Jeżeli cię to choć odrobine uspokoi to wkleje ci tu troche fachowej wiedzy na temat wodogłowia
Problem wodogłowia znany jest medycynie już od czasów starożytnych. Hipokrates uchodzi za pierwszego lekarza, który próbował leczyć wodogłowie przez obdarczanie komór mózgu. Do połowy XX wieku była to chorba nieuleczalna, która pomimo wielu często heroicznych prób leczenia zawsze doprowadzała chorego do śmierci lub ciężkiego kalectwa. Dopiero skonstruowanie i zastosowanie w latach pięćdziesiątych XX wieku pierwszych układów zastawkowych stało się przełomem w leczeniu tego schorzenia. Od tej pory, dzięki niewielkiemu urządzeniu mechanicznemu potocznie nazywanemu zastawką, wodogłowie przestało być chorobą śmiertelną, a chory zyskał szansę powrotu do normalnego życia.
Co to jest wodogłowie?
Wodogłowie to stan patologiczny, w którym zaburzenie równowagi pomiędzy wytwarzaniem i wchłanianiem płynu mózgowo-rdzeniowego doprowadza do poszerzenia wewnątrzczaszkowych przestrzeni płynowych, przede wszystkim układu komorowego mózgu. Występuje jako izolowana patologia mózgu lub jako jeden z objawów w różnych chorobach ośrodkowego układu nerwowego.
Wodogłowie w każdym przypadku, niezależnie od przyczyny, wieku dziecka i stopnia zaawansowania objawów jest przewlekłą chorobą ośrodkowego układu nerwowego.
Jak często występuje to schorzenie?
Wodogłowie jest schorzeniem mogącym pojawić się u chorego w każdym wieku, najczęściej jednak dotyka ono dzieci. Dotyczy to zwłaszcza noworodków i niemowląt w pierwszym roku życia. Dokładna częstość występowania tej choroby nie jest znana. Ocenia się jednak, że wodogłowie występuje mniej więcej u 0,9-1,5 przypadków na 1000 nowonarodzonych dzieci, co w skali kraju tak dużego jak Polska daje znaczną liczbę chorych.
Częstość występowania wrodzonego wodogłowia u noworodków z rozszczepami kręgosłupa jest oceniana na 0,32-0,52, a według innych źródeł na 1,3-2,9 przypadków na 1000 porodów.
Jakie są przyczyny powstania wodogłowia?
Wodogłowie nie jest odrębną jednostką chorobową. Występuje jako izolowana patologia mózgu lub jako jeden z objawów w różnych chorobach ośrodkowego układu nerwowego. Powstaje gdy zostaje zachwiana równowaga pomiędzy produkcją, przypływem i wchłanianiem płynu mózgowo-rdzeniowego.
Wodogłowie wrodzone występuje u dzieci z niektórymi wadami wrodzonymi ośrodkowego układu nerwowego.
Wodogłowie pokrwotoczne spwodowane jest zaburzeniem wchłaniania płynu mózgowo-rdzeniowego będącym następstwem krwawienia do układu komoroweg mózgu lub przestrzeni podpajeczynówkowej.
Wodogłowie pozapalne jest następstwem przebytego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych najczęściej o podłożu bakteryjnym.
Wodogłowie towarzyszące nowotworom mózgu obserwuje się w guzach położonych w obrębie lub w bliskim sąsiedztwie układu komorowego.
Jakie są objawy wodogłowia?
Niekiedy rozpoznanie wodogłowia jest oczywiste tuż po urodzeniu. Świadczy o tym powiększenie obwodu głowy, dysproporcja pomiędzy
Jak leczy się wodogłowie?
Jedynym sposobem leczenia dzieci z wodogłowiem jest leczenie operacyjne (ok. 65% przypadków). U przeważającej większości pacjentów zabieg operacyjny polega na założeniu specjalnie skonstruowanego urządzenia mechanicznego nazywanego układem zastawkowym lub potocznie zastawką. Trzeba pamiętać, że wszczepienie zastawki nie likwiduje przyczyny wodogłowia, lecz jedynie neutralizuje objawy choroby, zwłaszcza objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego. Od sprawnego działania zastawki zależy życie dziecka i szansa na postępy w jego rozwoju.
Co to jest i jak działa zastawka?
Układ zastawkowy, potocznie zwany zastawką to urządzenie mechaniczne składające się z trzech podstawowych elementów: drenu komorowego, mechanizmu zastawkowego oraz drenu obwodowego. Drenaż umożliwia odprowadzenie nadmiaru płynu mózgowo-rdzeniowego z układu komór mózgu sztuczną drogą do miejsca, gdzie się naturalnie wchłania. Najczęściej stosowany jest drenaż komorowo-otrzewnowy. Metoda ta polega na implantacji drenu do komory bocznej mózgu po wywierceniu minimalnego otworu w kościach czaszki, prowadzi się go następnie pod skórą do jamy brzusznej (otrzewnej). Mechanizm zastawkowy uniemożliwia cofanie się płynu mózgowo-rdzeniowego do układu komorowego mózgu.
