Kołatanie serca w ciąży

Przyczyny kołatania serca w ciąży

Ciąża dla organizm kobiety oznacza rewolucję. By stworzyć optymalne warunki do rozwoju płodu, w ciągu 9 miesięcy zmienia się nie tylko ciało przyszłej mamy, ale i funkcjonowanie układów, między innymi hormonalnego oraz sercowo-naczyniowego. To dlatego w tym czasie pojawia się wiele dolegliwości i objawów, które mogą niepokoić. Należy do nich między innymi kołatanie serca.

Kołatanie serca w ciąży może mieć różne przyczyny. To skutek:

• zmian hormonalnych. To głównie podniesiony poziom progesteronu, który zwiększa częstotliwość skurczów serca,
• zwiększenie ilości krwi płynącej naczyniach krwionośnych kobiety ciężarnej o około 40 procent (w III trymestrze),
• zwiększenie tak zwanej pojemności minutowej, czyli ilości krwi, którą musi przepompować serce w ciągu minuty,
• zwiększenie akcji serca o około 10 uderzeń na minutę. Warto zapamiętać, że kobiet, które nie są w ciąży, prawidłowa akcja mieści się w przedziale 60-100 uderzeń,
• uciskanie przez powiększającą się macicę narządów znajdujących się jamie brzusznej, także naczyń krwionośnych prowadzących w stronę serca,
• zwiększone napięcie emocjonalne i stres, za co odpowiadają okoliczności życiowe, ale również zwiększona ekspozycja i podatność na stres,
• dodatkowe kilogramy,
• zwiększony podstawowy metabolizm,
• niedokrwistość, przemęczenie, zaburzenia elektrolitowe i odwodnienie.

Za kołatanie serca w ciąży najczęściej odpowiadają hormony, zmiany w układzie krwionośnym i stres, a także zwiększona masa ciała.

Progesteron w ciąży

W pierwszym okresie ciąży, tuż po zapłodnieniu, wzrasta poziom progesteronu (inaczej luteina). To jeden z najważniejszych żeńskich hormonów płciowych, wydzielany jest przez jajniki, ciałko żółte i łożysko w trakcie ciąży.

Luteina odpowiada za wiele zmian fizycznych i emocjonalnych. Odgrywa ważną rolę podczas ciąży, dlatego nazywany jest hormonem ciążowym. Pomaga w przygotowaniu wyściółki macicy, czyli endometrium do zagnieżdżenia się zapłodnionego jajeczka.

Dzięki progesteronowi krew odpowiednio krąży w organizmie, jednak serce w czasie jednej minuty musi zwiększyć wydajność o 30 - 50 procent. To sprawia, że bije ono na ogół znacznie szybciej niż normalnie i może prowadzić do okazjonalnego kołatania serca.

Zwiększenie ilości progesteronu oznacza rozszerzenie naczyń krwionośnych i związany z tym spadek ciśnienia tętniczego, a także szybkie i mocniejsze bicie serca.

Zmiany w układzie krążenia

Za kołatanie serca odpowiadają najczęściej zmiany w układzie krążenia, głównie zwiększona objętość krwi w ciąży. Dochodzi także do rozszerzenia naczyń krwionośnych, obniżenia ciśnienia tętniczego oraz przyspieszenia akcji serca.

Ciało kobiety w ciąży zawiera znacznie więcej krwi, nawet do 50 procent. W związku z tym serce wykonuje dużo trudniejszą pracę. Zwiększone obciążenie sprawia, że musi ono bić z większą siłą i częściej, by utrzymać odpowiednie ciśnienia krwi. W rezultacie raz na jakiś czas rytm staje się nieco asynchroniczny -  odczuwasz to jako kołatanie. Trwa ono najczęściej kilka sekund i nie towarzyszą temu inne objawy.

Warto także pamiętać, że czynność serca ulega przyspieszeniu w spoczynku ze średnio 70 na minutę do 80-90 na minutę. Wysiłek fizyczny u kobiety ciężarnej powoduje większy przyrost częstości serca niż przed ciążą.

