, zorganizuj zawody w pływaniu, jeśli w lesie - rzucajcie szyszkami do celu. Każdą zabawę można przekształcić w turniej. Pamiętaj, że maluchowi trzeba dać tzw. fory - jeśli będzie przegrywał, szybko się zniechęci.
- Bądźcie artystami - zachęcaj malca do własnej twórczości, wprowadzaj go w tajniki sztuki. Jeśli chcesz zabrać dziecko na wystawę czy do teatru, poszukaj takich miejsc, gdzie można zobaczyć kulisy przygotowań. Możecie też zorganizować domową orkiestrę albo teatrzyk (instrumenty i teatralne stroje przygotujcie samodzielnie). Po spacerze namalujcie razem, co widzieliście w lesie, zróbcie wystawę skarbów.
Rady na 7 dni tygodnia
- Obserwuj dziecko - nie tylko dlatego, że żaden okres w jego życiu już się nie powtórzy, ale też by lepiej poznać swojego szkraba, jego umiejętności i upodobania.
- Bądź blisko - przytulaj malucha, noś go na rękach, ze starszym dzieckiem jak najwięcej rzeczy rób wspólnie (pomagaj, opowiadaj).
- Uważnie słuchaj - nie ignoruj pytań, choć wciąż powtarzają się te same, nie zbywaj dziecka, odpowiadaj na miarę wieku malca (potrzebuje odpowiedzi krótkiej i konkretnej). Słuchaj opowieści z przedszkola.
- Nie krzycz, nie denerwuj się - raczej przyjrzyj się sobie: może masz akurat zły humor albo jesteś zmęczony. Po takiej refleksji na pewno innym okiem spojrzysz na domagające się uwagi dziecko.
- Uśmiechaj się, bądź przyjacielem - Twój nastrój będzie udzielał się dzieciom (w każdym wieku). Zgodzą się na wszystko, co zaproponujesz, nawet zakaz potraktują jak przyjacielską radę.
To zawsze się spodoba
A jeśli już nie masz siły ani koncepcji, wykorzystaj pomysły sprawdzone.
Niemowlęciu zaproponuj nową zabawkę (jak najbardziej wszechstronną i atrakcyjną - najlepiej taką, co się porusza, wydaje dźwięki, można nią manipulować). Zabawę zacznijcie wspólnie.
Dwulatka zabierz do parku rozrywki, niech maluch poszaleje w piłeczkach i na zjeżdżalni.
Z trzylatkiem pójdź na przedstawienie dla dzieci (zwróć uwagę, by było dostosowane do wieku Twojego malucha) albo do kina, zapiszcie się na naukę pływania na basenie.
Starszemu przedszkolakowi też możesz zaproponować kino, teatrzyk, park rozrywki (wybierz taki, gdzie są drabinki, liny, równoważnie) czy wspólną naukę jazdy konnej.
Sprawdź, co oferują Ci miejscowe ośrodki kultury. Coraz więcej w nich ciekawych zajęć dla rodzica i dziecka.
Monika Górecka-Czuryłło
Konsultacja: Izabela Barton-Smoczyńska, psycholog, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
