Kłopoty z trawieniem? Preparaty i zioła, które ci pomogą uporać się z problemem

Problemy z trawieniem dotykają każdego. Zgaga, ból brzucha, odbijanie, uczucie ciężkości i pełności w jelitach, wzdęcia, zaparcia, kolka – te nieprzyjemne objawy potrafią utrudnić codzienne funkcjonowanie. Co robić, by uniknąć niestrawności? Jak sobie radzić, gdy się pojawi? Jakie są najbardziej skuteczne środki ułatwiające trawienie? Jakie preparaty działające na przewód pokarmowy warto mieć zawsze pod ręką?

Trawienie to skomplikowany proces, którego istotą jest rozkładanie złożonych tłuszczy, białek i węglowodanów do dużo prostszych związków, które organizm w łatwy sposób może przyswoić. Biorą w nim udział zarówno narządy przewodu pokarmowego, jak i organy położone poza nim, takie jak wątroba, drogi żółciowe z pęcherzykiem żółciowym czy trzustka. Ponadto trawienie regulują hormony, enzymy i inne substancje, które wspomagają przemianę materii.

Czym jest niestrawność?

Czasem bądź po każdym posiłku pojawia się niestrawność. To potoczna nazwa dyspepsji. Objawem zaburzonego trawienia jest:

• ból brzucha, uczucie dyskomfortu,
• ból w dołku, poniżej mostka (ból żołądka),
• gazy i częste odbijanie,
• wczesnym uczucie sytości po jedzeniu,
• uczucie zalegania pokarmu w żołądku,
• wzdęcia brzucha, czyli powiększenie obwodu brzucha po posiłku („brzuch jak balon”),
• nudności, wymioty,
• zgaga,
• cofanie się treści pokarmowej,
• zaparcia, problemy z wypróżnianiem.

Wyróżnia się trzy typy niestrawności. To dyspepsja czynnościowa, czyli niestrawność spowodowana zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego, niestrawności występujące np. po błędach dietetycznych oraz dyspepsja wtórna, której przyczyną jest zaburzenie, np. choroba układu pokarmowego.

Niestrawność nie zawsze oznacza chorobę układu pokarmowego. Często pojawia się wskutek przejedzenia, jedzenia w pośpiechu lub zjedzenia ciężkostrawnego, tłustego posiłku bądź popełnienia innego błędu dietetycznego.

Dyspepsja może pojawić się także w ciąży, wskutek nadużywania alkoholu, po zażyciu leku czy w efekcie działania czynników mających negatywny wpływ na pracę przewodu pokarmowego. Mowa o kawie, papierosach, słodyczach czy napojach gazowanych. Nie bez znaczenia jest pośpiech i życie w stresie.

Wiedząc, jakie są przyczyny niestrawności, można jej przeciwdziałać. Co robić, by uniknąć kłopotów z trawieniem? Najlepsza jest optymalna, lekkostrawna i zbilansowana dieta, jak również unikanie jedzenia w pośpiechu, dokładne przeżuwanie pokarmu oraz nie przejadanie się. Dobroczynny wpływ ma również higieniczny, zdrowy tryb życia.

Niestety czasem, pomimo wysiłków i starań, pojawiają się problemy gastryczne. Niestrawność, uczucie ciężkości po posiłku, zgaga, odbijanie, ból brzucha, wzdęcia, zaparcia, problemy z wątrobą, nudności czy biegunka potrafią uprzykrzyć życie. Trzeba działać. Co robić?

Można skorzystać z domowych sposobów na trawienie (parzenie ziółek, przestawienie się na dietę bardzo lekkostrawną czy przykładanie do brzucha ciepłego termofora) bądź sięgnąć do domowej apteczki po płyn, krople, tabletki do ssania, herbaty ziołowe i tabletki na trawienie.

Stosując domowe sposoby należy zachować ostrożność. Nie zaleca się np. picia roztworu sody oczyszczonej na zgagę.