W Polsce wykonuje się ponad 2 500 operacji zastawkowych rocznie.
Jak opiekować się dzieckiem po założeniu zastawki?
Podstawowym zadaniem opieki jest pielęgnacja głowy i miejsc pooperacyjnych. U niemowląt i małych dzieci ma to szczególne znaczenie. Powiększona lub bardzo duża głowa ze wzdlędu na większy ciężar sprawia dziecku trudności w poruszaniu nią oraz w zmianie pozycji ciała. Przekładanie głowy, układanie jej na odpowiednim miękkim podłożu zapobiega powstawaniu odleżyn skóry i miejscowych stanów zapalnych. Następną niezbędną czynnością pielęgnacyjną jest natłuszczanie blizn pooperacyjnych i obserwacja skóry w miejscach przebiegu zastawki.
Kolejnym elementem opieki pooperacyjnej jest ocena zachowania dziecka.
Chory z założoną zastawką powinien znajdować się pod stałą poieką ambulatoryjną w ośrodku chirurgicznym, najlepiej w tym, w którym przeprowadzonozabieg operacyjny. Celem oceny funkcjonowania układu zastawkowego wykonuje się kontrolne badania obrazowe. Rodzicom objaśnia się też indywidualnie jak można orientacyjnie sprawdzić prawidłowość działania układu zastawkowego.
Dzieci obciążone wodogłowiem wymagają systematycznych ćwiczeń usprawniających i rehabilitacji.
Po czym poznać, że układ zastawkowy jest niesprawny?
Dzieci starsze skarżą się na bóle głowy, wystpić mogą nudności i wymioty. Rodzice obserwują zmianę zachowania dziecka, senność, utratę apetytu. Niekiedy dzieci skarżą się na zaburzenia widzenia, mają problemy z utrzymaniem równowagi. Mogą wystąpić napady padaczkowe oraz zaburzenia świadomości włącznie z jej całkowitą utratą. U małych dzieci, które nie potrafią zasygnalizować dolegliwości bólowych, obserwuje się niepokój i drażliwość oraz senność. Dzieci niechętnie przyjmują pokarmy, pojawiają się ulewania po posiłkach oraz wymioty. Obwód głowy może ulec powiększeniu na skutek rozejścia się szwów czaszkowych. Ciemię jest napięte i uwypuklone powyżej poziomu kości czaszki. Infekcja układu zastawkowego nie musi powodować jego mechanicznej niesprawności i wywoływać objawów wzmożonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego. U chorych z zakażeniem zastawki na pierwszy plan wysuwa się gorączka, niekiedy bardzo wysoka. Na skórze wzdłuż przebiegu mechanizmu zastawki i drenu obwodowego pojawia się zaczerwienienie i obrzęk. Niekiedy obserwuje się wyciek spod skóry na zewnątrz płynu lub ropnej wydzieliny.
W razie stwierdzenia niesprawności mechanicznej lub infekcji układu zastawkowego należy niezwłocznie zgłosić się z dzieckiem do lekarza. Podobnie w każdym przypadku występowania wątpliwości co do prawidłowego funkcjonowania zastawki należy zawsze zasięgnąć porady lekarskiej.
Jak rozwijają się dzieci z wodogłowiem?
Dziecko z wodogłowiem, u którego układ zastawkowy funkcjonuje sprawnie ma szansę rozwijać się prawidłowo zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym.
W razie pojawienia się niepokojących objawów w przebiegu rozwoju dziecka z wodogłowiem, konieczna jest rehabilitacja i stymulacja rozwoju. Z tego powodu w pierwszych latach życia konieczna jest systematyczna opieka psychologiczna.
Dzieci z wodogłowiem charakteryzuję się najczęściej:
-obniżoną sprawnością manualną ;
-ogólną "niezgrabnością ruchową";
-zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej;
-zaburzeniami praksji;
-zaburzeniami spostrzegania przestrzennego i wyobraźni przestrzennej;
-trudnościami w dokonywaniu operacji liczbowych;
-problemami z czytaniem, wynikajacymi także z zaburzeń sakkadowych ruchów oczu.
Za mocną stronę dzieci z wodogłowiem uznaje się sferę werbalną. Rozwój mowy następuje stosunkowo szybko, niekiedy wyraźnie wyprzedzając rozwój ruchowy.
Każde dziecko z wodogłowiem przed rozpoczęciem nauki szkolnej powinno być zbadane psychologicznie.
Jakie szanse mają dzieci na zwykłe dorosłe życie ?
Przyjmuje się, że 2/3 chorych z wodogłowiem prowadzi samodzielne życie. Chorzy z wodogłowiem mogą prowadzić normalny tryb życia, nie powinni jednak uprawiać sportów kontaktowych. Obecność zastawki nie jest przeciwwskazaniem do ciąży i porodu siłami natury.