Zmiany w układzie krążenia rozpoczynają się już w I trymestrze, a objawy zmęczenia i szybkiego bicia serca narastają do końca II trymestru, po tym okresie utrzymują się zwykle na podobnym poziomie

Stres w ciąży

Również stres w ciąży- i to niezależnie od przyczyny - zwiększa obciążenie serca, a tym samym częstotliwość kołatania (i to nie tylko wtedy, kiedy jesteś w ciąży). Przyszłe mamy często doświadczają skrajnych emocji, więc okresowe palpitacje mogą się pojawiać przez całą ciążę.

Kobiety w ciąży, ze względu na burzę hormonalną, której są nieustannie poddawane, bywają rozchwiane, rozdrażnione, mniej odporne na stres dnia codziennego i bardziej podatne na wahania nastrojów. Jeśli stres w ich życiu pojawia się sporadycznie, nie dzieje się nic złego. Gorzej, jeśli sytuacje stresowe są gęsto wplecione w życiowy scenariusz.

Stres, który pojawia się sporadycznie, nie wpływa na przebieg ciąży i rozwój dziecka. Jeśli jednak sytuacje stresowe są trwałe i długie, wzrasta ryzyko poronienia, a także powikłań ciążowych. Odbija się również na dziecku.

Ponieważ stres obkurcza naczynia krwionośne, które dostarczają dziecku wartości odżywcze i tlen, bardzo źle wpływa na rozwój mózgu dziecka i jego zdolności poznawczych. Może doprowadzić też do niedożywienia lub niedotlenienia dziecka.

Dodatkowe kilogramy

Za kołatanie serca może również odpowiadać waga w ciąży, to jest dodatkowe kilogramy, na które składa się masa dziecka, większa ilość krążącej krwi i woda obecna w narastających z biegiem ciąży obrzękach,

Ile możesz przytyć w ciąży?

Zalecane przyrosty masy ciała w ciąży zależą od przedciążowej masy ciała kobiety. Przyjmuje się, że przez całą ciążę kobieta nie powinna przytyć więcej niż waży płód, wody płodowe i łożysko. Ile można przytyć w ciąży?

Specjaliści są zdania, że w populacji kobiet z:

• przedciążowym BMI <19,8 (niedowaga) przyrost masy ciała w ciąży może wynieść 12,5-18 kg,
• z przedciążowym BMI od 19,8 do 26 (prawidłowa masa ciała) przyrost masy ciała może wynieść 11,5-16 kg,
• z przedciążowym BMI 26-29 (nadwaga) przyrost masy może wynieść 7-11,5 kg,
• z przedciążowym BMI >29 (otyłość) przyrost masy ciała nie powinien przekraczać 7 kg w przebiegu ciąży.

Objawy kołatania serca w ciąży

Kołatanie serca, inaczej palpitacje, to potoczna nazwa zespołu objawów o podłożu chorobowym lub emocjonalnym, których wspólną cechą jest obiektywna lub subiektywna zmiana częstotliwości bicia serca.

Kołatanie może być odczuwane, jako:

• przyspieszenie akcji serca,
• nierównomierna, chaotyczna praca serca,
• zwolnienie akcji serca,
• silniejsze, wyraźnie odczuwalne i słyszalne bicie serca.

Kołataniu serca w ciąży mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak:

• uczucie ucisku, duszności,
• ból w klatce piersiowej,
• zawroty głowy,
• lęk, napady paniki.

Objawy kołatania serca w ciąży mogą się pojawić już pod koniec pierwszego trymestru.

Jak sobie poradzić z kołataniem serca?

Czasami kołatanie serca jest spowodowane nadmierną ilością kofeiny. Pamiętaj, że kofeina jest częstym składnikiem wielu produktów spożywczych, w tym czekolady, gazowanych napojów, czy ciasteczek. Sprawdź zawartość kofeiny w produktach spożywczych i jeśli podejrzewasz, że to ona może być powodem złego samopoczucia, spróbuj ją wyeliminować z diety.

Nie bez znaczenia jest także dieta. W późniejszym etapie ciąży staraj się jeść często, ale małe porcje, ponieważ trawienie również obciąża serce i może się ono buntować. Skorzystaj z naszych przykładowych przepisów na każdy miesiąc ciąży.

