Czy wiesz, co widzi niemowlę? Jak rozwija się wzrok dziecka
Noworodek zaraz po urodzeniu widzi, ale zupełnie inaczej niż my, dorośli. Choć potrafi skupić wzrok na obserwowanym obiekcie, maluszek widzi bardzo nieostro...
Co widzi noworodek?
Noworodek najwyraźniej widzi z odległości około 18 - 30 cm - tak więc chwile gdy mama lub tata pochylają się nad nim np. w czasie karmienia są najprzyjemniejszymi w tym okresie. Noworodek szczególnie intensywnie wpatruje się w pochylające się nad nim twarze, a w nich spogląda w oczy.
Co widzi niemowlę?
W wieku 2 - 3 miesięcy dziecko zaczyna dostrzegać rysy twarzy matki, ojca i zapamiętuje je (fotografie twarzy rodziców ogląda dłużej niż innych osób). Jego uwagę przyciągają także skomplikowane kształty i silnie skontrastowane powierzchnie - badania wskazują, że najpierw patrzy na miejsca styku np. białego i czarnego, a dopiero później przesuwa po tych krawędziach wzrokiem.
W drugim kwartale życia wzrok dziecka wyostrza się. Świat widziany jest już bez efektu rozmywania się, jednak dziecko nadal nie widzi faktury przedmiotów.
reklama
Rozwój wzroku u dziecka
Noworodek już od urodzenia dysponuje odruchami, które wpływają na percepcję wzrokową: pod wpływem światła mięsień tęczówki zwęża lub rozszerza źrenicę tak aby wpuścić więcej lub mniej energii świetlnej. Dzięki temu może reagować na światło lub ciemność. Czuwające dzieci już w kilka dni po urodzeniu potrafią dostrzec różnice w intensywności światła; w ciemnościach otwierają szeroko oczy, a mrużą je pod wpływem światła ostrego.
Spostrzeganie głębi także jest na początku bardzo niesprawne. Właściwie jedynym wskaźnikiem głębi, z którego noworodek korzysta na równi z dorosłymi jest paralaksa ruchu.
Widzenie kolorów
Niemowlęta dostrzegają barwy - już w wieku dwóch miesięcy funkcjonują u nich wszystkie trzy receptory barw (tak jak u dorosłych), a więc po jednym dla barwy niebieskiej, zielonej i czerwonej. Badania wskazują, że ta część kory wzrokowej, która odpowiedzialna jest za widzenie barw, funkcjonuje względnie sprawnie i rozwija się bardzo szybko. Co ciekawe, inne badania wskazują, że niemowlęta 2 i 3 miesięczne wolą barwę żółtą i czerwoną od zielonej i niebieskiej.
| Wiek dziecka | Widzenie barw |
|---|---|
| 1. miesiąc | Żółty, pomarańczowy, czerwony, zielony, turkus, niebieski, seledynowy, purpurowy |
| 2. miesiąc | Odróżnia żółtą od zieleni |
| 3. miesiąc | Odróżnia żółtą od czerwieni |
| 3. - 4. miesiąc | Jak u człowieka dorosłego |
reklama
Widzenie przestrzenne u dzieci
Przełomowym momentem dla umiejętności wzrokowych niemowlęcia jest wiek 2-3 miesiąca życia - pojawia się wtedy bowiem widzenie stereoskopowe, czyli zdolność obu oczu do równoczesnego widzenia tych samych aspektów danego obiektu, oraz widzenie nie tylko szczegółów, ale także całej organizacji. W tym wieku dziecko potrafi już płynnie śledzić poruszający się niezbyt szybko obiekt (do tej pory potrafiło śledzić go jedynie skokami). Zaczyna też postrzegać ruch jako proces ciągły.
Dzięki postępującemu rozwojowi motorycznemu, który pozwala na podparcie tułowia na rękach i uniesienie głowy, dziecku rozszerza się horyzont, który widzi, a co za tym idzie doskonali swoje postrzeganie, kojarzenie i zapamiętywanie. Zakres widzenia znacznie pogłębia się i polepsza. W wieku 6 miesięcy pojawia się pełna świadomość perspektywy.
W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy życia dziecka, jego ostrość wzroku poprawia się ośmiokrotnie i jest porównywalna z ostrością wzroku wielu dorosłych, którym przydałyby się słabe okulary
W drugim półroczu dziecko coraz lepiej spostrzega otaczający je świat. Zwiększa się pole jego spostrzegania. Lepiej pojmuje świat przedmiotów dzięki dostrzeganiu ich faktury, coraz dokładniejsze postrzeganiu kształtów, wielkości i położenia zabawek.
Koordynacja wzrokowo-ruchowa
Wzrok współdziała z precyzyjnymi ruchami rąk, sterowanymi wolą - co nazywamy koordynacją wzrokowo - ruchową. Maluch dzięki zmysłowi wzroku dostrzega jakąś zabawkę - kierowanie w jej stronę ręki czy też całego ciała niemowlęcia dokonywane jest pod kontrolą wzroku. Co ważne - zbliżając się do interesującego przedmiotu ręka precyzyjnie zwalnia, co ułatwia dotknięcie i uchwycenie zabawki. W poprzednich etapach rozwoju dziecko nie umiejąc ustalić odległości, uderzało w nią tylko.
W okresie tym występuje także pewna specyfika - otóż dziecko spostrzega jako całość pewne przedmioty występujące razem, np.: talerz i leżące na nim jedzenie są odbierane przez malucha jako całość. Ten sposób spostrzegania zanika pomiędzy 10 a 12 miesiącem życia, dzięki:
- zdobywanemu poprzez manipulację i dotykanie doświadczeniu
- wykształcenie się precyzyjnego chwytu