Gorączka i jej objawy
Gorączka – sygnał choroby!
Podwyższenie temperatury ciała jest reakcją na działanie jakiegoś szkodliwego czynnika. Ważne jest więc wczesne rozpoznanie gorączki i ocena jej wysokości. Im gorączka wyższa – tym gwałtowniej rozwija się jakaś choroba i tym ważniejszym sygnałem o zagrożeniu zdrowia jest podwyższona temperatura.
Widocznym (lub odczuwalnym) objawem gorączki może być:
brak energii do działania, apatia, zmęczenie bez powodu
ból głowy połączony z tzw. wypiekami na policzkach
przyspieszony oddech, (ponad 40 oddechów na minutę)
przyspieszone tętno, (ponad 120 uderzeń na minutę);
brak apetytu, zwiększone pragnienie
dreszcze, obfite pocenie się
Stopnie nasilenia gorączki – mierzone pod pachą - określamy zwykle jako:
normalna temperatura to: 36 -37 stopni Celsjusza
stan podgorączkowy: 37,1-38 stopni Celsjusza
gorączka umiarkowana: 38,1-39 stopni Celsjusza
gorączka wysoka: powyżej 39 stopni Celsjusza
Pomiar gorączki
Temperatura mierzona w jamie ustnej jest wyższa o 0,3 stopnie Celsjusza, a w odbytnicy - o 0,5 stopni Celsjusza od mierzonej w tym samym czasie pod pachą. Temperaturę ciała możemy też mierzyć specjalnymi aparatami cyfrowymi, np. w uchu.
U niemowląt zwykle mierzymy temperaturę w odbycie, gdyż taki pomiar jest szybki, wygodny do przeprowadzenia i dokładny.
Toteż o gorączce u niemowląt i małych dzieci mówimy wówczas, gdy temperatura mierzona w odbycie wyniesie:
gorączka umiarkowana: powyżej 38,5 stopnia Celsjusza
gorączka wysoka: powyżej 39,5 stopnia Celsjusza
Przyczyny gorączki
Najczęstszą zewnętrzną przyczyną gorączki, zwłaszcza u małych dzieci - są przeziębieniowe infekcje wirusowe i ich powikłania.
W przypadku choroby przeziębieniowej gorączce towarzyszy kaszel i katar. W przypadku grypy: kaszel, katar, ból głowy i mięśni. W zapaleniu ucha środkowego - ból ucha. Gorączka jest zwiastunem wielu innych chorób, lub towarzyszy ich specyficznym objawom. Angina bywa czasem uboga pod względem objawów tzn. występuję podwyższona temperatura ciała i ból gardła. Do chorób, którym zwykle towarzyszy gorączka należą: infekcje żołądkowo-jelitowe (biegunka i wymioty); zapalenie pęcherza moczowego (parcie na pęcherz, pieczenie podczas oddawania moczu), niektóre choroby reumatoidalne. Gorączka nigdy nie powinna być bagatelizowana, gdyż w niektórych przypadkach może być objawem poważnej choroby ustrojowej, której innych objawów nie udało się zaobserwować.
Z doświadczeń medycyny klinicznej wynika następująca typologia przyczyn wysokiej gorączki:
zakażenia wirusowe, bakteryjne, chorobotwórczymi grzybami lub pasożytami,
choroby nowotworowe, (rak jasnokomórkowy nerki),
choroby układu nerwowego, (guz mózgu),
choroby układu krążenia, (zawał serca),
choroby przewodu pokarmowego, (zapalne choroby jelit),
choroby hematologiczne, (białaczki),
choroby endokrynologiczne, (nadczynność tarczycy),
choroby spowodowane czynnikami fizycznymi, (udar cieplny),
choroby w następstwie działania czynników chemicznych, (reakcja polekowa),
zaburzenia środowiska wewnętrznego, (odwodnienie),
kolagenozy, (lupus erythematodes),
z nieznanych przyczyn.
Klasyfikacja kliniczna stanów gorączkowych z podaniem reprezentatywnych przykładów (wg. Chattona):