Jakie są najpopularniejsze środki ułatwiające trawienie? Jakie inne preparaty działające na przewód pokarmowy warto mieć w domowej apteczce?

Na trawienie i przewód pokarmowy korzystnie działa:

• rumianek - reguluje pracę jelit, pobudza wydzielanie żółci, korzystnie wpływa na apetyt, zapobiega nadmiernej fermentacji w jelitach, uczuciu pełności i wzdęciom,
• mięta pieprzowa – reguluje wydzielanie soku żołądkowego, stymuluje produkcję i wydzielanie żółci, poprawia ruchy jelit, ma działanie wiatropędne,
• koper włoski – zmniejsza uczucie pełności, pomaga zapobiegać wzdęciom,
• ziele dziurawca zwyczajnego - regulują pracę układu pokarmowego, wspomagają produkcję i wydzielanie żółci,
• aloes – ma działanie przeczyszczające, stymuluje wydzielanie żółci,
• ostropest plamisty – regeneruje i działa pozytywnie na pracę wątroby, wspiera produkcję żółci i poprawia trawienie,
• ziele lub liść karczocha zwyczajnego,
• siemię lniane,
• nasiona babki jajowatej.
• nasiona babki płesznik,
• herbaty ziołowe na trawienie, napary i odwary (mieszanki zawierające takie zioła jak mięta, rumianek, koper włoski), które pobudzają wydzielanie żółci i enzymów trawiennych,
• liść senesu, kora kruszyny i korzeń rzewienia, które zawierają związki antranoidowe działające przeczyszczająco,
• ziołowe preparaty złożone.

Czasem do leczenia niestrawności stosuje się leki:

• hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku, blokujące receptor histaminowy H2 (ranitydyna, famotydyna, cymetydyna), hamujące enzym żołądkowy - tzw. pompę protonową (omeprazol, pantoprazol, lansoprazol),

• neurohormonalne przyspieszające wydalanie (prokinetyki),

• zawierające substancje zobojętniające treść soku żołądkowego (wodorowęglan sodu, wodorotlenek glinu, wodorotlenek magnezu, węglan dihydroksyglinowo-sodowy, fosforan glinu),

• leki stymulujące opróżnianie żołądka i pasaż jelitowy, stosowane wyłącznie na postawie recepty (metoklopramid, domperidon).Środki na trawienie i niestrawność występują w postaci tabletek, herbat i kropli na trawienie, ziół do zaparzania czy nalewek. Na problemy z wypróżnianiem sprawdzą się czopki na zaparcia, zarówno glicerynowe, jak i laktuloza oraz bisacodyl.

Na wzdęcia towarzyszące niestrawności dobrze działa symetykon i dimetikon. Substancje  prowokują pękanie pęcherzyków gazu w jelitach, co likwiduje wzdęcia. Można je znaleźć w postaci kapsułek i kropli na trawienie.

Środki na trawienie działają wielokierunkowo:

• stymulują wydzielanie soków trawiennych, co usprawnia proces trawienia,
• wspierają perystaltykę jelit i przyspieszają metabolizm, co ułatwia przesuwanie treści pokarmowych, usprawnia trawienie i zapobiega zaparciom,
• pomagają redukować gazy w jelitach oraz niwelują wzdęcia,
• także stymulują produkcję i wydzielanie żółci, co poprawia trawienie i zapobiega rozwojowi kamicy żółciowej.

W leczeniu niestrawności kluczowe znaczenie ma samoobserwacja i eliminacja z diety produktów, które nasilają dolegliwości. Jeśli problem często powraca lub niestrawność nie ustępuje, skonktaktuj się z lekarzem, ponieważ niestrawność może być objawem różnych schorzeń przewodu pokarmowego. Gdy jesteś w ciąży bądź karmisz dziecko piersią, nie lecz się na własną rękę. Sięgaj wyłącznie po bezpieczne środki na trawienie (takie jak np. koperek). O innych sposobach łagodzenia dolegliwości porozmawiaj z lekarzem.