Stres i niepokój mają duży wpływ na problemy z sercem. Jeśli możesz, spróbuj zmniejszyć liczbę stresujących sytuacji. Jak sobie radzić ze stresem w ciąży? Pomogą:

• zajęcia jogi, pilatesu, pływanie, czyli aktywność fizyczna,
• masaże ciążowe,
• rozmowy z przyjaciółką, partnerem, z inną bliską osobą bądź osobą, która cię zrozumie (mamy tu na myśli np. forum mam). Rozmowa daje szansę na wsparcie i zrozumienie, ale także układa myśli, pozwala spojrzeć na problem z innej perspektywy.
• rozmowy z samą sobą. Zacznij pisać pamiętnik lub blog. Wyrzuć z siebie natłok myśli i niepokoju. To fantastycznie dystansuje i systematyzuje chaos w głowie. Działa terapeutycznie.
• wyjścia z domu: na spacer, do kina, do filharmonii, do teatru – czyli wszędzie tam, gdzie lubisz. Kontakt ze światem zewnętrznym, ale także kulturą i sztuką, bardzo odpręża.
• zajęcia hobbystyczne, relaks. Rób zdjęcia, czytaj, baw się decoupage, patchworkiem bądź inną techniką artystyczną. Maluj, gotuj, słuchaj muzyki, leż na kanapie i oglądaj filmy. Rób to, co sprawia ci radość, co lubisz.
• dbanie o siebie, traktowanie się z wyrozumiałością i sympatią,
• ćwiczenia relaksacyjne,
• oddychanie: wyciągaj kręgosłup ku górze, zamknij oczy, rozluźnij się, otwórz klatkę piersiową i weź kilka głębokich, spokojnych wdechów.
• pozytywne myślenie. Nie celebruj smutku i napięcia, nie kreuj posępnych scenariuszy. Postaw raczej na marzenia, wizualizacje, poszukiwanie optymalnych rozwiązań. Nie bój się być optymistką.

Zdarza się, że kołatanie serca to symptom nerwicy serca. Wówczas pomóc mogą delikatne zioła uspokajające i redukujące poziom lęku. Zalecana jest melisa, ale i uspokajająca rozmowa ze specjalistą.

Kiedy kołatanie serca w ciąży może niepokoić?

W większości przypadków kołatanie serca w ciąży nie powinno niepokoić. Nie jest to stan zagrażający życiu i zdrowiu kobiety, ponieważ zwykle ma podłoże fizjologiczne. Sytuacja się zmienia, gdy jest to objaw poważnej choroby układu krążenia (głównie chorób serca) czy innych schorzeń.

Kołatanie serca w ciąży może być związane z takimi patologiami jak:

• niewydolność serca,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• migotanie przedsionków,
• częstoskurcz i inne arytmie serca,
• nadciśnienie,
• cukrzyca,
• nadczynność tarczycy.

Należy trzymać rękę na pulsie, ponieważ ciąża może także nasilić wcześniej występujące zaburzenia rytmu serca lub ujawnić nierozpoznaną wadę zastawkową serca (jedną z częstszych wad zastawkowych jest wypadanie płatka zastawki mitralnej).

Z uwagi na młody wiek specjaliści z dużą dozą prawdopodobieństwa wykluczają miażdżycę i związaną z nią chorobę wieńcową.

Kiedy iść do lekarza?

Jednorazowa nieregularna praca serca nie stanowi powodu do zmartwień, zwłaszcza jeśli można ją powiązać z sytuacją stresową bądź wysiłkiem. Ponieważ jednak kołatanie serca może być groźne, na najbliższej wizycie powiedz lekarzowi o wszystkich niepokojących cię objawach.

Natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub jedź do szpitala, jeśli oprócz przyspieszonego rytmu serca:

• pojawia się ból w klatce piersiowej,
• duszność,
• uderzenia gorąca,
• gorączka,
• drętwienie lewego barku
• obficie się pocisz,
• masz mdłości.

Częste kołatanie serca w czasie ciąży powinno zgłosić nas do wizyty u lekarza, zwłaszcza jeśli towarzyszą im niepokojące objawy. Natychmiastową pomoc powinny wezwać pacjentki kardiologiczne.